Türk Kurtuluş Savaşı’nın Tarihsel Konumu

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 3 - 16, 31.01.2018

Mustafa Oral

Öz

Türk Kurtuluş Savaşı, Türk Devrimi dediğimiz
büyük olgunun ilk evresidir. Yalnızca Türkiye Türkleri açısından değil mahkûm
Doğulu milletler açısından da tarihî bir anlamı vardır. 30 Ekim 1918 tarihli
Mondros Mütarekesi ile 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Muahedesi arasında
Türkiye’nin çağdaş devlet ölçüsünde yeniden kurulmasını sağlayan Türk Kurtuluş
Savaşı, yalnızca Türkiye’nin emperyalist tahakküm ve zulmünden kurtarıp
bağımsız biçimde yeniden kuruluşunu değil, diğer Doğulu milletlerin de
emperyalist tahakküm ve zulmünden kurtuluşlarını gerçekleştirme yolunda önemli
bir savaşım olmuştur. Bu evrensel anlamlı savaşımın önderi Kemal Atatürk, tam
bağımsızlık bir devlet olmak yolunda önemli adımlar attığı modern Türkiye’nin
kurtuluşu için ortaya koyduğu yaklaşım biçimleriyle, özellikle ulusal devlet
planıyla Doğulu ulusların ulusal kurtuluş savaşları önderi olmak şerefine de
nail olmuştur. Bu makalede Atatürk önderliğinde hazırlanıp başarıya ulaştırılan
Kurtuluş Savaşı’nın tarihsel konumunu yeniden tartışıyoruz.

Anahtar Kelimeler

Kemal Atatürk, Türk Kurtuluş Savaşı, Misâk-ı Millî, Halkçılık Programı

Kaynakça

• Adıvar, Halide Edip, Türkün Ateşle İmtihanı, İstanbul, Atlas, 1994.
• Atatürk, Kemal, Nutuk (1919–1927), Ankara, AAM, 1991.
• Atatürk, Kemal, Nutuk Vesikalar, Ankara, TTK, 1991.
• Atay, Falih Rıfkı, Çankaya, İstanbul, Doğan Kardeş, 1971.
• Atatürk ile İlgili 100 Belge, Ankara.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C.I, yay. haz. N. Arsan, 4.B., Ankara, TİTE, 1989.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C.II, 4. B., Ankara, TİTE, 1989.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C.III, der. S. Borak-U. Kocatürk, 4.B., Ankara, TİTE, 1989.
• Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, C.IV, Ankara, AAM, 1991.
• Bıyıklıoğlu, Tevfik, Atatürk Anadolu’da (1919–1921), C.I, Ankara, TTK, 1959.
• Bıyıklıoğlu, Tevfik, Trakya’da Millî Mücadele, C.I, Ankara, TTK, 1955.
• Dursunoğlu, Cevat, Millî Mücadelede Erzurum, Ankara, 1946.
• Güneş, İhsan, Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı (1920–1923), Ankara, 1997.
• İnönü, İsmet, “Devlet Kurucusu Atatürk”, Belleten, Nu.LII/204 (Kasım 1988).
• İstiklâl Harbi ile İlgili Telgraflar, Ankara, Devlet Arşivleri, 1994.
• Karacan, Ali Naci, Lozan, C.II, İstanbul, Milliyet, 1971.
• Kurtuluş Savaşı Sırasında Türk Milliyetçiliği, İstanbul, Rado, 198.
• Millî Mücadele Dönemi Beyânnâmeleri ve Basını, Ankara, AAM, 1990.
• Selek, Sabahattin, Anadolu İhtilali, C.II, İstanbul, İstanbul, 1965.
• Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti, Tarih IV: Türkiye Cumhuriyeti, İstanbul, 1931.
• “Türk İnkılâbının Mahiyeti ve Önemi”, Tarih Semineri, C.I, No.1, 1937, s.128–29.
• “Türk Kurtuluş Savaşının Tarihsel Konumu ve Niteliği”, Belleten, Nu.XL/160 (Ekim 1976).
• Turan, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 1. Kitap, Ankara, Bilgi, 1991.
• Timur, Taner, Türk Devrimi ve Sonrası, 5.B., Ankara, İmge, 2001.
• Uluğ, Naşit H. Uluğ, Siyasî Yönleriyle Kurtuluş Savaşı, Milliyet, 1973.