27 MAYIS 1960 DARBESİ’NİN İZMİR’E YANSIMALARI VE SİYASİ PARTİLERİN İZMİR’DEKİ ÖRGÜTLENİŞİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 4, 39 - 58, 31.01.2019

Şenay Savur

Öz

27 Mayıs 1960 tarihinde, Türkiye
Cumhuriyeti’nin ilk askerî darbesi gerçekleşmiş ve Türk demokrasi tarihi
açısından bir dönüm noktası oluşturmuştur. Ordu yönetime el koymuş, Cemal
Gürsel başkanlığındaki Milli Birlik Komitesi yönetimi üstlenmiştir. İzmir,
Demokrat Parti’nin kalesi olarak bilinirken, darbe haberlerinin İzmir
sokaklarında coşkuyla karşılanmış olması, Demokrat Parti yönetiminin sonunu
gözler önüne seriyordu.

Bu çalışmada 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi’nin
İzmir’e yansımaları ve siyasi partilerin yeniden örgütlenişi üzerinde
durulmaktadır. Öncelikle Adnan Menderes’in son mitingi olan İzmir mitinginden
bahsedilmektedir. Daha sonra, darbenin İzmir’deki ilk günleri anlatılmakta,
İzmir milletvekillerinin tutuklanmasına ve siyasi partilerin İzmir’deki
örgütlenişlerine değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler

27 Mayıs 1960, Askeri Darbe, İzmir, Siyasi Partiler, İzmir Milletvekilleri

Kaynakça

• I. Arşiv Kaynakları
• İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi
• II. Süreli Yayınlar (Gazete ve Dergiler)
• Akşam Gazetesi
• Cumhuriyet Gazetesi
• Demokrat İzmir Gazetesi
• Ege Ekspres Gazetesi
• Milliyet Gazetesi
• Tercüman Gazetesi
• Yeni Asır Gazetesi
• Yeni İstanbul Gazetesi
• III. Kitaplar, Ansiklopediler, Yıllıklar ve İstatistikler
• Akşin, Sina, Kısa Türkiye Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2014.
• Bayar Gürsoy, Nilüfer, 27 Mayıs Darbesi ve Bizler, Timaş Yayınları, İstanbul, 2014.
• Ertuğrul, N. İlter, Cumhuriyet Tarihi El Kitabı 1923-2008, ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2009.
• Yalçın, Soner, Efendi-Beyaz Türklerin Büyük Sırrı-, Doğan Yayınları, İstanbul, 2004.
• Özdemir, Hikmet, “Siyasi Tarih 1960-1980”, Türkiye Tarihi 4-Çağdaş Türkiye 1908-1980, Cem Yayınları.
• Zürcher, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2012.
• Milletvekili Genel Seçimleri 1923-2011, TÜİK Yayınları, Ankara, 2012.
• T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) İstatistik Yıllığı 1960-1962.
• İzmir Kent Ansiklopedisi-Tarih 2
• 1967 İzmir İl Yıllığı.
• IV. Makaleler ve Tezler
• Baradan, Hüseyin, “Türkiye Bayram Sevinci İçinde”, Demokrat İzmir, 30 Mayıs 1960.
• Börklüoğlu, Levent, 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi Sonrası Türkiye’de Ordu-Siyaset İlişkisi (1960-1965),( Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale On Sekiz Mart Üni-versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Çanakkale, 2010.
• Çakmak, Fevzi, “27 Mayıs’tan 12 Eylül’e İzmir, İzmir Kent Ansiklopedisi-Tarih 2-, İzmir Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İzmir, 2013.
• Dikici, Ali, “27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi ve Türk Polisi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergi-si”, Cilt:XXX, Sayı:89, Temmuz 2014.