Contribution to the Literature on Women's Autobiography: Women's Newspaper Travel Article Series

Yıl 2024, Sayı: 15, 91 - 130, 31.07.2024

Sezen Karabulut

Öz

For centuries, the subject of history has been centered on the individual and history has largely been written as the history of the powerful. Since the second half of the 20th century, as a result of the Annales School's focus on the human being instead of political history, the lives of other people who had remained in the shadows for years became the subject of history. The history of children, family history and labor history also aroused curiosity. The curiosity for women's history also started in this process and brought along the questions of whether there is women's history, what will be the contribution of women's history studies to the literature, what are the sources of women's history studies, what will be the methodology?
In this study, examples of women's biographies, which are important sources of both social history studies and women's history studies, will be analyzed. Women's travel writings and memoirs in the Kadın Newspaper will be analyzed and an attempt will be made to contribute to the historiographical literature.

Anahtar Kelimeler

Women, Biography, Kadın Gazetesi, Travel Writing, Memoir

Kadın Öz Yaşam Öyküsü Literatürüne Katkı: Kadın Gazetesi Gezi Yazısı Dizileri

Öz

Tarihin konusu yüzyıllar boyunca birey merkezli gelişmiş ve tarih büyük oranda muktedirlerin tarihi olarak yazılmıştır. Annales Okulu’nun 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tarihin merkezine siyasi tarih yerine insanı alması sonucu yıllarca gölgede kalmış diğer insanların yaşamlarını da tarihin konusu haline getirmiştir. Çocuk tarihi, aile tarihi, işçi tarihi çalışmalarına da merak uyanmıştır. Kadın tarihine duyulan merak da bu süreçte başlamış ve Kadın tarihi var mıdır, kadın tarihi çalışmalarının literatüre katkısı ne olacaktır, kadın tarihi çalışmalarının kaynakları nelerdir, metodolojisi nasıl olacaktır? sorularını da beraberinde getirmiştir.
Bu çalışmada hem sosyal tarih çalışmalarının hem de kadın tarihi çalışmalarının önemli kaynağı olan kadın öz yaşam öyküsü literatür örnekleri incelenecektir. Kadın Gazetesi’nde yer alan kadın gezi yazıları ve hatıratları incelenerek tarih yazım literatürüne katkı sağlanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Öz Yaşam Öyküsü, Kadın Gazetesi, Gezi Yazısı, Hatırat

Kaynakça

• Ağaoğlu, M. “Vatan Hizmetlerine Gönül Veren Kadınlarımız”, Kadın Gazetesi, 3 Kasım 1947, s. 3.
• Araz, N. “Eğitim Savaşının Öncüsü Aziz Haydar Hanım”, Milliyet, 28 Temmuz 1988, s. 11.
• Araz, N. “Eğitim Savaşının Öncüsü Aziz Haydar Hanım”, Milliyet, 30 Temmuz 1988, s. 9.
• Araz, N. “Eğitim Savaşının Öncüsü Aziz Haydar Hanım”, Milliyet, 1 Ağustos 1988, s. 9.
• Aziz Haydar, “Kızılay Hatıraları”, Kadın Gazetesi, 3 Mayıs 1947, s. 1.
• Aziz Haydar, “Kızılay Hatıraları”, Kadın Gazetesi, 3 Mayıs 1947, s. 3.
• Aziz Haydar, Kadın Gazetesi, 13 Ekim 1947, s. 3.
• Aziz Haydar, Kadın Gazetesi, 20 Ekim 1947, s. 3.
• Aziz Haydar, Kadın Gazetesi, 22 Eylül 1947, s. 3.
• Aziz Haydar, Kadın Gazetesi, 8 Aralık 1947, s. 3.
• Çambel, P. “Amerika Seyahat Notları”, Kadın Gazetesi, 13 Ekim 1947, s. 2.
• Diblan, M. “Orta Şark Kadınlar Kongresi”, Kadın Gazetesi, 13 Aralık 1948, s. 1.
• Diblan, M. “Orta Şark Kadınlar Kongresi”, Kadın Gazetesi, 10 Ocak 1949, s. 2.
• Diblan, M. “Orta Şark Kadınlar Kongresi”, Kadın Gazetesi, 24 Ocak 1949, s. 2.
• Diblan, M. “Orta Şark Kadınlar Kongresi”, Kadın Gazetesi, 7 Şubat 1949, s. 3.
• Diblan, M. “Orta Şark Kadınlar Kongresi”, Kadın Gazetesi, 14 Şubat 1949, s. 3.
• Gerede, L. H. “Brezilya Mektupları”, Kadın Gazetesi, 24 Mayıs 1948, s. 3.
• Gerede, L. H. “Brezilya Mektupları”, Kadın Gazetesi, 12 Temmuz 1948, s. 3.
• Gerede, L. H. “Brezilya Mektupları”, Kadın Gazetesi, 16 Ağustos 1948, s. 3.
• Güneydi, N. D. “Amerika’da Gezerken”, Kadın Gazetesi, 29 Kasım 1948, s. 3.
• Ilgaz, H. “Suriye İntibaları”, Kadın Gazetesi, 20 Ağustos 1951, s. 1.
• Ilgaz, H. “Suriye İntibaları”, Kadın Gazetesi, 24 Eylül 1951, s. 1.
• Ilgaz, H. “Suriye İntibaları”, Kadın Gazetesi, 8 Ekim 1951, s. 5.
• Ilgaz, H. “Suriye İntibaları”, Kadın Gazetesi, 22 Ekim 1951, s. 2.
• Ilgaz, H. “Suriye İntibaları”, Kadın Gazetesi, 5 Kasım 1951, s. 7.
• Kadın Gazetesi, 1 Mart 1947, s. 1.
• Kadın Gazetesi, 31 Mayıs 1947, s. 3.
• Kadın Gazetesi, 18 Ağustos 1947, s. 1.
• Kadın Gazetesi, 18 Ağustos 1947, s. 3.
• Kadın Gazetesi, 13 Ekim 1952, s. 1.
• Kadın Gazetesi, 10 Mart 1962, s. 2.
• Onat, L. “1946-1947 Avrupa’sından Hatıralar (İntibalar)”, Kadın Gazetesi, 2 Şubat 1948, s. 1.
• Onat, L. “1946-1947 Avrupa’sından Hatıralar (İntibalar)”, Kadın Gazetesi, 16 Şubat 1948, s. 2.
• Onat, L. “1946-1947 Avrupa’sından Hatıralar (İntibalar)”, Kadın Gazetesi, 1 Mart 1948, s. 3.
• Onat, L. “1946-1947 Avrupa’sından Hatıralar (İntibalar)”, Kadın Gazetesi, 19 Nisan 1948, s. 3.
• Oruz, İ. H. “Davalarımız”, Kadın Gazetesi, 22 Mart 1947, s. 1.
• Oruz, İ. H. “Yeniden Seçim Yapılırsa”, Kadın Gazetesi, 6 Ekim 1947, s. 1.
• Oruz, İ. H. “Kadın Gazetesi’nin Bir Yıllık Çalışmaları Dolayısıyla”, Kadın Gazetesi, 1 Mart 1948, s. 2.
• Aksoy, N. (2009). Kurgulanmış Benlikler: Otobiyografi, Kadın, Cumhuriyet, İletişim Yay., İstanbul.
• Bekiroğlu, N. (1998). Şair Nigâr Hanım, İletişim Yay., İstanbul.
• Beşikçi, M. (2019). Cihan Harbini Yaşamak ve Hatırlamak, Osmanlı Askerlerinin Cephe Hatırala-rı ve Türkiye’de Birinci Dünya Savaşı Hafızası, İletişim Yay., İstanbul.
• Breisach, E. (2007). Tarih Yazımı, Çeviren: Hülya Kocaoluk, Yapı Kredi Yay., İstanbul.
• Caporal, B. (1982). Kemalizm ve Kemalizm Sonrası Türk Kadını, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., Ankara.
• Carr, E. H. (1994). Tarih Nedir, İletişim Yay., İstanbul.
• Çakır, S. (2016). Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Yay., 3. Baskı, İstanbul.
• Danacıoğlu, E. (2001). Geçmişin İzleri Yanıbaşımızdaki Tarih İçin Bir Kılavuz, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul.
• Enginün İ, Canbur, M. ve Özdemir C. (1983). Milli Mücadelede Türk Kadını, Türk Ticaret Bankası Yay., Ankara.
• Ilgaz, H. (1949). Kıbrıs Notları, Kadın Gazetesi Yay., İstanbul.
• İlter, M. (2021). State, Bureaucracy and Power in Late Ottoman Empire (1908-1913), Atatürk Institute for Modern Turkish History at Boğaziçi University, PhD. Dissertation, İstanbul.
• İnceoğlu, F. S. (2023). A Lifetime Dedicateted To Republic: Hasene Ilgaz With Her Works, Acti-vities And Thoughts, Yeditepe Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstan-bul.
• Kafadar, C. (2022). Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ iken, Dört Osmanlı: Yeniçeri, Tüccar, Derviş ve Hatun, Metis Yay., İstanbul.
• Karabulut, S. (2024). Aziz Haydar ve Balkan Harbi Hatıraları Üzerine Bir Değerlendirme, Libra Yay., İstanbul.
• Karahasanoğlu, S. (2013). Kadı ve Günlüğü: Sadreddinzade Telhisi Mustafa Efendi Günlüğü (1711-1735) Üstüne Bir İnceleme, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul.
• Köse, E. (2006). İffet Halim Oruz’un Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kurnaz, Ş. (1996). II. Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İs-tanbul.
• Niyazioğlu, A. (2017). Dreams and Lives and in Ottoman İstanbul: A Seventeenth Century Biographer’s Perspective, Routledge, New York.
• Oruz, İ. H. (1986). Türkiye’de Kadın Devrimi, Gül Matbaası, İstanbul.
• Tekeli, Ş. (1982). Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat, Birikim Yay., İstanbul.
• Aksoy Sheridan, A. (2021). “Nostalgia of a Frustrated Ottoman Subject: Reading Osman Agha of Timişoara’s Memoires as Self-Narrative”, İnternational Journal of Middle East Studies, 53/2, s. 323-330.
• Aksoy, N. (2016) “Autobiography: One Era Two Women: In Each Other’s Mirror”, Kadın Hayatlarını Sempozyum Bildiri Kitabı, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 73-77.
• Alpaslan, G. G. (2015). “Türk Edebiyatında Kadınların Özyaşamöykülerine Zamandi-zimsel ve Betimsel Bir Bakış”, Türkbilig, 29, s. 147-160.
• Berktay, F. (1993). “Writing and Reading Women’s Autobiographies: What’s Diffe-rent?”, Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, s. 126-134.
• Ekin, Ü. (2019). “Sosyo-Ekonomik Tarihçilik ve Annales Ekolü”, Tarih Bilimi ve Metodolo-jisi, Ed. Mehmet Yaşar
• Ertaş, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul.
• İnsel, A. ve İlyasoğlu, D. (1984). “Kadın Dergilerinin Evrimi”, Türkiye’de Dergiler ve An-siklopediler (1849-1984), İstanbul.
• Karabulut, S. (Eylül/2019). “Bir Cumhuriyet Kadınını Yazılarından Tanımak: İffet Halim Oruz ve Kadın Gazetesi’ndeki Yazıları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 21, S. 3, s. 703-719.
• Karabulut, U. (2012). “Hukuk Alanındaki İnkılâplar”, İnkılap Dersleri, 4.B., Ed: S. İnan, C. Akseki, Gökçe Yay., Denizli, s. 225-231.
• Karahasanoğlu, S. (2019). “Ben-Anlatıları: Tarihsel Kaynak Olarak İmkanları, Sınırları”, Turkish History Education Journal, 8(1), s. 211-230.
• Kıel, M. (2012). “Tırhala”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 41, İstanbul, s. 114-116.
• Schink, I. C. (2011). “Kıbrıslı Mehmed Paşa’nın Eşi Melek Hanımın Otobiyografisi”, Bedeni, Toplumu, Kâinatı Yazmak: İslam, Cinsiyet ve Kültür Üzerine, (Çeviren: Pelin Tünaydın), İletişim Yayınları, İstanbul, s. 295-334.
• Tansel, F. A. (1987). “Memleketimizde Gençler İçin Kurulan İlk Dernekler, Gazete ve Dergiler”, Belleten, LI/199, s. 281-304.
• Tekeli, Ş. (1979). “Türkiye’de Kadının Siyasal Hayattaki Yeri”, Türk Toplumunda Kadın (Ed.N.A. Unat), Türk Sosyal Bilimler Derneği, Ankara, s. 376-381.
• Terzioğlu, D. (2002). “Man in the Image of God in the Image of Times: Sufi Self-Narratives and the Diary of Niyazi Mısri (1618-94)”, Studia İslamica, s. 139-165.
• Üstün, Ç. ve Özçiftçi, S. (Ocak-Nisan/2020) “Prof. Dr. Perihan Çambel (1909-1987) Tür-kiye’de Patoloji ve Kanserle Mücadelede Öncü Bir İsim”, Nobel Medicus Portreler, Cilt 16, Sayı:1, s. 75-77.
• https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/kadin-gazetesi, Erişim Tarihi: 02.04.2024.
• https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/nakiye-elgun-1880-1954/, Erişim Tarihi: 07.08.2023, 15:18.
• https://ekl.meb.k12.tr/icerikler/dunden-bugune-erenkoy-kiz-lisesi_5411117.html, Erişim Tarihi: 15.08.2023, 11:49.