AFET İNAN’IN SOSYO-KÜLTÜREL ÇALIŞMALARI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 4, 103 - 126, 31.01.2019

İsmail UZUN

Öz

Türkiye’de
Atatürk’ün manevi kızı olarak bilinen Afet İnan’ın tarih alanında yapmış olduğu
çalışmalar deyim yerindeyse sayfanın arka yüzünde kalmış gibidir. Afet İnan 11 Ekim 1925
tarihinde 17 yaşında bir genç kız olarak dönemin Cumhurbaşkanı olan Mustafa
Kemal ile tanışması sayesinde figüranlıktan başrol oyunculuğuna doğru adımını
atmıştır. 09 Ocak 1936’da Ankara’daki Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesinde ilk
açılış dersini veren Afet İnan, 1942 yılında doçent, 1950 yılında profesör
olmuş olup 1977 yılında aynı üniversiteden kendi isteği ile emekli olmuştur.
Dünyanın önde gelen antropologlarından olan Eugene Pittard’ın öğrencisi olarak
yetişen Afet İnan hem Türkiye’de hem yurt dışında birçok kültürel ve bilimsel
projeye imzasını atmıştır. Afet İnan’ın Antropoloji ve Arkeoloji alanında
yapmış olduğu çalışmalar Türk Tarih Tezi ile uyumluluk içerisinde
şekillenmiştir. Afet İnan, Türk Kadınının belediye ve milletvekili seçimlerinde
haklarının kazanmasında ve Türk kadınının çağdaşlaşmasında çok değerli
hizmetleri olmuş bir Cumhuriyet kadını olmasının yanı sıra Atatürk’ün fikir
arkadaşlığını yaparak cumhuriyet tarihine en yakından tanıklık eden ve
yaşadıklarını kayıt altına alan ender kişilerden birisidir. Bu çalışma toplanan
yeni veriler ile Afet İnan’ın kültürel/sosyal faaliyetlerini ve fikirlerini ortaya
çıkartmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afet İnan, Antropoloji, Arkeoloji, Kadın Hakları

Kaynakça

• I.-Arşiv Kaynakları
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi(BCA);
• BCA, Fon No: 030. 11.1.0, Kutu No: 214, Dosya No: 18, Sıra No:12 Yer No: 37.226.1.
• II. Resmi Yayınlar
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerideleri;
• Devre: III, Cilt: 17, İçtima: 3, 37.İnikat.
• Devre: IV, Cilt:17,İçtima: 2, 76.İnikat.
• III. Süreli Yayınlar
• Gazeteler;
• Akşam, 08 Eylül 1937.
• Anadolu, 04 Temmuz 1932.
• Cumhuriyet, 04 Nisan 1930.
• Cumhuriyet, 15 Kasım 1933.
• Cumhuriyet, 16 Eylül 1935.
• Cumhuriyet, 03 Eylül 1937.
• Cumhuriyet, 04 Eylül 1937.
• Cumhuriyet, 05 Eylül 1937.
• Cumhuriyet, 7 Haziran 1972.
• Ulus, 15 Eylül 1935.
• Ulus, 18 Eylül 1935.
• Ulus, 19 Eylül 1935.
• Vakit, 13 Eylül 1933.
• IV. Kitaplar
• ÂFETİNAN,(Prof. Dr.), Tarih Üzerine İnceleme ve Makaleler, Akın Matbaası, Ankara, 1960.
• ÂFETİNAN, Ayşe(Prof. Dr.), Atatürk’ten Mektuplar, 2.b., Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1989.
• ÂFETİNAN, Ayşe(Prof. Dr.), Cumhuriyet'in 50. Yılı İçin Köylerimiz, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1978.
• ÂFETİNAN, Ayşe(Prof. Dr.), Tarih Boyunca Türk Kadının Hak ve Görevleri, 4.b., Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1982.
• Birinci Türk Tarih Kongresi, Konferanslar, Müzakere Zabıtları, 2.b., Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2010.
• DOĞRAMACI, Emel, Atatürk’ten Günümüze Sosyal Değişimde Türk Kadını, Atatürk Araş-tırma Merkezi Yayınları, TTK Basımevi, Ankara, 1993.
• Dördüncü Türk Tarih Kongresi; Kongreye Sunulan Tebliğler, 2.b., Türk Tarih Kurumu Ba-sımevi, Ankara, 2010.
• ERSANLI, Büşra, İktidar ve Tarih, Türkiye’de “Resmi Tarih “ Tezinin Oluşumu(1929-1937), 5.b, İstanbul, 2013.
• GÖÇERİ, Nebahat, Kadın Hareketi Tarihi, Sivas 2010. İkinci Türk Tarih Kongresi; Konferanslar, Müzakere Zabıtları, 2.b., Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2010.
• KIRKPINAR, Leyla, Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın, 1.b., Zeus Kitapevi Yayınları, İzmir,1999.
• TOPRAK, Zafer, Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji, 1.b, Doğan Egmont Yayıncılık, İstanbul, Nisan 2012.
• ORTAYLI, İlber, Gelenekten Geleceğe, 8.b, Ufuk Kitapları, İstanbul,2002.
• Üçüncü Türk Tarih Kongresi; Kongreye Sunulan Tebliğler, 2.b., Türk Tarih Kurumu Bası-mevi, Ankara, 2010.
• V. Makaleler İNAN, Afet, “Avrupa Memleketleri UNESCO Milli Komisyonları Toplantısı”, Kültür Dünyası, Sayı: 26-27(Temmuz-Ağustos 1956), s.5.
• VI. İnternet Kaynakları
• http://www.unesco.org.tr/?page=15:62:1:turkce (Erişim tarihi:11 Haziran 2018).
• http://antropoloji.blogspot.com.tr/2012/10/kafatas-olcumu.html(Erişim tarihi:23Nisan 2018).