OSMANLI DEVLETİ’NDE MUHACİRÎN-İ İSLAMİYENİN DUL VE YETİMLERİ; SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÇABALARI (93 HARBİ SONRASI)

Yıl 2021, Sayı: 8, 325 - 346, 27.01.2021

Kerim Tiryaki Zeynel Özlü

Öz

19.yüzyılın ikinci yarısında, Osmanlı Devleti’nin yaşadığı siyasi gelişmeler sonrasında, Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda kalan muhacirlerin iskânlarının yanı sıra muhacir dul ve yetimlerin barınma, iaşe temini devletin ilgilenmek zorunda kaldığı bir problem haline gelmişti. Dolayısıyla devlet, muhacirlere yönelik olarak yürüteceği bu uygulamaları; Tanzimat Dönemiyle başlayan süreçteki, dul ve yetimlere yönelik faaliyetler kapsamında değerlendirmeye çalışmıştır. Bu bağlamda dulhaneler ve barınma evleri inşa ederek, dul ve yetimlerin barınma sorununu çözmeye çalışmıştır. Ayrıca yine bunların maddi ihtiyaçları ve iaşeleri temin edilmiştir. Barınma ve iaşelerinin temin edilmesiyle birlikte ekonomik ve sosyal politikalar bağlamında yetimlerin memuriyette istihdamı ve bunların iyi bir şekilde yetiştirilmesi yönünde evlatlık verme, barınaklarda iyi bir eğitim alma ve memuriyette istihdamları gibi faaliyetler yürütülmüştür. Bu bağlamda kaleme alınan bu çalışma, dul ve yetimlerin yaşadığı sorunları ve bu sorunların çözülmesin yönünde ortaya konan çalışmaları gözler önüne sermeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti'nde Sosyal Politika, Muhacir Dul ve Yetimler, Dul ve Yetimlere Yönelik Sosyo-ekonomik hizmetler

Kaynakça

• AĞANOĞLU, H. Yıldırım, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makûs Talihi (Göç), İz Yayıncılık, İstanbul, 2001.
• AYDIN, Mustafa, “1877-78 Osmanlı- Rus Savaşı Esnasındaki Rumeli Göçünün Meclis-i Mebusana Yansımaları ve Yapılan Yardımlar ”, Osmanlı Araştırmaları, XLV, 2015.
• BAY, Abdullah, “Osmanlı’da Kısa Ömürlü Bir Hayır Kurumu: Dulhane (1884-1896)”, Türkiyat Mecmuası, C.27, S.1, 2017.
• ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, TTK Yay., Ankara, 1997.
• ÇANLI, Mehmet, “Eytam İdaresi ve Sandıkları (1851-1926)”, Türkler, Edit. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Yeni Türkiye Yay., Ankara, C.14, 2002.
• DEMİREL, Muammer, “Doğu Anadolu’da İdari Yapılanma (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan Sonra)”, TAED (Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi), S. 37, 2008.