ROMEN ARŞİVLERİNE GÖRE TÜRKİYE’DE DİL VE EĞİTİMDEKİ DÖNÜŞÜMÜN DEĞERLENDİRİLMESİ (1925-1935)

Yıl 2020, Sayı: 7, 147 - 168, 30.07.2020

Ömer Metin

Öz

Milli Mücadele sonrası Atatürk öncülüğünde Türkiye’de başlayan modernleşme hareketi tüm Avrupa’da olduğu gibi Romanya’da da ilgiyle takip edilmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye’de özellikle eğitim, dil ve kültür alanında hızlı bir dönüşüm yaşanmıştır. On yıl gibi kısa bir sürede modern Türkiye’nin temellerinin atılması, Türkiye’de bulunan Romen diplomatların gözünden kaçmamıştır. Romen diplomatik temsilciler Türkiye’deki bu hızlı ve başarılı değimi yakından takip ederek raporlar halinde Romanya hükümetine sunmuşlardır. Bu raporlarda Türkiye’nin bu denli yüksek başarı elde etmesinde Atatürk’ün en önemli etken olduğu da sıklıkla tekrarlanmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de 1925-1935 yılları arasında eğitim ve dil alanında yaşanan gelişmeler, Romanya Dışişleri Bakanlığı Arşivi temel alınarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Romanya, Atatürk, Dil, Eğitim

Kaynakça

• A. M. A. E., (Romanya Dışişleri Bakanlığı Arşivi) Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, Romanya’nın İstanbul Konsolosluğunun İstanbul’un kültürel durumu hakkındaki 11.01.1925 tarih ve 50 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 09.11.1925 tarih ve 1930 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 10.12.1925 tarih ve 2136 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, Türkiye’de devlet okulları başlıklı 12.04.1928 tarih ve 1059 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, Yeni Türk alfabesinin kabulü hakkında 14.08.1928 tarih ve 2097 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 27.08.1928 tarih ve 2159 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 04.09.1928 tarih ve 2907 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, Alfabe reformuna dair 27.09.1928 tarih ve 2305 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, Alfabe reformuna dair 03.11..09.1928 tarih ve 34 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 09.02.1932 tarih ve 231-3 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 29.09.1932 tarih ve 1494-3 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 19.10.1932 tarih ve 3244 no’lu rapor.
• A. M. A. E., Fond Turcia, vol. 45-Chestiuni Culturele, 31.05.1934 tarih ve 1480 nolu rapor.
• Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, 32. Baskı, Pegem Akademi Yayıncılık, 2018.
• Demirtaş, Bahattin, “ Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Yaşanan Gelişmeler” Akademik Bakış, 1/2, 2008, ss. 155-176.
• Erdem, Ali Rıza, “Atatürk’ün Kurduğu Eğitim Sistemiyle Yetiştirilmesini İstediği Yeni İnsan Tipi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5/39, 2017, ss. 104-116.
• İdem, Tekin, “II. Dönem Urfa Milletvekillerinden Mehmet Refet (Ülgen)” Tarih ve Gelecek Dergisi, 4/2, 2018, ss. 55-74.
• Mardin, Şerif, Türk Modernleşmesi, Makaleler 4, İletişim Yayınları, İstanbul, 1991, s. 19-20.
• Sezer Arığ, Ayten, Atatürk Döneminde Yabancı Okullar (1923-1938), TTK, 2. Baskı, Ankara, 2014.