Hanehalkı Sorumlusunun İşyeri Faaliyet Türü ve Yıllık Toplam Gelirine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 2, 145 - 157, 30.12.2018

Ferit Çobanoğlu Halil İbrahim Yılmaz

https://doi.org/10.24181/tarekoder.491289

Cited By: 1

Öz

Hanehalkı sorumlusunun herhangi bir sağlık sigortasına sahip olması ile hanehalkı sorumlusunun işyeri faaliyet türü seçimi ve yıllık geliri arasında bir korelasyon olduğu ifade edilebilir. Bu çalışmanın ana amacı, hanehalkı sorumlusunun, işyeri faaliyet türü seçimi ve dolayısıyla yıllık toplam gelirine etki edebilen olası faktörlerin belirlenmesidir. Diğer taraftan araştırmada, müdahale değişkeni olarak, hanehalkı sorumlusunun herhangi bir sağlık sigortasına sahip olma durumu dikkate alınmıştır. Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanlığı’ndan sağlanan “Hanehalkı Bütçe Araştırması 2014 yılı” mikro veri setinden yararlanılmıştır. Çalışmada iki model üzerinde yoğunlaşılmıştır. Birinci modelde, bağımlı değişken olarak işyeri faaliyet türü dikkate alınmıştır. Bağımsız değişkenler olarak ise; cinsiyet, yaş, sağlık sigortasına sahip olma durumu, eğitim düzeyi, çalışma şekli, çalıştığı işindeki çalışma süresi, toplam gelir dikkate alınmıştır. İkinci modelde ise bağımlı değişken olarak; hanehalkı sorumlusunun elde etmiş olduğu yıllık toplam gelirin doğal logaritması (sürekli veri) dikkate alınmıştır. Bu modelde kullanılan bağımsız değişkenler, ilk modelde kullanılanlar ile aynı olup, tek farklılık modeller arasında, işyeri faaliyet türü ve yıllık toplam gelir değişkenlerinin yer değiştirmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Söz konusu araştırmada içsel müdahale etkisi kullanılmıştır. Birinci ve ikinci modelde sırasıyla, içsel müdahale etkilerine dayalı poisson ve doğrusal regresyon modelleri kullanılmıştır. Her iki model sonucunda, ortalama müdahale etkisi ve müdahale edilmiş gruptaki ortalama müdahale etkisi değerleri ortaya konulmuş olup, bireylerin sağlık sigortasına sahip olmasının, işyeri faaliyet türüne etkisi oldukça pozitif iken, yıllık toplam gelirin doğal logaritması üzerine etkisinin istatiksel olarak önemli olmadığı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ortalama Müdahale Etkisi, Müdahale Edilmiş Gruptaki Ortalama Müdahale Etkisi, Poisson Regresyon, İçsel Müdahale Etkileri, Sağlık Sigortası

Determination of the Factors Affecting Activity Type of Business and Total Annual Income of Household Head

Öz

It can be stated that the there is a correlation between household head has a health insurance and that the selection of the type of workplace activity and the annual income of the household head. Main aim of this study is to determine choosing activity type of business for household head and therefore determining the possible factors affecting annual total income. On the other hand, having a health insurance of household head is taken treatment assignment in the research. In this study, micro data sets on "Household Budget Survey 2014" provided by the Turkey Statistical Institute (TSI) Presidency are benefited from. The study focuses on two models.  In the first model, the type of workplace activity is taken into account as a dependent variable. As the independent variables; gender, age, health insurance status, level of education, type of study, duration of study at work, total income are considered. In the second model, as a dependent variable; natural logarithm of the annual total income (continuous data) obtained by the household head is considered. The independent variables used in this model are the same as those used in the first model. Having a health insurance of household head is taken treatment assignment. Endogenous treatment effects are used in the research. In the first and second models, poisson and linear regression models are used respectively. As a result of both models, average treatment effects (ATE) and average treatment effect on the treated (ATET) are defined, and while it is determined that the individuals having health insurance had a positive effect on the type of business activity, but also this positive effect can’t be obtained in natural logarithm of total annual income. 

Anahtar Kelimeler

Average Treatment Effect, Average Treatment Effect on the Treated, Poisson Regression, Endogenous Treatment Effects, Health Insurance

Kaynakça

• Andersen, R., 1968. Behavioral Model of Families’ Use of Health Services. Research Series Center for Health Administration Studies. University of Chicago, 25, Chicago. Andersen, R., Newman, J.F., 2005. Societal and individual determinants of medical care utilization in the United States. Milbank Quarterly, 83(4): 1-28. Barnow, B.S., Cain, G.G., Goldberger, A.S., 1981. Issues in the analysis of selectivity bias. In Vol. 5 of Evaluation Studies Review Annual, ed. E.W. Stromsdorfer and G. Farkas, 123–126. Beverly Hills: Sage. Barro, R.J., 1991. Economic growth in a cross-section of countries. Quarterly Journal of Economics, 106(2): 407-443. Cameron, A.C., Trivedi, P.K., 2005. Microeconometrics: Methods and Applications. New York: Cambridge University Press. Çalışkan, Ş., 2007. Eğitimin getirisi (Uşak ili örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2): 235-252. Dayıoğlu, M., Kasnakoğlu, Z., 1997. Kentsel kesimde kadın ve erkeklerin işgücüne katılımları ve kazanç farklılıkları. METU Studies in Development, 24(3): 329-361. Erdem, B.P., 2017. Türkiye’de Hanehalkı Tasarruflarını Etkileyen Faktörler. Uzmanlık Tezi. Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, T.C. Kalkınma Bakanlı, Kasım, 2017. Gökkaya, D., Erdem, R., 2017. Sağlık hizmetleri kullanımına etki eden faktörlerin hastalık şiddeti algısıyla değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(26): 149-184. Heckman, J., 1976. The common structure of statistical models of truncation, sample selection and limited dependent variables and a simple estimator for such models. Annals of Economic and Social Measurement, 5: 475–492. Heckman, J., 1978. Dummy endogenous variables in a simultaneous equation system. Econometrica, 46: 931–959. Heckman, J., 1979. Sample selection bias as a specification error. Econometrica, 47(1): 153-161. Kızılgöl, 2012. Kişisel kazançların belirleyicileri: Türkiye örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3): 373-384. Maddala, G.S., 1983. Limited-Dependent and Qualitative Variables in Econometrics. Cambridge: Cambridge University Press. Nas, Y., Özkoç, H., 2017. Borçlanmayı etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Fethiye örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2): 311-330. Newey, W.K., 1984. A method of moments interpretation of sequential estimators. Economics Letters, 14: 201-206. Sarı, R., 2003. Gelir dağılımında eğitim faktörü: kentsel bazda bir örnek. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(2): 177-189. SGK, 2018. Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu. www.sgk.gov.tr STATA, 2017. STATA Treatment Effects Reference Manual: Potential Outcomes/Counterfactual Outcomes, Release 15. A Stata Press Publication, STATACorp LLC, College Station, Texas. Tansel, A., 1994. Wage employment, earnings and returns to schooling for men and women in Turkey. Economics of Education Review, 13(4): 305-320. Tansel, A., 1999. Türkiye ve seçilmiş ülkelerde eğitimin getirisi. METU Studies in Development, 26(3-4): 453-472. Tarı, R., 2002. Kocaeli’de bilgi, tecrübe ve cinsiyetin kişisel kazançlara etkisi. I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi. 10-11 Mayıs 2002. Tarı, R., Özer, H., Mızırak, Z., 2007. Kişisel kazançları etkileyen faktörler: Erzurum-Kocaeli-Konya illerinde karşılaştırmalı bir analiz. 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya. 24-25 Mayıs 2007. TBMM, 2018. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Raporu, Ankara. TÜİK, 2014. 2014 Yılı Hanehalkı Bütçe Araştırması Mikro Veri Seti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanlığı, Ankara. Üçdoğruk, Ş., Özcan, K.M., Özcan, Y.Z., 2000. Türkiye’de gelişmişlik indeksine göre seçilmiş illerde gelir farklılıklarını belirleyen etmenler. Ekonomik Yaklaşım, 1(37): 29-57. Wooldridge, J.M., 2010. Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. 2nd ed. Cambridge, MA: MIT Press.