Principles of Turkish National Identity in Ziya Gökalp's Articles in Küçük Mecmua (1922-1923)

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 19 - 30, 28.05.2024

Yasin Ercilsin

https://doi.org/10.58239/tamde.2024.01.002.x

Öz

Ziya Gökalp, one of the thinkers of the Constitutional Monarchy Period, has an important place in the history of Turkish thought. Ziya Gökalp lived in the last period of the Ottoman Empire and pioneered the establishment of the modern Republic of Turkey with his ideas. Gökalp, took part in the Turkish Grand National Assembly both during the War of Independence and the declaration of the Republic. During this period, he tried to examine Turkish national identity. Ziya Gökalp published Küçük Mecmua in 1922. Gökalp's ideas in this magazine, such as history, social solidarity, modernization and anti-imperialism, contributed to the formation of the Turkish national identity. The aim of the study is to examine the Küçük Mecmua Magazine, where Ziya Gökalp wrote his ideas. It also aims to evaluate the political and military process that formed Ziya Gökalp's thoughts.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Turkish National Identity, Modern Türkiye.

Ziya Gökalp'in Küçük Mecmua'daki Yazılarında Türk Ulusal Kimliğinin İlkeleri (1922-1923)

Öz

Meşrutiyet Dönemi düşünürlerinden biri olan Ziya Gökalp, Türk düşünce tarihinde önemli bir yere sahiptir. Ziya Gökalp, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde yaşamış ve fikirleri ile modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına öncülük etmiştir. Gökalp, hem Milli Mücadele Dönemi’nde hem de Cumhuriyet’in ilan sürecinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yer almıştır. Bu sürede Türk ulusal kimliğini incelemeye çalışmıştır. Ziya Gökalp, 1922'de Küçük Mecmua’yı çıkarmıştır. Gökalp’in bu dergideki tarih, toplumsal dayanışma, çağdaşlaşma ve antiemperyalizm gibi düşünceleri Türk ulusal kimliğinin oluşmasına katkı sağlamıştır. Çalışmanın amacı Ziya Gökalp’in fikirlerini kaleme aldığı Küçük Mecmua’da çizdiği Türk ulusal kimliği perspektifini incelemektir. Ayrıca Ziya Gökalp’in düşüncelerini oluşturan siyasi ve askeri süreci değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Türk Ulusal Kimliği, Modern Türkiye.

Kaynakça

• Aydoğan, E. (2010). Ziya Gökalp’ın ölümünün Türk kamuoyu ve basındaki yansımaları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 177-190.
• Ahmad, F. (2017). Jön Türkler ve Osmanlı’da Milletler. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Akça, B. & Akça, S. (2022) Malta sürgünleri arasında bir divan-ı muhasebat mümeyyizi: Macit Bey. Belgi Dergisi, 24, 301-18.
• Beyhan, M. (2012). Ziya Gökalp’in tarih anlayışı ve Türk Medeniyeti Tarihi adlı eseri. İstanbul University Journal of Sociology, 3(13), 47-61.
• Çoşar, N., & Demirci, S. (2004). The Mosul questıon and the Turkısh Republıc: Before and after the frontıer treaty, 1926. The Turkish Yearbook of International Relations (35), 43-59.
• Duru, K. N. (2017). İttihat ve Terakki hatıralarım. Altınordu Yayınları.
• Demircioğlu, Z. (2019). Türkiye’de siyaset ve düşünce çevreleri ilişkisi bağlamında sosyolojik düşüncenin oluşumu ve Ziya Gökalp, [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Duymaz, A. (2018). Ziya Gökalp: Küçük Mecmua yazıları, Ötüken Yayınları.
• Eser, B. & Yüksel H. (2012). Korporatizm, faşizm ve solidarizm kavramları ekseninde erken dönem cumhuriyet siyasası üzerine bir inceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8 (16),  181-200.
• Gökalp, Z. (1922). Milletimizin Tarihi Nereden Başlar? Küçük Mecmua, 13 Kasım 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922).  Yeni Türkçenin Menfi ve Müspet Gayeleri, Küçük Mecmua, 20 Kasım 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Garp Meselesi I, 4 Kanun-u Evvel/Aralık 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Tarih ve Kavmiyat. Küçük Mecmua, 3 Sefer 1341. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Vesikalar. Küçük Mecmua, 18 Eylül 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Fransız Sosyolojisi ve Emile Durkheim. Küçük Mecmua, 23 Ekim 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Türkler ve Kürtler. Küçük Mecmua, 6 Haziran 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Tekâmül Mefkûresi, Küçük Mecmua, 18 Eylül 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Yeni Türkçenin Menfi ve Müspet Gayeleri, Küçük Mecmua, 20 Kasım 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Fikriyat ve Mefkureviyat, Küçük Mecmua, 18 Eylül 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Fikircilik, Mefkûrecilik,  Küçük Mecmua, 2 Ekim 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1923). Hakikat ve Şeniyet, Küçük Mecmua, 1 Ocak 1339. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Abideler. Küçük Mecmua, 11 Eylül 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Ananeler. Küçük Mecmua, 4 Eylül 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Tarih İlim Mi, Yoksa Sanat mı? Küçük Mecmua, 14 Ağustos 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Ferdi Hükümet, İctimai Hükümet, Küçük Mecmua, 27 Kasım 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Şahitler, Küçük Mecmua, 28 Ağustos 1338.  Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Hükümet ve Tahakküm, Küçük Mecmua, 4 Aralık 1338.  Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Türk Meşrutiyetinin Tekâmülü, Küçük Mecmua, 11 Aralık 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Garp Meselesi III, Küçük Mecmua, 18 Aralık 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). İlme Doğru, Küçük Mecmua, 12 Haziran 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). Dehaya Doğru, Küçük Mecmua, 19 Haziran 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gökalp, Z. (1922). İktisada Doğru, Küçük Mecmua, 17 Temmuz 1338. Diyarbakır Hükümet Dairesi, Vilayat Matbaası.
• Gürsoy, Ş. & Çapcıoğlu, İ. (2006). Bir Türk düşünürü olarak Ziya Gökalp: Hayatı, kişiliği ve düşünce yapısı üzerine bir inceleme. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 47 (2), 89-98.
• Genç Kalemler Dergisi. (1910). Numara 1.
• Gökçe, A. (2023) İttihat ve Terakki’nin küçük efendisi Kara Kemal hayat ve milli iktisat mücadelesi. Ötüken Neşriyat.
• Karpat, K. H. (2021). Osmanlıdan günümüze kimlik ve ideoloji. Timaş Yayınları.
• Karakaş, M. (2008). Ziya Gökalp’e yeniden bakmak: Literatür ve yeniden değerlendirme. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (11), 435-476.
• Odabaşı, İ. A. (2006). II Meşrutiyet dönemi fikir dergilerinden genç kalemler. Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5, 219-241.
• Olgun, İ. (2011). Türkiye’deki oluşumlar içerisinde Ziya Gökalp. Journal of Sociological Studies, (14), 1-16.
• Parla, T. (2018). Ziya Gökalp Kemalizm ve Türkiye’de korporatizm. Metis Yayınları.
• Şapolyo, E. B. (1943). Ziya Gökalp-İttihadı Terakki ve meşrutiyet tarihi. İbrahim Berkalp Kitabevi.
• Ülken, H. Z. (2013). Türkiye’de çağdaş düşünce tarihi. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Ülker, E. (2023). Meşrutiyetten Cumhuriyet’e mesleki temsil ve Sol. Yordam Kitap.
• Tevetoğlu, F.(1989). “Atatürk - İttihat ve Terakki”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 5 (15), 613-24.
• Tunçay, M. (2009).  Türkiye’de sol akımlar 1908-1925 (Cilt 1). İletişim Yayınları.
• Toprak, Z. (1977). “II. Meşrutiyette solidarist düşünce: Halkçılık”, Toplum Bilim, 1, 92-123.