A Bill in the First Grand National Assembly of Turkey: Discussions on the Relationship between Crime and Punishment in the Attempt to Ban the Act of Playing Women for Entertainment Purposes

Yıl 2024, Sayı: 15, 71 - 90, 31.07.2024

Bülent Kara

Öz

Regardless of how the Parliament/Assembly is named, formed and convened, the representatives of the nation gathered here and the issues they deal with embody the characteristics of the society from which they emerge. The solutions put forward to solve the problems as well as the problems discussed in the assemblies provide equally versatile information about the structure of that society.
The fact that an issue defined as "women's adultery" and seen as a morbid situation in the Ottoman-Turkish society was referred to the Turkish Grand National Assembly after the last Ottoman Parliament Deputy was almost proof that the problems will not be solved automatically by changing the administration or the name of the state.
Don't play women; It is a type and concept of entertainment (!) that can be seen in different forms in many societies and is frequently encountered in Anatolian geography, especially in the inner regions, and should be examined from sociological, psychological and economic perspectives. Although the act of playing women in Anatolia is generally an activity carried out in secluded places far from settlements, the problems it creates have shaken the foundations of isolated families and society and have become one of the main problems and bleeding wounds of the state authority. Because the situation is so important, the issue was touched upon in both Parliaments and the issue was sought to be resolved.
This article has been prepared with the aim of reflecting and analyzing the development of the process within the framework of sociological reality, the rules set by contemporary legal rules and social experiences, based on the issue of "female adulteration" being discussed in the Parliament.

Anahtar Kelimeler

Turkish Grand National Assembly, Playing women, Oturak World, Konya, Abdulhalim Çelebi, Refik (Koraltan) Bey

I. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Bir Yasa Teklifi: Eğlence Amaçlı Kadın Oynatma Eyleminin Yasaklanması Teşebbüsünde Suç ve Ceza İlişkisi Tartışmaları

Öz

Parlamento/Meclis hangi şekilde adlandırılmış, oluşmuş ve toplanmış olursa olsun burada toplanan millet temsilcileri ve onların ele aldığı konular içinden çıktıkları toplumun özelliklerini bünyesinde barındırır. Meclislerde ele alınan sorunlar kadar sorunların giderilmesi adına ileri sürülen çözüm yolları da aynı nispette o toplumun yapısı hakkında çok yönlü bilgiler verir.
Osmanlı-Türk toplumunda “kadın oynatma” diye tanımlanan ve marazi durum olarak görülen bir konunun son Osmanlı Meclisi Mebusanından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne intikal etmesi, yönetimin veya devlet isminin değişmesiyle sorunların kendiliğinden çözülmeyeceğinin adeta kanıtı olmuştur.
Kadın oynatma; pek çok toplumda, değişik formlarda görülebilen ve Anadolu coğrafyasında özellikle iç bölgelerde sıklıkla karşılaşılan, sosyolojik, psikolojik, ekonomik açılardan incelenmesi gereken bir eğlence(!.) türü ve anlayışıdır. Anadolu’da kadın oynatma eylemi, genel olarak yerleşim yerlerinden uzak ve kuytu yerlerde yapılan bir etkinlik olmasına rağmen yarattığı sorunlar itibariyle mesafe tanımamış ailelerin, toplumun temellerini sarsmış ve devlet otoritesinin başlıca sorunlarından, kanayan yaralarından birisi olmuştur. Durum bu kertede önem arz ettiği içindir ki, her iki Mecliste de konuya temas edilmiş ve mesele çözülmek istenmiştir.
Bu makale, “Kadın oynatma” meselesinin Mecliste ele alınışından hareketle sosyolojik gerçeklik, çağdaş hukuk kurallarının ortaya koyduğu kurallar ve toplumsal yaşanmışlıklar çerçevesinde sürecin gelişimini yansıtma ve tahlil etme amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kadın oynatmak, Oturak Âlemi, Konya, Abdulhalim Çelebi, Refik (Koraltan) Bey

Kaynakça

• Meclis Mebusan Zabıt Ceridesi (İçtimai Fevkalade), C.1, D.4,İçtima Senesi,1.
• T.B.M.M. ZC., C.1, D:I, İ:1, İ.7, C.2, T.B.M.M. Matbaası, Ankara, 1959.
• T.B.M.M.ZC., C.6, D:I, İ:1, İ.112,C.1, T.B.M.M. Matbaası, Ankara, 1943.
• Adıvar, Halide Edip, Türk’ün Ateşle İmtihanı, Can Yay., İstanbul, 2018.
• Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk-Söylev (1919-1920) C.I, TTK., Ankara, 1986.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri (1920), C.7, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2002.
• Bengi, Hilmi, Gazeteci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın, Atatürk Araş-tırma Merkezi, Ankara, 2000.
• Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, (Yayına Hazırlayan: Ahmet Kuyaş), Yapı kredi Yay., İstanbul, 2002.
• Çavdar, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950, İmge Yayınevi, İstanbul, 1995.
• Çevik, Zeki, Milli Mücadele’de “Müdafaa-i Hukuk’tan Halk Fırkası’na” Geçiş (1918-1923), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2002.
• Çoker, Fahri, Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele ve T.B.M.M I. Dönem 1919-1923, C.III, T.B.M.M. Vakfı Yayınları No: 6.
• Danişmend, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, C.3, Türkiye Yayınevi, İstanbul.
• Ertur, Esat K., Tamu Yelleri, TTK., Ankara, 1994.
• Güneş, İhsan, “Türkiye Büyük Millet Meclisi” Millî Mücadele’yi yöneten ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni Kuran Yasama Organı”, İslam Ansiklopedisi, C.41, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul, 2012.
• İsmail, İbrahim, Türkiye’nin Sıhhi- İçtimai Coğrafyası, Kırşehir Vilayeti, Türkiye Cumhuriye-ti Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekâleti neşriyatından, İstanbul, 1925.
• Kara, Bülent, “Payitaht’tan Kaçış: Anadolu Ajansı Kurucularının Kalemine ve Mustafa Kemal Paşa’nın Yazışmalarına Göre İstanbul’dan Anadolu’ya Aydın-Mebus-Subay Gizli geçişleri”, Akademisyen Kitapevi, Tarih ve Siyaset Bilimi Araştırmaları (Editör: Aydın Efe), Ankara, 2019.
• Karabekir, Kazım, İstiklal Harbimiz, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1960.
• Özüçetin Yaşar, Kurtuluş ve Kuruluşta Milletvekili Gözüyle Gazi Mustafa Kemal Paşa (1920-1923), Berikan Yayınevi, Anakara, 2020.
• Selek, Sabahattin, Anadolu İhtilali, I, Kastaş Yayınları, İstanbul, 1987.
• Sonyel, Salahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, I, TTK., Ankara, 1987.
• Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları (1920-1945), C.I, TTK., Ankara, 1983.
• Tanör, Bülent, “Anayasal Gelişmelere Toplu Bir Bakış”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türki-ye Ansiklopedisi, C.I, İstanbul.
• Tansel, Selahattin, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, C.III, MEB Yayınları, İstanbul, 1991.
• Zürcher, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yay., İstanbul, 2016.
• Atlı, Sagıp, “Türkiye'deki Geleneksel Sohbet Toplantıları Üzerine Bir Değerlendirme”, Millî Folklor, Sayı:117, (ss.88-101).
• Der, Mehmet - Mak, Mahir, “Oturak Âlemlerinden Barana Sohbetlerine Dönüşüm”, Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 4(9), (ss. 655-680).
• Erkan, Serkan, “Köçek tipinin uluslararası kökeni üzerine bir deneme”, Ankara Üniversi-tesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18, I, 2011, (ss. 223-240).
• Kara, Bülent, "Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Bir Hukuk Mücadelesi: İstanbul Hükumetlerinin Yaptığı AnlaşmalarınYok Sayılması", Tarihin Peşinde, S. 30, 2023, (ss. 48-63).
• Kara, Bülent, “Hıyanet-i Vataniye Kanunu Müzakereleri Bağlamında Deneyim ve Mes-leki Eğitimin Milletvekili Konuşmaları Üzerindeki Etkisine Dair Bir İnceleme” Tarihin Pesinde, C.20, S.20, 2018, (ss. 41-77).
• Konan, Belkıs, “Osmanlı Hukukunda tecavüz suçu”, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, 29(29), 2011, (ss.149-172).
• Onaran, Başak Tuğ, “1858 Ceza Kanunname-i Hümayunu’nda Irz ve Namus Kavramla-rının Kodifikasyonu ve Toplumsal Cinsiyet”, Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Top-lumsal Cinsiyet Dergisi, http:dergipark.gov.tr/ktc, S.V (2),2022, s.233.
• Özüçetin Yaşar, “Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun Müzakereleri ve Kabulü”, Tarihin Peşinde, S.5, 2011, (ss. 251-282).
• Sakman, Mehmet Tahir, “Konya Oturakları Üzerine”, Erdem, 13(39),(ss.425-443).
• Yakıcı, Ali, “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Somut Mekânı: Konya Barana Odaları”, Milli Folklor, Sayı: 87, (ss. 94-100).