DENİZCİLİKTE YELKENLİDEN BUHARLILARA GEÇİŞ DÖNEMİNDEKİ TEREDDÜTLER VE TARTIŞMALAR

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 111 - 124, 03.08.2018

Mustafa Murat Özdemir

Öz

İnsanlık tarihinde tüm teknolojik
yeniliklerde ve icatlarda, öncelikle bir emekleme dönemi yaşanmıştır. Yeniliğe
karşı eski alışkanlıkların korunması güdüsü bu durumun başlıca sebebidir. Ancak
zamanla, yavaş bir şekilde de olsa ibre yeni teknolojilerden yana kayar.

Denizcilik teknolojisinde de, karada uygulanmaya
başlanan buhar teknolojisinin gemilere tatbik edilmesinden sonra tarihin her
döneminde görülen sıkıntılar yaşanmıştır. Özellikle XIX. yüzyılın ilk yarısında
gerek ülkeler, ticaret ve harp filoları arasında gerekse de teknolojiyi taktik
alanda bilfiil uygulayan denizciler arasında yeni teknolojinin yarattığı
sancılar baş göstermiştir.

Bu yazıda da bu dönemde yaşanan tartışmalar
ve tereddütler incelenmeye çalışılmıştır. Bu konuda özellikle bu dönemde buhar
teknolojisinin kaynağı olan Avrupa ülkelerindeki gazete ve bilimsel yayınlardan
faydalanılmış, dönemin insanlarının bu konu üzerine olan fikirleri mercek
altına alınmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Yelkenli, Buhar Teknolojisi, Deniz Ticareti

Kaynakça

• ANTHOINE, A.- BLAKE, Barnett, “Great Eastern Steamship”, Journal Of The Society Of Arts, C.VII, S.351, Ağustos 1859, s.632-634.
• ARI, Kemal, “Yelkenliden Buharlıya Geçiş”, Türk Denizcilik Tarihi: XVIII. Yüzyılın Başından XX. Yüzyıla Kadar, C.II, Türk Deniz Kuvvetleri Yayınları, Ankara 2009, s.125-147
• AUSTIN, O.P., “A Century of International Commerce” , The North American Review, C.171, S. 528, Kasım 1900, s.664-676.
• BUXTON, Ian, “Enabling Technology and The Naval Architect 1860-2012”, International Journal of Maritime Engineering, C. CLII ,S. A2, Nisan-Haziran 2010, s.51-60.
• CHATTERTON, E. Keble, Sailing Ships, Sidgwick & Jackson Ltd., London 1909.
• COLIN, Ambroise, La Navigation Commerciale Au XIXe Siecle, Paris 1901.
• COUVENHES, Marie-Françoise Berneron-, Les Messageries Maritimes: l’Essor d’Une Grande Compagnie de Navigation Française, 1851-1894, Pups, Paris 2007
• DÜZCÜ, Levent, “Osmanlıların Sanayi Çağına Adım Atışına Denizcilikten Bir Ör-nek:Buharlı Gemiye Geçişte Başlıca Parametreler (1828-1856)”, History Studies In-ternational Journal of History, C. V, S.1, 2013, s.113-127.
• FISHER, John, Memories By Admiral Of The Fleet Lord Fisher, Hodder & Stoughton, London 1919.
• FLETCHER, R. A., Steamships The Story of Their Deveopment To The Present Day, Sidgwick & Jackson Ltd., London 1910.
• LOVLAND, Jorgen, A History of Steam Power, Department of Chemical Engineering NTNU, Trondheim 2007.
• MAHAN, A.Thayer, The Influence of Seapower Upon History 1660-1783, Little, Brown and Compnay, Boston 1890.
• MİSİLİ, Sinan, “Açık Denizlerin Serbestliği, Gemilerin Uyrukluğu Ve Bayrak Devleti Mün-hasır Yargı Yetkisi Arasındaki İlişkinin Teamül Hukuku, Konvansiyonlar ve Mah-keme Kararları Işığında İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XVIII, S.1, 2014, s.179-207.
• QATAERT, Donald, Ottoman Empire 1700-1922, Cambridge University Press, Newyork 2005.
• Quelques Reflexions Sur le Projet de Loi Relatif a L’Etablissement de Paquebots a Vapeur Entre Marseille et Constantinople, Marseile 1835.
• UYGUN, Süleyman, Osmanlı Sularında Rekabet, Kitap Yayınevi, İstanbul 2015.
• UYGUN, Süleyman, “Karadeniz Sularında Fransız Paquet Vapur Kumpanyası (1878-1914)”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, S.20, 2016, s.137-172.
• WOEIKOF, A., “Economy of Fuel”, Science Magazine, C.V, S.103, Ocak 1885, s.74-75.