Ebu’l-A‘lâ el-Mevdûdî Örnekliğinde “Siyasal Egemenliğin Sahipliği” Sorunsalı

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 38 - 52, 30.05.2023

Ömer Faruk Şen

Öz

Kur’an son ilahi kitaptır. Müslümanlar tarih boyunca bu son vahyin buyruklarından yaşadıkları dönemin gereksinimlerine uygun çıkarımlarda bulunmaya çalışmışlardır. Siyasal yönetim teklifleri de bu amaçla gündeme gelmiş konulardır. Kur’an’ın belli bir devlet modeli belirtmemiş olması bu konudaki çalışmaları ayrıca önemli kılmıştır. Özellikle son iki asırdır Batının teknik ve psikolojik üstünlüğü karşısında bir çıkış yolu arayan Müslüman toplumların kendilerine özgü bir yönetim modeli oluşturma çabaları hız kazanmıştır. Ebu’l-A‘lâ el-Mevdûdî bu konuda oldukça mesai harcamış önemli bir İslam düşünürüdür. Bu çalışmada onun “İslâm’da Hükümet” adlı kitabına bağlı kalınarak Müslümanlar için önerdiği siyasal yapılanma, “Siyasal egemenliğin sahipliği” bağlamında ele alınacaktır. Düşünürün Batı kaynaklı yönetim modellerine karşı yaptığı eleştiriler irdelenecek savunduğu görüşler karşılaştırmalı olarak tahlil edilecektir. Yüce Allah’ın egemenliğin tek kaynağı olmasının pratik yaşama olan iz düşümleri aranmaya çalışılacaktır. Araştırmada modern siyaset biliminin verilerinden de yararlanılacaktır. Çalışmanın sonunda kendi görüşümüz bir “öneri” olarak sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, siyasal egemenliğin sahipliği, Ebu’l-A‘lâ el-Mevdûdî, İslâm’da Hükümet, siyasal yönetim

The Problematic of “Possession of Political Sovereignty” by the Example of Abu'l-A‘la al-Mawdudi

Öz

Kaynakça

• Ahmad, Anıs. “Mevdûdî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Erişim 05 Kasım 2022 https://islamansiklopedisi. org.tr/mevdudi
• Akdemir, Salih. Kur’an ve Laiklik. İstanbul: Form Yayınları, ts.
• Asad, Muhammad. The Principles of State and Government in Islam. Kuala Lumpur: Islamic Book Trust, 2007.
• Atay, Ender Ethem. “Anayasa Kavramının Tanımı, Hazırlanması ve Değiştirilmesi Arasındaki İlişki”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12/1-2 (2008), 503-549.
• Ateş, Süleyman. Kur’an-ı Kerîm Tefsîri. 6 Cilt. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1998.
• Bayraklı, Bayraktar. Kur’an’a Göre İlahi Siyaset. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 1. Basım, 2020.
• Cerrahoğlu, İsmail. Kur’ân Tefsirinin Doğuşu ve Buna Hız Veren Âmiller. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1968.
• Coşkun, Akif. “Türkiye’deki Karma Eğitim Uygulamasına Yönelik Öğretmen Görüşleri”. Eğitim Bilim Toplum Dergisi 16/64 (2018), 43-93.
• Çağla, Cengiz. Demokrasi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2. Basım, 2021.
• Çağla, Cengiz. Siyaset Bilimi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 3. Basım, 2019.
• Çalışkan, İsmail. Siyasal Tefsirin Oluşum Süreci. Ankara Okulu Yayınları, 2003.
• Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, 2001.
• Gözler, Kemal. Kısa Anayasa Hukuku. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları, 20. Basım, 2022.
• Hamid, Abdülkadir. Kur’an ve Siyaset. çev. Enise Anaş. İnkılab Yayınları, 2008.
• Hamidullah, Muhammed. İslâm Anayasa Hukuku. ed. Vecdi Akyüz. İstanbul: Beyan Yayınları, 2018.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. çev. Mehmet Yazgan. Beyan Yayınları, 2015.
• Hashemi, Nader. Islam, Secularism, and Liberal Democracy: Toward a Democratic Theory for Muslim Societies. Oxford ; New York: Oxford University Press, Reprint edition, 2009.
• Hocaoğlu, Durmuş. Laisizm’den Milli Sekülerizm’e. İstanbul: Kocav Yayınları, 2014.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dâru’t-Tûnusiyye, 1984.
• İnan, Ahmet. Çağdaş Egemenlik Teorisi ile Kur’an’ın Hakimiyet Kavramının Karşılaştırılması. Ankara: Etüt Yayınları, 1999.
• Jackson, Roy. Mawlana Mawdudi&Political Islam. New York: Routledge, 1. Basım, 2011.
• Kutub, Seyyid. Fî Zılâli’l-Ḳurʾân. Kahire: Dâr eş-şurûk, 32. Basım, 2003.
• Mevdûdî, Ebu’l A’lâ. İslam’da Hükümet. çev. Ali Genceli. İstanbul: Hilal Yayınları, 2016.
• Minogue, Kenneth. Politics: A Very Short Introduction. Oxford ; New York, 2000.
• Newton, Kenneth - Deth, Jan W. van. Foundations of Comparative Politics. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press, 3rd edition, 2016.
• Nisbett, Richard E. The Geography of Thought: How Asians and Westerners Think Differently... and Why. New York: Free Press, 2003.
• Sartori, Giovanni. The Theory of Democracy Revisited: Part One: The Contemporary Debate, Vol. 1. Chatham, N.J: Chatham House Publishers, Inc, 1987.
• Şevkânî, Muhammed. el-Fethu’l Kadîr. Beyrut: Dâru’l Marife, 4. Basım, 2007.
• Uludağ, Süleyman. “Kur’an’da Bir Devlet Modeli ve Siyaset Teorisi var mıdır? “ Kur’an ve Tefsir Araştırmaları 1, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2000.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. 10 Cilt. İstanbul: Zehraveyn, ts.