Fertigasyon Sistemli Otomatik Tamburlu Sulama Makinalarının İş Kalitesini Etkileyen Fonksiyonel Özelliklerin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 2, 93 - 108, 29.08.2023

Turgay Polat Ahmet Çolak

Öz

Bu çalışmada, fertigasyon sistemli otomatik tamburlu sulama makinalarının (OTSM) iş kalitesini etkileyen parametrelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, fertigasyon sistemli bir OTSM kullanılmıştır. Fertigasyon sistemli OTSM içine giren su ve sıvı kimyasal gübrenin izlediği yol ve kullanıcı tarafından yapılan işlemlerin irdelenmesi ile eş dağıtım katsayısı (Christiansen’s coefficient uniformity- CCU) hesaplamalarıyla parametrelerin belirlenmesi gerçekleştirilmiştir. OTSM nin sabit basınç altında çalıştırılması, makina üzerinde manometre bulunması, su dağıtma unsurunu (kanat ya da tabanca) taşıyan arabanın sabit hızla hareket edebilmesi, su dağıtma unsurunu taşıyan arabanın aks genişliği ve yerden yüksekliği ile meme delik çaplarının ayarlanabilir olması, makina üzerinde hız ölçerin bulunması, polietilen boru üzerinde ne kadar uzunlukta açıldığını gösteren bilgilerin olması, OTSM nin su kaynağına bağlantısının kolay yapılabilmesi, makina üzerinde anlık ve toplam su tüketimini gösteren debimetre olması, tambur gövdesinin OTSM römorku üzerinde yol ve iş konumları için sağa ve sola dönebilmesi, su dağıtma unsurunu OTSM ye asabilmek için hidrolik krikonun bulunması, sulamadan vazgeçilmesi durumunda açılan hortumu geri sadırabilecek mekanizmanın bulunması, eş dağılımlı bir şekilde su dağıtımı gerçekleştirmesi (sulama için CCU değerinin en az % 80 olması) OTSM iş kalitesini etkileyen parametreler olarak belirlenmiştir. Fertigasyon sistemi iş kalitesine etkiyen parametreler ise sistemin OTSM ye tümleşik olması, sistemde kullanılacak ve OTSM su giriş hattına gübre basacak olan pompanın gerekli olan basınç ve debiyi sağlayabilmesi, gübre norm ayarı için pompa frekansını değiştirmede kullanılan bir ayar ünitesinin bulunması, dolumu kolay olan makina iş alanı için yeterli miktarda gübre alabilecek ve uygun malzemeden yapılmış içinde gübre kalmayan karıştırıcılı bir depoya sahip olması, elektrik enerjisiyle çalışan dozaj pompası tahrik unsurunun (motor, selenoid vb.) tarla koşullarında beslenebilmesi için güç kaynağına (jeneratör veya yenilenebilir enerji sistemi) sahip olması, gece çalışmaları için aydınlatma cihazlarıyla donatılması ve eş dağılımlı bir şekilde sulama suyuna gübre karıştırması (fertigasyon için CCU değerinin en az %90 olması) olarak belirlenmiştir. Fertigasyon sistemli OTSM iş başarısı, sulama için hesaplanan CCU değeri ile fertigasyon için hesaplanan CCU değerinin çarpılmasıyla belirlenebilir.

Anahtar Kelimeler

Fertigasyon, Otomatik tamburlu sulama makinası, Çalışma Parametreleri

Destekleyen Kurum

TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Proje Numarası

TAGEM/TSKAD/A19/P8/1120

Teşekkür

Emeği geçenlere TEŞEKKÜR ederim.

Kaynakça

• Aktaş, M. (1994). Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:1361 Ders Kitabı: 395.
• Anonim, A. (2022, Temmuz 06). Manas Akıllı Çözümler. Su Sayaçları + Modüller. https://www.manas.com.tr/Cozumler/su-sayaclari-moduller/mekanik-sayaclar-itron-sharpflow
• Anonim, B. (2022, Temmuz 06). Tamburlu Sulama Sistemleri. Kanatlı ve Tabancalı Modeller. Sulama Kanadı ve Tabancası Standart Ekipman Özellikleri. https://www.sezermac.com/kanatli-ve-tabancali-set-sulama-sistemleri/%C3%B8110-x-400-mt-set-tamburlu-sulama-sistemi.html
• Anonim, C. (2022, Temmuz 06). Tamburlu Sulama Sistemleri. Otomatik Dozajlama Üniteleri. https://www.sezermac.com/otomatik-dozajlama-uniteleri/
• Anonim, D. (2022, Temmuz 06). Dozaj Pompaları. Nova Serisi Dozaj Pompaları. Nova D. Dijital, Sıvı Seviye-Akış Kontrollü ve Volumetrik Dozaj Pompası. https://www.enelsa.com/tr/product-detail/1303/nova-d
• Aydoğdu, M., Aydoğdu, İ., Sevinç, M.R., Küçük, N. (2020). Şanlıurfa’daki Yem Bitkileri Eken Çiftçilerin Sosyo-Ekonomik Profilinin Analizi. Journal of Ekonomi Türkiye Ekonomisi Özel Sayısı, (2020), 10-15. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ekonomi/issue/47196/707959
• Bahçeci, P. (2006). Tamburlu Sulama Sistemlerinin Performans Analizi ve Harran Ovası Koşullarında Kullanım Olanakları. Türkiye Cumhuriyeti Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Cavero, J., Jimenez, L., Puig, M., Faci, J.M., Cob, A.M. (2008). Maize Growth and Yield under Daytime and Nighttime Solid-Set Sprinkler Irrigation. Agronomy Journal • Volume 100, Issue 6.
• Çetin, Ö., Tolay, İ. (2009). Fertigasyon (Sulama ile Birlikte Gübreleme). Hasad Yayıncılık.
• Dong, X., Xu, W., Zhang, Y. and Leskovar, D.I. (22016). Effect of Irrigation Timing on Root Zone Soil Temperature, Root Growth and Grain Yield and Chemical Composition in Corn. Agronomy, (2016) DOI: 10.3390/agronomy6020034
• Güngör, Y., Erözel, A.Z., Yıldırım, O. (1996). Sulama.. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:1443 Ders Kitabı: 424.
• Zabunoğlu, M., Karaçal (1992). Gübreler ve Gübreleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Kitabı: 365. 3. Baskı