SERİK’TE (ANTALYA) BİR AĞA KÖYÜ: AYANOZ (YEŞİLYURT) KÖYÜ VE KERİMOĞULLARI HAKKINDA DÜŞÜNCELER

Yıl 2021, Sayı: 9, 87 - 114, 31.07.2021

Muhammet Güçlü

Öz

Çalışmada öncelikle eski Ayanoz köyünün antik dönemindeki durumu üzerinde durulmuştur. Türkler döneminde XV. yüzyılın ortalarından itibaren Ayanozlar Yeri, Ayanos, Ayanoz adlı önce cemaat sonra köy adı olduğu görülmüştür. Ayanoz köyü XIX. yüzyıla kadar Torosların eteğinde şimdiki Alacami köyünün doğusunda Depeköy denilen yerde idi. Köy, XIX. yüzyılın ikinci yarısında Kerimoğlu ailesinin arazisinin bulunduğu yeni yerine taşınmıştır. Eski yerinde ise bir süre sonra Alacami ve Kızıllar-önü adlarında köyler kurulmuştur. Köy ahalisi XIX. yüzyıla kadar ağırlıklı olarak hayvancılık yaparken, yer değiştirmesinden sonra daha çok tarım ile uğraşmıştır. Bunun yanında eski Ayanoz köyünde iki, yeni Ayanoz köyünde bir değirmen kaydı vardır.

Anahtar Kelimeler

Antalya, Karahisar-ı Teke, Ayanoz, Kerimoğulları, Yeşilyurt

Kaynakça

• AK, Mehmet, “Antalya’da İdari Yapı ve Nüfus (1915)” , Adalya, S. XVII, 2014.
• AK, Mehmet, “Teke Sancağında 1831 Sayımına Göre Nüfus ve Yerleşme” , History Studies International Journal of History, Volume 6, Issue 3, April 2014.
• AKŞİT, Bahattin, Köy, Kasaba ve Kentlerde Toplumsal Değişme, Turan Kitabevi, Ankara, 1985.
• ARSLAN, Hakan, “Türkiye’de Kır Sosyolojisinin Gelişiminde Antalya Köy Araştırmaları”, Antalya Kitabı-Selçuklulardan Cumhuriyet’e Sosyal Bilimlerde Antalya I, Ed. Bedia Koçakoğolu-Bahset Karslı vd. , Antalya, 2018, s. 1001-1016.
• BAYKARA, Tuncer, I. Gıyaseddin Keyhüsrev (1164-1211), Gazi-Şehit, Ankara, 1997.
• BÖLÜK, Ramazan, Serik Ağzı (Giriş-İnceleme-Metinler), İstanbul, 2012.
• BÜBER, Selahattin, 59 Numaralı Antalya Şer’iyye Sicili Defteri’nin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi (H. 1329-1332/M. 1911-1913), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 2017.
• DURUGÖNÜL, Esma, Antalya Siyahileri, Antalya Kent Müzesi Projesi-Kent-Müze-Tarih Söyleşileri Dizisi-10, Antalya, 2008.
• ELLİSON, Grace, İstanbul’da Bir Konak ve Yeni Kadınlar, Çev. Neşe Akın, İstanbul, 2009.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “Müstakil Teke (Antalya) Sancağı’nın Kurulması ve İdari Düzenlemeye ilişkin Bir Belge”, Adalya, No. III, 1997, s. 289-319.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “1935 Yılı: Alanya ve Atatürk”, Alanya 11. Tarih ve Kültür Semineri 2006, Ed. Faruk Nafiz Koçak, Konya, 2007, s. 276-284.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “Kuruluşundan Günümüze Balıbey Mahallesi (Balıbey, Bali Bey, Balbey Mahallesi)-Antalya Kentinde Bir Mahallenin Tarihi Gelişimi” , Kebikeç, S: 18, 2004, s. 417- 427.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “Serik’te (Antalya) Değirmenci Bir Köy: Alacami Köyü Hakkında Düşünceler”, Tarih ve Günce, I/2, 2018 Kış/Winter, s. 83-96.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “XX. Yüzyılın Başlarında Serik”, Türk Kültürü Dergisi, S. 391, Kasım 1995.
• GÜÇLÜ, Muhammet, 1864-1950 Yılları Arasında Serik (İdari, Ekonomik, Sosyal), Antalya, 2000.
• GÖYÜNÇ, Nejat, “Hane Deyimi Hakkında”, İÜ. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, S. 32, 1979, s. 335-342.
• IŞIN, Gül, “The Ruins at Kozan-Bodrumkaaya: Pednelissos”, Adalya, No: III, 1998, s. 111-120.
• İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Antalya İli Bülteni, S. 42, 1961.
• KARACA, Behset, XV: ve XVI. Yüzyıllarda Teke Sancağı, Isparta, 2002.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı 1831, Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1943.
• Karanlık Sokak’ta Aydınlanma Aksu Köy Enstitüsü, Yay. Haz. Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği, Antalya, 2011.
• KARPAT, Kemal H. , “Social Effects of Farm Mechanization in Türkish Villages”, Social Research, 27 (1), 1960, s. 83-103.
• KISA, Ahmet, “Müstakil Teke (Antalya) Mutasarrıfı Sabur Sami Bey (Draz) ve Faaliyetleri (24 Ağustos 1914-17 Nisan 1916)”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 39, S. 68, 2020, s. 474-503.
• KOLARS, John F. , Tradition, Seasen and Change in a Türkish Village, Illinois, 1963.
• KORKUT, M. Şerif, Hayattan Çizgiler Tanıdıklarım, İstanbul, 2006, Ötüken Neşriyat.
• MAYAK, Faysal, Cumhuriyet Halk Partisi Antalya Teşkilatının Faaliyetleri (1931-1951), İstanbul, 2015.
• Mülazım Mustafa Hulusi, Bir Kalpaklının Milli Mücadele Günlüğü, Yay. Haz. Bayram Kodaman-Fahrettin Tızlak, Isparta, 2006.
• PEKMAN, Adnan, Perge Tarihi, Ankara, 1989.
• SARIÇELİK, Kerim, “Teke (Antalya) Sancağı’nın Konya Vilayeti’nden Ayrılarak Bağımsız Hale Getirilmesi ve İdari Yönden Yeniden Düzenlenmesi”, Bilig- Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, S. 93, Bahar 2020, s. 85-114.
• SELEKLER, Macit, Yarım Asrın Arkasından-Antalya’da Kemer, Melli, İbradı, Serik, İstanbul, 1960.
• SPRATT, T. A. B.-FORBES, Edward, Müteveffa Rahip E. T. Daniell’in Eşliğinde Milyas, Kibratis ve Likya’da Yolculuklar, C. II, Çev. Doğan Türker, Antalya, 2008.
• Süleyman Şükrü, Seyahatü’l-Kübra, Yay. Haz. Hasan Mert, Ankara, 2013. TC. Dahiliye Vekaleti, Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, İstanbul, 1928.
• TEXİER, Charles, Küçük Asya Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, Çev. Ali Suat, Latin Harflerine Aktaran: Kazım Yaşar Kopraman, Sadeleştiren: Musa Yıldız, C. 3, Ankara, 2002.
• TÖNÜK, Vecihi, Türkiye’de İdari Teşkilat, Ankara, 1945.
• TÜTENGİL, Cavit Orhan, “İhsaniye Köyü İncelemesi”, İÜ. Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, S. 9, 1954, s. 37-58.
• ÜLKEN, Hilmi Ziya, KÖSEMİHAL, Nurettin Şazi, TANYOL, Cahit, “Karataş Köyü Monografisi”, İÜ. Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, S. 6, 1950, s. 87-103.
• ÜNAL, M. Ali, “XV. ve XVI. Yüzyıllarda Teke Sancağında Aşiret ve Cemaatler”, S. Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 2, 1996, s. 227-228.
• YURDUSEVEN, Mehmet, “Antalya İhsaniye Köyü İncelemesi”, İÜ. Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, S. 15, 1960, s. 99-104.