Meşîhat Makamının Dergisi: Cerîde-i İlmiyye

Yıl 2005, Sayı: 5, 745 - 754, 01.05.2005

İsmail Cebeci

Öz

Osmanlı Devletinde Bâb-ı Meşîhat tarafından 1914-1922 yılları arasında 79 sayı olarak yayınlanmış bir yayın organıdır. Başta Bâb-ı Meşîhat olmak üzere çeşitli dinî ve resmî kuruluşlara ait fetva, hüküm, karar, talimat, nizamname ve haberlerin duyurulması maksadıyla neşredilen Cerîde-i İlmiyye'nin dili Türkçe olmakla birlikte, bazen Arapça, Farsça, Tatarca ve Urduca dilleri de kullanılmıştır. Cerîde-i İlmiyye, Şeyhülislamlık tarafından yayınlanması ve dönemin ilmî seviyesini, halk için yapılan irşad faaliyetlerini göstermesi itibarıyla çok yönden önemli bir kaynaktır. Derginin 1918'de kurulan Dâru'l-hikmeti'l-İslâmiyye'ye intikal etmesi yayın politikasını ve muhtevasını da değiştirmiş, 41. sayıdan itibaren ağırlıklı olarak Dâru'l-hikme'yi ilgilendiren yazılar, ilmî encümenlerin görüşlerini ihtiva eden yazılar ile tanınmış alimlerce kaleme alınan ilmî ve fikrî makalelere daha fazla yer verilmiş ve derginin irşad ve tebliğe yönelik yayınları artmıştır. Derginin genel muhtevasını yansıtan bazı yazı başlıkları şöyledir: Hatt-ı Hümâyun, İrâde-i Seniyye, Kavânîn ve Nizâmât, Usûl-i Muhâkemât-ı Şer?iyyeye Dair Nizamnameler, Fetâvâ-yı Şerîfe, Fetvâhâne-i Âlî Kararları, Fetvâhâne-i Âlî'nin Mukarrerât-ı Nakziyyesi, Ecvibe-i Şer?iyye, Teblîğât-ı Umûmiyye, Nasb ve Tayin, Meclis-i Tedkîkât-ı Şer?iyye Mukarrerâtı, Dâru'l-Hikmeti'l-İslamiyye Yazıları.

Anahtar Kelimeler

Ceride-i İlmiyye, Bâb-ı Meşîhat, Osmanlı Tarihi, Hukuk Tarihi.

The Periodical of the Seyhülislam's Office: The Cerîde-i Ilmiyye

Öz

Cerîde-i İlmiyye was published between 1914-1922 as the official journal of Bâb-ı Meşîhat. It was published to announce the fatwas, judgements and decisions of Fetvâhane and the religious courts, the news and annoucements of some religious institutions and articles of some effective scholars. While the main language of the journal was Turkish, other languages such as Arabic, Persian and Urdu was being used in case of a certain need. After the acquisition of the journal to ?Dâru'l-hikmeti'l-Islâmiyye' some important changes happened in the contents and publishing policy. Beginning from the 41th volume of the journal the writings about ?Dâru'l-hikme' and informative articles by important people of that time increased. The journal was published during a time of wars and dramatical changes in political and social life. Thus the journal was in utmost importance for the scholars and people due to the issues which was guiding for this rapidly changing environment.

Anahtar Kelimeler

Ceride-i İlmiyye, Bâb-ı Meşîhat, Ottoman History, History of Law.