Doğrudan Ekimde Farklı Sıkıştırma Basıncının Toprak Fiziksel Özellikleri ve Bitki Gelişimine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 3, 1 - 11, 17.12.2020

Mehmet Emin Bilgili

Öz

Sürdürülebilir tarım için doğal kaynakların ve çevrenin korunması ve buna bağlı olarak koruyucu toprak işleme ve ekim sistemlerinin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Doğrudan ekim koruyucu toprak işleme uygulamalarından biri olup düşük yakıt tüketimi nedeniyle üreticiler açısından gerekliliği her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada, sırta ekim yapılmış II. Ürün soyanın hasadından sonra toprak işleme yapmadan anızlı sırtlara pnömatik ekim makinasıyla ana ürün mısır ekimi yapılmıştır. Ekimde anız yoğunluğu ve doğrudan (toprak işlemesiz) ekimden kaynaklanan ekim sorunlarının (tohum-toprak temasının sağlanamaması) ortadan kaldırılması hedeflenmiştir. Bunun için ekim makinası üzerinde doğrudan ekime yönelik sap parçalayıcı ve gömücü ayak düzenlemesi yapılmıştır. Ayrıca çimlenme oranını yükseltecek, toprak-tohum teması sağlayacak olan baskı tekerleklerinin uygulayacağı basınç yükü belirlenmiştir. Uygun sıkıştırma basıncını bulmak için baskı tekerine 6 farklı (0,150,300, 450,600,750 N) yük uygulanmıştır. Bu faktörler; toprak nemi, hacim ağırlığı, penetrasyon direnci ve bitki gelişimine ait parametreler (tarla filiz çıkışı, verim) kullanılarak karşılaştırılmıştır. En yüksek penetrasyon direnci 0-10 cm derinlikte P5 basınç yükünde (1.93 MPa), en düşük penetrasyon direnci ise P0 basınç yükünde (1.46 MPa) belirlenmiştir. 10-20 cm ve 20-30 cm derinliğindeki penetrasyon dirençleri ise 1.60-2.13 MPa, 2.4-2.56 MPa arasında değişmiştir. Hacim ağırlığı 0-10 cm ile 10-20 cm derinliğinde sırasıyla 1.35-1.47 grcm-3 1.44-1.55 grcm-3 arasında değişmiştir. En yüksek yakıt tüketimi P5 basınç yükünde (1.10 Lda-1), en düşük yakıt tüketimi ise P0 basınç yükünden (0.78 Lda-1) tespit edilmiştir. Tarla filiz çıkış derecesi %61.63 (P0) ile %80.64 (P5) arasında, dane verimi ise 712.45 kgda-1 (P0) ile 1087.90 kgda-1 (P5) arasında değişim göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Tohum yatağı, Doğrudan ekim, Sıkıştırma basıncı, Ana ürün mısır, Çukurova

Effect of Different Compression Pressures Applied to Seed Bed in Direct Seeding for Main Crop Maize

Öz

The development of sustainable agriculture and conservation tillage/seeding systems is essential for preservation of natural resources, decontamination of environment deterioration and pollution. Direct seeding is one of the conservation tillage systems. Therefore, its necessity for farmers because of low fuel consumption is gradually increasing. In this study, Main crop corn planted by pneumatic precision planter on ridge in stubble after harvesting of soybean sown on ridge. The sowing problems (no contact beetween seed and soil) that result from stubble density and direct seeding was aimed to be to solved. For this, sweep row cleaner, soil and residue cutting component and furrow opener was arrangemet on a planter. In addition, the pressure load to be applied by the press wheels, which will increase the germination rate and provide soil-seed contact was found. Six different down forces (0,150,300,450,600,750 N) was applied to find suitable firming force on the press wheel. This methods was compared in terms of soil moisture, bulk density, penetration resistance and plant growth parameters (emergence, emergence rate index, mean emergence dates, maturation date numbers and yield). The highest penetration resistance at 0-10 cm depth was determined as P5 compressive load (1.93 MPa) and the lowest penetration resistance at P0 compressive load (1.46 MPa). Penetration resistance at 10-20 and 20-30 cm depth varied between 1.60-2.13 MPa and 2.4-2.56 MPa. The highest fuel consumption was determined as P5 compressive load (1.10 Lda-1) and teh lowest fuel consumption at P0 compressive load (0.78 Lda-1). The percentage of emerged seedling was varied from (P0) 61.63% to (P5) 80.64%, while grain yield was varied between (P0) 712.45 kgda-1 and (P5) 1087.90 kgda-1. Different pressure load aplications have been positive result in terms of some parameters in direct (no-tillage) corn cultivation.

Anahtar Kelimeler

Seed bed, Direct seeding, Compression pressure, Main crop maize, Çukurova

Kaynakça

• Anonim, 1996. Türkiye Tarım Alet ve Makinaları İşletme Değerleri Rehberi. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü A.P.K: Dairesi Başkanlığı Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü yayın No: 92 Ankara.
• Anonim, 2006. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim, 1994. Conservation Tillage Systems and Management. Midwest Plan Service, Agricultural and Biosystems Engineering Department, Iowa State University, Ames, IA.
• ASAE, 2006. ASAE Standard S477. Terminology for Soil-Engaging Components for Conservation-Tillage Planters, Drills, and Seeders. In ASAE Standards 2006, 364-369. St.Joseph, MI: ASABE.
• Ayers, P. D., ve Perumperal, J.V., 1982. Moisture and Density Effect on Cone Index. Transactions of the ASAE, 25(5), S: 1169- 1172
• Aykas, E., Çakır, E., Yalçın, H., Okur, B., Nemli, Y.,ve Çelik, A. 2010. Koruyucu Toprak İşleme, Doğrudan Ekim ve Türkiye’deki Uygulamaları. Zir. Müh. VII Tek. Kong., 11-15.
• Bailey, A.C., Johnson, C. E., ve Schafer, R.L., 1986. A Model of Agricultural Soil Compaction, Journal of Agricultural Engineering Research, 33, S: 257-262.
• Bainer,R., Kepner,R.A., Barger,E.L.,1977. Tarım Makinaları Esasları. İ.T.Ü Yayınları: 116 (Çev: Özemir,Y., Kurtay,T.,) Gümüşsuyu-İstanbul.
• Erbach, D.C, 1987. Soil Compaction And Crop Growth. Agric. Machinery Coffe. 872012. Lowa
• Bal, H., 1985. Toprak Sıkışması Sorunları ve Çözüm Yolları, Tarımsal Mekanizasyon 9. Ulusal Kongresi, 20-22 Mayıs 1985, Adana, S:131-138
• Barut, Z. B., D. Akbolat and M. Tekin, 2002. Evaluation of Tillage Systems for Sustainable Agriculture in Second Crop Maize. Proc. 8th International Congress on Mechanization and Energy in Agriculture, V. I, 118-123, İzmir, Türkiye.
• Barut, Z.B., ve Çağırgan, İ. M., 2006. The Effect of Seed Coating on Accuracy of Single Seed Sowing of Sesame Under Field Conditions. Australian Journal of Experimental Agric., 46(1), 71-76.
• Bilgili, M. E., Aybek A. ve Vurarak, Y. 2018. “Çukurova Koşullarında Sıra Üzeri Ekimlerde Tarla Trafiğinden Kaynaklı Penetrasyon Etkisi”. 3rd International Mediterranean Science and Engineering Congress (IMSEC 2018) Çukurova University, Adana/TURKEY
• Bilgili, M. E., Vurarak Y., Aybek, A., Kara O., ve Akça, H. 2017. Agricultural Mechanization and Energy Use Situation of Wheat-Second Crop Maize Agriculture in Cukurova Region, Abstract Proceedıng Book Of ICAFOF 2017 Conference, Kapadokya, Nevşehir Turkey.
• Cerit, İ., 2001. İkinci Ürün Yetiştiriciliğinde Buğday Anızının Yakılmasına Alternatif Olabilecek Bazı Torak İşleme Yöntemlerinin Mısır Bitkisinde Tane Verimi ve Tarımsal Özelliklere Etkisi. Yüksek Lisans Tezi Çukurova Üniversitesi Adana TÜRKİYE.
• Dinç, U, Sarı, M., Şenol, S., Kapur, S., Sayın, M., ve Derici, M. R., 1990. Çukurova Bölgesi Toprakları. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, Yardımcı Ders Kitabı No: 26 Adana, 1715
• Erbach, D. C., 1982. Tillage For Continous Corn And Soybean rotation, Transaction of The ASAE, Vol (25/4), USA
• Kara, O., Bilgili, M. E., Bereket Barut, Z., Çetin, M., Tülün Y. 2015. Çukurova Yöresinde Anızlı Sırta Mısır-Soyanın Farklı Sıkıştırma Yüklerinde Doğrudan Ekim Olanaklarının Araştırılması. TAGEM/BB/090210C8 nolu proje Sonuç raporu.
• Karakaplan, S. 1973. Minimum Toprak İşleme Metodu ve Bunun Toprak ve Su Muhafazası Bakımından Önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(3).
• Kayişoğlu, B., 1993. Ayçiçeği Ekiminde Tohum Yatağına Baskı Tekerlekleri Tarafından Farklı Noktalardan Uygulanan Basıncın Tohumun Çimlenmesi ve Gelişimine Etkilerinin Saptanması Üzerine bir Araştırma. Trakya Üni. Zir. Fak. Dergisi 2(2), 101-108. Tekirdağ.
• Kirişçi, V., Say, S. M., Işık, A., ve Akıncı, İ., 1995. Tarım Makinalarıyla Çalışmada etkili Toprak Özellikleri. Tarımsal Mek. 16. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı. s. 490-501 Bursa.
• Konak, M., Çarman,K., 1996. Hububat Ekimi İçin Baskılı Ekim Makinası Tasarımı.6.Uluslar Arası Tarımsal Mekanizasyon Ve Enerji Kongresi.S.353-360. Ankara.
• Larson, W. E., 1963. "Important soil parameters for evaluating tiııage practices in the United States". Neth. J. Agric. Sci: ll: 100- 109.
• Morrison, J.E. ve R.R. Allen, 1987. Planter and drill requirements for soils with surface residues. Southern Region No-till Conference Proceedings, p:44-58, College Station, Texas, USA.
• Nazlıcan, A. N. 2009. Çiftçi Broşürü. Soya Yetiştiriciliği. Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. DATAEM. Adana.
• Okursoy, R., 1992. Toprak İşleme Aletlerinin Dizaynında Toprak Parametreleri. Tarımsal Mekanizasyon 14. Ulusal Kongresi, 14-16 Ekim 1992 Samsun, S:20-27.
• Önal, İ. 1981. Seyreltme yönünden değişik ekim metotlarının matematik-istatistik esasları ve ülkemiz koşullarında pamuk seyreltmesinin mekanizasyon olanakları üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 388, Bornova-İzmir.
• Perumperal, J.V. 1987. Cone Penetrometer Applications-A-Review. Transactions of the ASAE, 30(4), S: 939-944. Say, S.M., IŞIK, A., 1996. Penetrasyon Direncinin Toprak Koşulları ile Değişiminin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma, 6. Uluslar arası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, 2-6 Ekim 1996, Ankara, S: 433-444.
• Shouse, S.,1990.Conservation Tillage No-İll Systems, Agricultural Engineering Department Of Agricultural And Biosystem Engineering, Iowa State University, Isu Extensionpub-Ae3052 (Http://Www.Ae.İastate.Edu/Tillage/Ae-3052.Txt), 1990.
• TTSKAE, 2015. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Tarsus Toprak ve Su Kaynakları Lokasyonu Meteorolojik verileri. Tuğay, E. 2007. Çiftçi Broşürü. Soya Tarımı. Ege Tarımsal Arş. Enst. Müdürlüğü. No: 139.
• TUİK, 2012. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. www.tuik.gov.tr
• Tüzüner, A. 1990. Toprak ve Su Analiz Laboratuvarları El Kitabı. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Uras, A. ve Okursoy. R. 2006. Tarım Topraklarının Sıkışma Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale.
• Yalçın, H., 1998. Silajlık İkinci Ürün Mısır Üretiminde Uygun Toprak İşleme Yöntemlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi İzmir TÜRKİYE.