Bir Aidiyet Tartışması: Süleyman Hilmi Tunahan ve Muhammed İhsan Oğuz Arasında Üç Kitap

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 135 - 166, 10.03.2019

Tunahan Erdoğan

https://doi.org/10.30622/tarr.522264

Öz

Yakın tarihimizde birisi talebe yetiştirme (tedrîs), diğeri
eser yazma (telif) yönüyle temayüz etmiş iki önemli isme, içerikleri neredeyse birebir
aynı olan üç eser, birlikte nispet edilmektedir: Süleyman Hilmi Tunahan ve
Muhammed İhsan Oğuz. Mektuplar ve Bazı Mesâil-i Mühimme ve Risâle-i
Kibrît-i Ahmer isimleri ile Süleymanlı Cemaatinin basıp “tekâmül” adı
verilen eğitim sisteminden mezun olanlara hediye ettiği, cemaat içi sohbetler
ve okumalarda bir tür rehber işlevi gören iki eser, Oğuz Yayınları tarafından
da Muhammed İhsan Oğuz adına basılarak yayımlanmıştır. Risâle-i İksîr-i Ulûm
ve Ma’rifet ise Oğuz Yayınları tarafından henüz basılmamış olmakla birlikte
Oğuz’un bu isimde bir eserinin ellerinde bulunduğu varisleri ve Oğuz Vakfı
yöneticileri tarafından belirtilmektedir. Bu makale, muhtevalarında yer alan
bazı ifadelerden ve metin dışı çok sayıda unsurdan yararlanarak söz konusu
eserlerin iki isimden hangisine ait olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Süleyman Hilmi Tunahan, Muhammed İhsan Oğuz, Mektuplar, Mektuplar Risâlesi, Risâle-i Kibrît-i Ahmer

A Disagreement of Ownership: Three Books Between Sulayman Hilmi Tunahan and Muhammed İhsan Oğuz

Öz

Sulayman Hilmi Tunahan and Muhammad Ihsan Oghuz
are two important figures and have become distinguished in the aspects of
training student (tadrîs) and writing works (talif) respectively. In our recent
history, almost identical three works have been attributed to both of them. The
works, which are called as Mektuplar ve Bazı Mesâil-i Mühimme (The
Letters and the Different Kind of Important Subjects) and Risâla-i
Kibrît-i Ahmar are published by both Sulaimanian Group and Oghuz
Puplications in the name of Sulayman Hilmi Tunahan and Muhammad Ihsan Oghuz
respectively. Also, these works are used by the community of Sulaimanian in
their conservation, readings and education system as a gift to the students who
have graduated from their educational institutions. Although Risâla-i Iksîr-i
Ulûm we Ma’rifat have not been published by Oghuz Publications yet, the administrators
of Oghuz Foundation and Oghuz’s heir have claimed that this work is
in their hands. This article aims to determine that the works belong to whom we
mentioned by taking advantage of some of the expressions in their texts and
numerous factors outside of the text. As a result of our research, we came to
conclusion that the works belong to Oghuz and probably these works were
attributed to Tunahan wrongly.    

Anahtar Kelimeler

Sulayman Hilmi Tunahan, Muhammad Ihsan Oghuz, The Letters, Risâla of The Letters, Risâla-i Kibrît-i Ahmar, Risâla-i Iksîr-i Ulûm we Ma’rifat.

Kaynakça

• Abdurrahman Memiş, “Oğuz, Muhammet İhsan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: TDV Yay., 2007), 33: 321-322.
• Abdülmecîd b. Muhammed Hânî, el-Hadâiku'l-verdiyye fî hakâʾiki ecillâʾi’n-Nakşibendiyye, 2. bs., (Erbil: Dâru ârâs li’t-tıbâ’a ve’n-Neşr, ts.) Nşr: Şâhvân Kerkûkî.
• Akgündüz, Ahmed. Arşiv Belgeleri Işığında Silistre’li Süleyman Hilmi Tunahan. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı, , 1997.
• Akgündüz, Ahmed. Tabular Yıkılıyor-2. 7. bs., İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 2007.
• Altıkulaç, Tayyar. Zorlukları Aşarken II. 2. bs., İstanbul: Ufuk Yayınları, 2012.
• Bayram Kusursuz, Ahmet Avni Konuk’un Vahdet-i Vücûd Müdâfaası. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2003.
• Dedeoğlu, Abdülkadir. Silsile-i sâdât-ı Nakşibendiyye-i aliyye, 2. bs., İstanbul: Osmanlı Yayınevi. ts.
• Emre, Mehmed. Üstâdım Süleyman Hilmi Tunahan ve Hâtıralarım. 3. bs., İstanbul: Erhan Yayınları, 2003.
• Fazilet Neşriyat Araştırma Heyeti. Silsiletü’z-Zeheb Silsile-i Sâdât-ı Nakşibendiyye, 5. bs., İstanbul: Fazilet Neşriyat, 2017.
• Hocazâde Ahmed Hilmi. Hadîkatü’l-evliyâ (Veliler Bahçesi, Tercüme). İstanbul: Osmanlı Yayınevi, 1979.
• Hocazâde Ahmed Hilmi. Hadîkatü’l-evliyâ. İstanbul: 1318.
• İmâm Rabbânî, Ebü’l-Berekât Ahmed b. Abdilehad b. Zeynilâbidîn el-Fârûkî es-Sirhindî, Mektûbât. İstanbul: İhlâs Vakfı, 1423/2002.
• Kabakçı, Recep. İlim Yayma Cemiyeti Bülteni. (Emin Saraç ile röportaj) Bahar 2011, sayı 23.
• Mektuplar ve bazı mesâil-i mühimme. (Süleyman Hilmi Tunahan’a nispet ediliyor). yy., ts.
• Moıdınova, Madınabonu. Sâkıb Salahaddîn'in Dîvân'ı ve Tasavvufî Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2018.
• Mustafa Kara, “Hocazâde Ahmed Hilmi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: TDV Yay., 1998), 18: 207.
• Mustafa Şevkî Binbîn-Mustafa Tûbâ. Mu’cemü mustalâhâti’l-mahtûti’l-Arabî, 3. bs., Merakeş: el-Hizânetü ‘l-Haseniyyeti’r-Ribât, 2005.
• Necdet Tosun, “Selâhaddîn Sâkıb”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: TDV Yay., 2016) Ek-2: 498.
• Oğuz, M. İhsan. (Müstensih: Osman Nuri Ergin). İstinsâh Tarihi: 20 Kânûn-ı Evvel 1932, “İhsan Bey'in İzmirli İsmail Hakkı Bey'e Bir Mektubu”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Demirbaş no: O.E.824, s. 60.
• Oğuz, M. İhsan. İslâm Düşüncesinde 7 Önemli Konu. Sadeleştirilmiş 2. bs., İstanbul: Oğuz Yayınları, 1993.
• Oğuz, M. İhsan. İslâm Tasavvufunda Vahdet-i Vücûd. İstanbul: 1976.
• Oğuz, M. İhsan. Kazâ ve Kader Kitabı. İstanbul: Oğuz Yayınları, ts.
• Oğuz, M. İhsan. Kitâbü Âdâbi’l-Mürîdîn. (Henüz basılmamış daktiloda yazılmış nüsha). Kastamonu: 1971.
• Oğuz, M. İhsan. Mir'ât-ı İmâm-ı Rabbânî. (Müstensih: Osman Nuri Ergin). İstinsâh Tarihi: 1 Şubat 1932, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Demirbaş no: O.E.1174.
• Oğuz, M. İhsan. Muhammed İhsan Oğuz’dan Mektuplar-I. 2. bs., İstanbul: Oğuz Yayınları, 1994.
• Oğuz, M. İhsan. Muhammed İhsan Oğuz’dan Mektuplar-II. 2. bs., İstanbul: Oğuz Yayınları, 1994.
• Oğuz, M. İhsan. Saadet Anahtarı. (Orijinal ismi: Miftâhu’s-seâde), İstanbul: Oğuz Yayınları, 2017.
• Oğuz, M. İhsan. Seyru's-sâlikîn fî menâzili'l-ârifîn. (Henüz basılmamış).
• Oğuz, M. İhsan. Şerh-i makamât ve ıstılâhât-ı sûfiyye. (Henüz basılmamış).
• Oğuz, M. İhsan. Tasavvuf Yolunda Manevî Cihad. İstanbul: Oğuz Yayınları, 1993.
• Osman Türer, “Hânî, Abdülmecîd b. Muhammed”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: TDV Yay., 1997), 16: 29-30.
• Reşat Öngören, “Tunahan, Süleyman Hilmi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: TDV Yay., 2012), 41: 375-377.
• Risâle-i iksîr-i ulûm ve ma’rifet. (İsimsiz, Süleyman Hilmi Tunahan’a nispet ediliyor), Şirket-i Mürettibiyye Matbaası, 1330. (Risâle-i kibrît-i ahmer ile birlikte basılmış, Kapakta yer alan basım yeri ve yılı gerçek değil).
• Risâle-i kibrît-i ahmer. (İsimsiz, Süleyman Hilmi Tunahan’a nispet ediliyor). Şirket-i Mürettibiyye Matbaası, 1330 (Kapakta yer alan basım yeri ve yılı gerçek değil).
• Taptık, Hayri. (Muhammed İhsan Oğuz’un mektuplarının ve bazı eserlerinin kaydedildiği “Kütük” tabir edilen defterler). Muhammed İhsan Oğuz Vakfı’nda, Kastamonu.
• Târık Abdülcelil es-Seyyid. el-Harekâtü’l-İslâmiyye fî Türkiye el-muâsıra. Mısır: Cevâdü’ş-şark li’n-neşr ve’t-tevzî’, ts.
• Tunahan, Süleyman Hilmi, Kur’ân Harf ve Harekeleri. İstanbul: Fazilet Neşriyat, ts.
• Ufuk, (Haftalık Siyasî Gazete), 15 Haziran 1979, sayı: 508.
• Ufuk, (Haftalık Siyasî Gazete), 6 Eylül 1978, sayı: 474.
• Ufuk, (Haftalık Siyasî Gazete), 9 Kasım 1977, sayı: 431.
• Vahdet-i Vücûd ve Vahdet-i Şühûd Münakaşaları. (Müstensih bilinmiyor, kapağında İsmail Fenni Ertuğrul yazısı var), Osman Ergin yazmaları Demirbaş no: O.E.1813, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı.
• Yeğin, Önser. Süleyman Hilmi Tunahan ve Tasavvufî Şahsiyeti. Lisans Bitirme Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 1996.
• (https://dunyasozluk.com/baslik/%C5%9Firket-i+m%C3%BCrettibiye+matbaas%C4%B1), (erişim: 11.01.2019).
• (http://www.mared.org.tr/Icerik/seyyid-ahmet-%C3%A7apak%C3%A7uri-hz-2735), (erişim: 04.02.2019).
• (https://iyc.org.tr/kurucularimiz ), (erişim: 11.01.2019).