AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİNDE İMAR PLANI UYGULAMALARIYLA SINIRLANDIRILAN MÜLKİYET VE İMAR HAKLARININ AKTARIMI

Yıl 2012, , 61 - 75, 14.07.2016

Aziz Cumhur Kocalar

https://doi.org/10.23835/tasarimkuram.240634

Öz

Kırsal veya kentsel koruma (deniz, kıyı, çevre, yer altı ve yer üstü suları, akarsu, orman, mera, milli park, sit alanları, ören yerleri v.b.), yenileme, dönüşüm ve afet (deprem, sel, heyelan v.b.) önlemlerine ilişkin imar planlarının sınırlandırdığı özel ve tüzel mülkiyete konu olan her türlü mülkiyet ve imar haklarının ilişkili tüm haklarla birlikte belli bir sistematik altında toplanıp konularına göre birleştirilerek değerlendirilip, yerel yönetimlerce belirlenen ayrılacak alanlara somut değerler üzerinden aktarılması gerekmektedir. Ancak, ülke çapında bu uygulamaların kamulaştırma yerine gerçekleştirilebilmesi; aktarım, dönüşüm, imar hakkı gibi kavramların yasal tanımlarının ayrıntılı olarak yapılmasına bağlıdır. Bu bildiride önerilen “Mülkiyet ve İmar Haklarının Aktarımı Modeli”, yasal-yönetsel kuramlar, ülke düzeyinde koruma amaçlı imar uygulamalarının yanı sıra, tüm afetlere karşı alınacak taşınmazlarla ilgili önlemleri ayrıca kentsel dönüşüm uygulamalarını da içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Şehir ve Bölge Planlama, Kentsel Koruma ve Yenileme, Afet, Risk Yönetimi ve Sakınım Planlaması, Planlamada Nicel Yöntemler ve Modelleme, Mülkiyet ve İmar Haklarınn Aktarımı, Kentsel Dönüşüm

Kaynakça

• Kocalar, A.C. 2009. Koruma Amaçlı İmar Planı Uygulamalarında Taflınmaz Mülkiyet ve İmar Haklarının Aktarımı, Yayımlanmamıfl Doktora Tezi, MSGSÜ, FBE, İstanbul. (DSAF, TDF, DSF)
• Kocalar, A.C. 2010-b. Nationwide Implementation of Transfer of Development Rights by Local Authorities under the Conservation Development Plan by the Ministry of Culture and Tourism, Urban Transformation: Controversies, Contrasts and Challenges; 14th International Planning History Society (IPHS) Conference. İTÜ İstanbul 12-15 July 2010. Abstracts. s. 200.
• Kocalar, A.C. 2010-c. Evaluation of Environment and Living Rights of Ecological Systems while Transferring of Property and Development Rights, 1. GreenAge Symposium, Mimar Sinan Fine Arts University, Faculty of Architecture, 6- 8 December 2010, İstanbul, Türkiye.
• Kocalar, A.C. 2010-d. Koruma Amaçlı İmar Planı Uygulanan Taflınmazlarda Sınırlandırılan Mülkiyet ve İmar Haklarının Değerlendirilerek Aktarımı. MSGSÜ Tasarım+Kuram Dergisi 9.sayı, s.71-81.
• Kocalar, A.C. 2011-c. Ülkemizde Afetlere Karflı İnsanları Taflınmazlardaki Hakların Aktarımı Kurtaracaktır. “Herkes İçin Kent, Herkes İçin Planlama: Akıllıca, Adaletle, Yeniden”, 7. Türkiye fiehircilik Kongresi. YTÜ İstanbul: TMMOB fiehir Plancıları Odası. 14-16 Kasım 2011.
• Kocalar, A.C. 2012-b. Transferring of Limited Rights Model (TLRM) with the highest priority in the Theory of Development Plans. Online J. Civil Eng. Urban. İran. 2(3): 122-130.
• Kocalar, A.C. 2012-j. Transfer of the Property and Development Rights in Immovable Property on which Development Plans has been Implemented, "Global Impacts and Local Challenges"; Contemporary Architecture and Urbanism in the Mediterranean and the Middle East (CAUMME) 2012. Yıldız Technical University (YTÜ) International Symposium. İstanbul, 21-22 Nov, 2012.
• Pruetz, R. 2003. Beyond Takings and Givings, Arje Press.
• Hanly-Forde, J. vd. 1994. Using the Market for Compensation and Preservation, Government Accounting Office Report, RCED-94-215R p.2.
• Kelefl, R. 1975-1992. Kent ve Siyaset üzerine Yazılar. Sucuoğlu, H. 2010, ODTÜ Deprem Müh. Arafltırma Merkezi, Radikal, 17.3.2010.
• TMMOB fiehir Plancıları Odası, 8.11.2012. 8 Kasım Dünya fiehircilik Günü 36. Kolokyumu sonuç bildirge- si, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Uyar, N. 2012, Açılıfl Konuflması, 8 Kasım Dünya fiehircilik Günü 36. Kolokyumu, Gazi Üniversitesi, Ankara: TMMOB fiehir Plancıları Odası. 8.11.2012.
• William F., Mazurek, J., Pruetz, R., Williamson, C. 2003, TDRs and Other Market Based land Mechanisms: How They Work and Their Role in Shaping Metropolitan Growth, The Brooking İnstutition Center on Urban Research, Discussion Paper, Haziran 2003.
• Afet, Kırsal-Kentsel Planlama, Koruma, Yenileme, Kullanma, Yaflatma ve Dönüflümün Yasal- Yönetsel Çerçevesi
• 5.1959 tarihli ve 7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” (UHMA DAİYYDK) ve Değifliklik getiren (3956, 31, 52, 4133, 249, 74, 4864, 5543, 518, 5230, 1051, 4649, 5511) sayılı yasalarla, yürürlükten kalkan 4623 sayılı kanun.
• 6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu.
• 7.1983 tarihli 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (KTVKK)
• 3.1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu.
• 5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu.
• 6.1987 tarihli ve 3386 sayılı yasa ile 2863 sayılı KTVKK’nda değiflen Madde 7/1 fıkrası,7/-2,-4. paragraf; 15/ek (f) fıkrası;17, 19, 61.
• 7.2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve 30.06.2004 tarih ve 5205 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda Değifliklik Yapılması Hakkında Kanun.
• 08.2001 tarihli ve 24491 sayılı R.G. ile Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği.
• 8.2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye ait Taflınmaz Mal Değerlendirme Kanunu ve 3.7.2003 tarihli ve 4916 sayılı yasayla değifliklikleri.
• Mayıs 2010 tarihli ve 27588 sayılı Sit Alanlarında Kalan Taflınmaların Hazine Arazisiyle Değifltirilme sine ait Yönetmelik, Madde 7.
• 3.2004 tarihli ve 5104 sayılı Kuzey Ankara Girifli Kentsel Dönüflüm Projesi Hakkında Kanun.
• 7.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükflehir Belediyesi Kanunu.
• 07.2004 tarihli ve 5226 sayılı yasa ile 2863 sayılı KTVKK’nda değiflenler: Madde 1, 3–8, 10, 10–1. paragraf; Madde 14,15/e; Madde 9, 17/a–1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12.paragraf; Madde 17/b Yerel Yönetimlerinki ile Takas; Madde 17/c–14, 16, 17, 18, 20, 21.paragraf; Madde 18 (2.7.2004/Gerekçesi ve Maddesi 9/c)
• 12.2004 tarihli ve 2273 sayılı Toplu Konut İdaresine Yetki Veren Kanun.
• 3.2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu.
• 7.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu ve
• 6.2010/5998 s. yasayla değifltirilen 73. md. si.
• 7.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu.
• 6.2005 tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi Kültürel Taflınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaflatılarak Kullanılması Hakkında Kanun.
• 7.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu ve
• 6.2010 tarihli ve 5998 sayılı yasayla değifltirilen 73. md.si.
• 2.2011 tarihi ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 18. Bölüm 620-644.maddeleri.
• 9.2006 tarihli ve 5543 sayılı İskan Kanunu.
• 1.2011 tarihli ve 6107 sayılı İller Bankası Anonim fiirketi Kanunu.
• 7.2011 tarihli ve 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (ile ÇfiB’nın görev, yetki ve sorumluluklarının düzenlenmesi) ve bunu değifltiren 17.8.2011 tar- ihli ve 648 sayılı KHK.
• 4.2012 tarihli ve 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dıflına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satıflı Hakkında Kanun. (2B yasası)
• 5.2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüfltürülmesi Hk.da Kanun (ARAADHK)
• 8.2012 tarihli ve R.G.:28374 sayılı ARAADHK’ın Uygulama Yönetmeliği.