ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİNİ CUMHURİYET’İN YÜZÜNCÜ YAŞINA GİDERKEN İNCELEMEK

Yıl 2021, Sayı: 9, 337 - 362, 31.07.2021

Rıdvan Bal

Öz

Cumhuriyetin kuruluş yıllarından itibaren Türk Millî Eğitiminin her dönem gündeminde olan ve günümüzdeki adı “Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi” olarak belirlenmiş dersin hemen her iktidar değişiminde dikkat çekici düzenlemelere maruz kalması bir problem sahasıdır. Genel olarak derslerin geri besleme ve değerlendirme süreçlerinden sonra bazı değişikliklere uğraması, güncel gelişmeler doğrultusunda müfredat düzenlemeleri yapılması normal bir işlemdir. Ne var ki bir devletin kuruluş aşamasını, temel niteliklerini ve kurucu liderini öğretmek amacıyla yürürlükte bulunan bir derse bakış açısının oldukça farklılıklar göstermesi, 20. Yüzyılda ortaya çıkan bağımsızlık mücadelelerine fikir kaynağı olmuş Türk Devriminin anlam ve önemini ortadan kaldırmaktadır. Bir dersin zorunlu hale getirilmesiyle içeriğinin ve özelliğinin anlaşılmış olmasını beklemek, Türk Ulusunu çağdaş uygarlık seviyesine çıkarmayı ideal edinen bir kurucu liderin tanındığını kabul etmek mantıklı bir varsayım olmaz. Bu nedenle bilimsel ilkeler ışığında “Türkiye Cumhuriyeti Tarihi” adı verilecek yeni bir dersin, her yaş eğitim grubuna aktarılacağı bir uygulamayla bazı zamanlarda yaşanan toplumsal sıkıntıların da ortadan kaldırılabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Türk Millî Eğitimi, Atatürk İlke ve Devrimleri, Yükseköğretim Kurulu

TO EXAMINE THE COURSE OF “PRINCIPLES OF ATATURK AND HISTORY OF TURKISH REVOLUTION” TOWARDS THE CENTENARY OF THE TURKISH REPUBLIC

Öz

The course of “Principles of Ataturk and History of Turkish Revolution” has been on the agenda of the Turkish National Education since the foundation years of the Republic. But it is a problem area that, this course has been subject to remarkable regulations in almost every handover of political power. It is a normal procedure for courses to undergo some changes after feedback and evaluation and to be made curriculum arrangements in line with current developments. However, it is really interesting that the perspective of politicians and academic staff differs so deeply for this course which is planned for teaching the establishment phase, basic characteristics and founding leader of a state. But this causes to remove the meaning and importance of the Turkish Revolution, which was the source of ideas for the struggles for independence that emerged in the 20th century.
It would not be a logical assessment to think that the content and feature of this course and her founding leader's ideal for raising the Turkish Nation to the level of modern civilization are learned by making this course compulsory. Therefore it’s evaluated that, in the light of scientific principles, if a new course called “History of the Republic of Turkey” will be transferred to education groups of all ages with a new application, it would help to eliminate the social chaos of some periods.

Anahtar Kelimeler

History of the Republic of Turkey, Turkish National Education, Principles and Revolutions of Atatürk, Council of Higher Education

Kaynakça

• Millî Eğitim Bakanlığı Haber Bülteni, S. 55, MEB Basımevi, Ankara, 1971.
• Resmî Gazete, 6 Kasım 1981, Sayı: 17506, ss.1-30.
• Resmî Gazete, 27 Temmuz 2016, Sayı: 29783 (2. Mükerrer), s. 62.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, “Müfredatta Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine”, MEB, Ankara, 2017.
• TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: VI, Cilt: 24, İçtima: 3, 47. Birleşim, 15.IV.1942, s. 152.
• AGOS Gazetesi, “Üniversitede Atatürk İlkeleri Dersi Kaldırılıyor”, 31.08.2012, http://www.agos.com.tr/tr/yazi/2319/universitede-ataturk-ilkeleri-dersi-kaldiriliyor. Erişim Tarihi: 04.05.2021.
• Hürriyet Gazetesi, “Atatürk İlkeleri Dersi Hep Vardı”, 31.08.2012, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ataturk-ilkeleri-dersi-hep-vardi-21349564. Erişim Tarihi: 05.05.2021.
• Hürriyet, “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Yükseköğretimde de Yüz Yüze Eğitim Öğretimi Başlatmayı Hedefliyoruz”, 15.10.2020, https://www.hurriyet.com.tr/egitim/yok-baskani-kadin-ogretim-elemani-sayisi-artiyor-41637137, Erişim Tarihi: 05.05.2021.
• Millî Gazete, “Üniversiteler Ne Zaman Açılacak?”, 16 Ekim 2020, https://www.milligazete.com.tr/haber/5608916/universiteler-ne-zaman-acilacak, Erişim Tarihi: 05.05.2021.
• Özdemir, Hikmet; “Türkiye Cumhuriyeti Dikteyi Kabul Etmez”, Türkgün Gazetesi, 30.04.2001. https://www.turkgun.com/turkiye-cumhuriyeti-dikteyi-kabul-etmez-makale-149358, Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• Bozkurt, Mahmut Esat Recep Peker ve Yusuf Kemal Tengirşenk; İlk İnkılâp Tarihi Ders Notları, Haz. Oktay Aslanapa, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1997.
• Çıkar, Mustafa; Hasan Âli Yücel ve Türk Kültür Reformu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayını, Ankara, 1997.
• Kocatürk, Utkan; Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, İkinci Basım, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara, 1999.
• Öklem, Necdet; Atatürk Döneminde Darülfünun Reformu, Ege Üniversitesi Yayını, İzmir, 1973.
• Yardımcı, Remzi; Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Derslerine İlişkin Temel Kavramlar, Nobel Yayın, Ankara, 2006.
• Widmann, Horst; Atatürk ve Üniversite Reformu, Çev. Aykut Kazancıgil, Serpil Bozkurt, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1999.
• Aktekin Semih, Mustafa Öztürk; “Bölüm-1 Giriş”, Çok Kültürlü Bir Avrupa İçin Tarih ve Sosyal Bilgiler Eğitimi, Ed. Semih Aktekin vd., Birinci Basım, Ankara, 2009, ss. 5-11.
• Arslan, Mehmet; “Cumhuriyet Dönemi Üniversite Reformları Bağlamında Üniversitelerimizde Demokratiklik Tartışmaları”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 1, S. 18, Kayseri, 2005, ss. 23-49.
• Aslan, Erdal; “Devrim Tarihi Ders Kitapları”, Tarih Öğrenimi ve Ders Kitapları, 1994 Buca Sempozyumu, Ed. Salih Özbaran, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara, 1994, ss. 295-311.
• Ata, Bahri; “1922’deki Yumurta Eylemi Öncülerinden Biri Daha Sonra Bakan Oldu”, Türk Ocakları, 20.01.2011. https://www.turkocaklari.org.tr/yazar/bahri-ata/1922-deki-yumurta-eylemi-onculerinden-biri-daha-sonra-bakan-oldu-590. Erişim Tarihi: 08.05.2021.
• Aysal, Necdet; “Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Tarihçesi ve Gelişim Süreci”, Atatürk Yolu, S. 33-34, Ankara, 2004, s. 241-263.
• Babaoğlu, Resul; “Yükseköğretimde Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersi (Amaç, Kapsam ve Güncel Tartışmalar Işığında)”, Tarih Okulu Dergisi, S. XVI, 2013, s. 589-603.
• Çapa, Mesut; “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Tarih Öğretimi”, Atatürk Yolu, S. 29-30, Ankara, 2002, ss. 39-55.
• Günaltay, Şemsettin; “Türk Tarih Tezi Hakkındaki İntikatların Mahiyeti ve Tezin Kat’i Zaferi”, Belleten, C. 2, S. 7-8, Ankara, 1938, ss. 337-365.
• İnan, Afet; “Atatürk ve Tarih Tezi”, Belleten, C. 3, S. 10, Ankara, 1939, ss. 243-246.
• İnan, Nurkut; “Üniversite ve Yükseköğretim Kavramı Açısından Türkiye’deki Gelişmeler”, Yükseköğretimde Değişmeler, Türk Eğitim Derneği Yayınları, Ankara 1988, ss.19-40.
• Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi web sitesi, http://www.law.ankara.edu.tr/tarihce-2/. Erişim Tarihi: 02.05.2021.
• Gözler, Kemal; “Anayasa Kelimesi Üzerine: Konstitüsyon, Kanun-ı Esasî, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu ve Anayasa (“Anayasa” Kelimesi Örneği Üzerinden Türkiye’de Hukuk Dilinin Öz Türkçeleştirilmesi Sorunu)”, www.anayasa.gen.tr/anayasa-kelimesi.htm. Yayın Tarihi: 28 Şubat 2021. Erişim Tarihi: 03 Mayıs 2021.
• KKTC Yükseköğretim Planlama, Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu (YÖDAK) web sitesi, http://yodak.gov.ct.tr/%C4%B0lgili-Mevzuat/Yasalar, Erişim Tarihi: 01.05.2001.
• Yükseköğretim Kurulu web sitesi, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf. Erişim tarihi 02.05.2021.