Elazığ İlinde Arpalarda Görülen Yaprak Hastalıkları

1 - 6, 28.06.2019

İşıl Saraç Aziz Karakaya , Arzu Çelik Oğuz

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.581079

Cited By: 1

Öz

2018 yılının Mayıs ve Haziran aylarında Elazığ ilinin
merkez ilçe, Karakoçan, Palu, Arıcak, Kovancılar, Keban, Ağın, Baskil, Sivrice
ve Maden ilçelerinin arpa yetiştirilen alanlarında sürveyler yapılmış ve arpa
bitkilerinde görülen yaprak hastalıkları belirlenmiştir.  Arpa bitkilerinde Drechslera teres f. maculata ve Drechslera teres f. teres tarafından oluşturulan arpa ağbenek hastalığının nokta ve
ağ formları, Rhynchosporium secalis
tarafından oluşturulan arpa yaprak lekesi hastalığı, Erysiphe graminis f. sp.
hordei tarafından oluşturulan külleme hastalığı, Puccinia hordei tarafından oluşturulan kahverengi pas (yaprak pası)
hastalığı ve Drechslera graminea tarafından
oluşturulan arpa çizgili yaprak lekesi hastalığı tespit edilmiştir. Elazığ
ilinde incelenen 42 arpa tarlasının 23’ünde
Drechslera teres f. maculata, 21’inde
Drechslera teres f. teres, 19’unda Rhynchosporium secalis, 9’unda
Erysiphe graminis f. sp. hordei, 15’
inde Puccinia hordei, 11’inde ise Drechslera graminea etmenleri tarafından
meydana getirilen hastalıklar görülmüştür.
Arpa ağbenek hastalığının nokta formu (Drechslera teres f. maculata) Keban ve Maden ilçeleri dışında incelenen bütün
ilçelerde görülmüştür. Arpa ağbenek hastalığının ağ formu (Drechslera teres f. teres)
Arıcak, Sivrice ve Maden ilçeleri dışında kalan diğer ilçelerde görülmüştür. Rhynchosporium secalis tarafından
oluşturulan arpa yaprak lekesi hastalığı Ağın, Baskil ve Sivrice ilçeleri
dışında kalan bütün ilçelerde görülmüştür. Erysiphe
graminis f. sp. hordei tarafından
meydana getirilen külleme hastalığı Palu, Arıcak ve Sivrice ilçeleri dışındaki
ilçelerde görülmüştür. Puccinia hordei tarafından oluşturulan
arpa kahverengi pası hastalığı Arıcak, Sivrice, Ağın ve Maden ilçeleri
dışındaki ilçelerde görülmüştür. Drechslera graminea tarafından
oluşturulan arpa çizgili yaprak lekesi hastalığı Arıcak, Keban, Ağın, Sivrice
ve Maden ilçeleri dışındaki ilçelerde görülmüştür. Drechslera teres f. maculata tarafından
oluşturulan arpa ağbenek hastalığının nokta formu ve Drechslera teres f. teres tarafından
oluşturulan arpa ağbenek hastalığının ağ formu en fazla tarlada görülen
hastalıklar olurken bunları
Rhynchosporium secalis tarafından oluşturulan arpa yaprak lekesi hastalığı
takip etmiştir. Hastalık görülen tarlalarda hastalıklı bitkilerin görülme
yüzdeleri Drechslera teres f. maculata ve Rhynchosporium secalis için 1-20 arasında, Drechslera teres f. teres için
1-25 arasında, Erysiphe graminis f.
sp. hordei ve Drechslera graminea için 1-30 arasında, Puccinia hordei için ise 1-45 arasında değişmiştir. Hastalık
şiddeti R. secalis tarafından
oluşturulan arpa yaprak lekesi için 3-7 arasında değişirken diğer hastalıklar
için 3-5 arasında değişmiştir. Bu hastalıklara karşı mücadele metotları
geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

: Elazığ, Arpa, Hordeum vulgare

Kaynakça

• Akan, K., Çetin, L., Albostan, S., Düşünceli, F., & Mert, Z. (2006). İç Anadolu’da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 15 (1-2): 29-48.
• Aktaş, H. (1987). Untersuchungen Uber Die Physiologische Variationen von Drechslera teres (Sacc.) Shoemaker on der Mittelaratolien angebauten Gersten Und die Feststellung der Reaktionen der Gerstensorten gegen diesen Erreger. Journal of Turkish Phytopathology 16: 53-65.
• Aktaş, H. (1997). Untersuchungen über die Netzfleckenkrankheiten (Drechslera teres Shoem. f. sp. teres Smedeg. D. teres Shoem. f. sp. maculata Smedeg.) an Gerste. Journal of Turkish Phytopathology 26 (1): 17-22.
• Aktaş, H. (2001). Önemli hububat hastalıkları ve sürvey yöntemleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı. Ankara.
• Çelik, E., & Karakaya, A. (2015). Eskişehir ili arpa ekim alanlarında görülen fungal yaprak ve başak hastalıklarının görülme sıklıklarının ve yoğunluklarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 55 (2): 157-170.
• Ertürk, H., Karakaya A., & Çelik Oğuz, A. (2018). Leaf diseases occurring on barley plants in Bala district of Ankara province, Turkey. Ecological Life Sciences 13 (4): 204-207.
• Geçit, H.H., Çiftçi, C.Y., Emeklier, Y., İkincikarakaya, S.Ü., Adak, M.S., Kolsarıcı, … Kendir, H. (2009). Tarla Bitkileri. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın no: 1569, Ders Kitabı: 521. Ankara.
• Geçit, H.H. (2016). Serin İklim Tahılları (Buğday, Arpa, Yulaf, Triticale). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:1640. Ankara.
• İlgen, M.Z., Karakaya, A., & Çelik Oğuz, A. (2017). Leaf diseases occurring on barley and wheat fields in Çubuk district of Ankara, Turkey. Works of the Faculty of Agriculture and Food Sciences University of Sarajevo. Vol. XLII, 67/2, 210-215.
• Karakaya, A., Mert, Z., Çelik Oğuz, A., & Çetin, L. (2016). Distribution of barley stripe disease in Central Anatolia, Turkey. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences 30 (2): 58-61.
• Karakaya, A., Mert, Z., Çelik Oğuz, A., Azamparsa, M.R., Çelik, E., Akan, K., & Çetin, L. (2014). Current status of scald and net blotch diseases of barley in Turkey. IWBLD – 1st International Workshop on Barley Leaf Diseases. 03-06 June 2014, Salsomaggiore Terme, Italy.
• Kün, E. (1996). Tahıllar-1 (Serin İklim Tahılları) 3. baskı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 1451, Ankara.
• Mamluk, O.F., Çetin, L., Braun, H.J., Bolat, N., Bertschinger, L., Makkouk, K.M., … Düşünceli, F. (1997). Current status of wheat and barley diseases in the Central Anatolia Plateau of Turkey. Phytopathologia Mediterranea 36: 167-181.
• Mathre, D.E. (Ed.). (1982). Compendium of barley diseases. APS Press. Minnesota.
• Özdemir, H.Y., Karakaya, A., & Çelik Oğuz, A. (2017). Kırıkkale ilinde buğday ve arpa ekim alanlarında görülen fungal yaprak hastalıklarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 57 (2): 89 – 112.
• Saari, E.E., & Prescott J.M. (1975). A scale for appraising the foliar intensity of wheat diseases. Plant Disease Reporter 59: 377-380.
• TÜİK. (2017). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 28.06.2018)
• Yıldırım, A.F., Kınacı, E., Hekimhan, H., & Çeri, S. (1999). Konya, Karaman, Niğde ve Aksaray yörelerinde tahıllarda önemli hastalıkların durumu ve bunlara dayanıklılık kaynaklarının araştırılması. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 8-11 Haziran 1999, Konya, 404-413.
• Zaffarano, P.L., McDonald, B.A., & Linde, C.C. (2011). Two new species of Rhynchosporium. Mycologia, 103 (1): 195-202.
• Zillinsky, F.J. (1983). Common diseases of small grains. A guide to identification. CIMMYT, Mexico.