History of Geomorphology and Geomorphological Studies in Turkey (1923-2018)

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 35, 77 - 98, 18.06.2020

Ahmet Ertek

Öz

This study deals with the characteristics of the specialized field of geomorphology, which has developed in Turkey over the course of the past 95 years (1923-2018) in parallel to the development of physical geography. This development has been analyzed according to the following tripartite periodization:
(1) Pre-Modern Period of Geomorphology (before 1933),
(2) The Establishment and Consolidation of Modern Geomorphology (1933-1999),
(3) Geomorphology in the Computer Age: The Period of Remote Sensing and Geographic Information Systems Applications (2000-2018).
This paper provides a detailed coverage of these periods in terms of the relevant studies and their authors. It also attempts to describe the state of geomorphology studies in Turkey. As the attached bibliography reveals, this paper is an expanded and updated version of two of my former studies published in the following venues: “Geomorphology Research in Turkey (1923-2010)”, a chapter in a book published by TUBA (Academy of Sciences of Turkey) in 2012 and “History of Geomorphology Sciences in Turkey (1915-2016)”, as published in the Journal of Geography of Istanbul University in 2016.
Our aim here is to present the geomorphological studies in Turkey in parallel to the World Geomorphology Studies in the last 95 years. Of course, there were geomorphological studies before the Republican Period. This study, however, deals with geomorphology studies in Turkey in the Republican Period, that is between 1923-2018. It must also be noted that there are still some documents that are not covered in this study due to their size such as the 200-page bibliography of the studies of Turkish geomorphologists abroad and geomorphology in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Geomorphology, Turkey Geomorphology, Activities of Geomorphology in Turkey, Publications of Geomorphology in Turkey

Türkiye’de Jeomorfoloji’nin Tarihi ve Jeomorfoloji Çalışmaları (1923-2018)

Öz

Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar (1923- 2018), geçen 95 yıllık süre içinde ülkemizde Türkiye coğrafyasına paralel olarak fizikî coğrafyanın alt disiplinlerinden biri olarak gelişen jeomorfoloji ihtisas dalının nitelikleri ele alınmıştır. Belirgin bir sistematik metodolojiye sahip olan bu bilim dalının bugünkü durumuna erişmesi için birbirinden farklarla ayrılan üç gelişim dönemi geçirmiştir. Bunlar: (1) Modern Jeomorfoloji Öncesi Dönem (1933 öncesi), (2) Modern Jeomorfolojinin Kuruluşu, Teşkilatlanması ve Yükseliş Dönemi (1933-1999), (3) Bilgisayar Çağı’ndaki Jeomorfoloji: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları Dönemi (2000-2018). Sözü geçen bu dönemler ve süreçler, ortaya çıkan eserler ve bunları oluşturan akademisyenler ve araştırmacılar üzerinde detaylı durulmuş ve “Türkiye’de Jeomorfoloji Çalışmaları” nedenleriyle açıklanmaya çalışılmıştır. Kaynakçada da görüleceği üzere; 2010 tarihinde tarafımızdan kaleme alınıp 2012 yılında TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) tarafından yayınlanan kitaptaki bölümümüzün “Türkiye’de Jeomorfoloji Araştırmaları (1923-2010)” ve 2016 yılında İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi’nde “Türkiye’de Jeomorfoloji Biliminin Tarihçesi (1915-2016)” ismiyle yayınlanan çalışmalarımız genişletilerek, son yıllardaki gelişmeler bu metne ilave edilmiştir. Burada amacımız 95 yıl içerisinde dünya jeomorfoloji çalışmalarına paralel olarak, ülkemizdeki jeomorfolojik çalışmaların eldeki verilerle ortaya konulmasıdır. Tabi ki, Cumhuriyet Dönemi öncesinde de jeomorfolojik çalışmalar vardı. Ancak biz burada, Cumhuriyet Dönemindeki; 1923-2018 yılları arası “Türkiye’de Jeomorfoloji Çalışmaları”nı ele aldık. Bunun yanı sıra Türkiye Jeomorfolojisi Kaynakçası ya da Türk jeomorfologların yurtdışında yaptıkları çalışmaların kaynakçası hacmi artıracağından burada yer verilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Jeomorfoloji, Türkiye Jeomorfolojisi, Türkiye’de Jeomorfoloji Faaliyetleri, Türkiye’de Jeomorfoloji Yayınları

Kaynakça

• Ertek, T. Ahmet, Türkiye’de Jeomorfoloji Araştırmaları (1923-2010), 2012, s. 240 - 252; a.mlf., “Türkiye’de Jeomorfoloji Biliminin Tarihçesi (1915-2016)”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, İstanbul, 2016, sy. 33, s. 5-19.