İbn-i Arabî, Ahmed Avni Konuk, Tedbîrât-ı İlâhiyye Tercüme ve Şerhi

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 41, 130 - 137, 29.12.2020

Nuriye İnci

Öz

İbn-i Arabî (ö.638/1240), İslam düşünce dünyasında tasavvufu felsefe, metafizik, siyaset, ahlâk gibi diğer ilimlerle buluşturarak yorumunu güncel tutmayı başaran önemli mütefekkirlerimizdendir. Onun İslam ilimlerini kendi penceresinden yorumlama yoluna giderek yazdığı eserlerinden biri de et-Tedbîrâtü’l-İlahiyye fi Islâhı Memleketi’l-İnsâniyye’dir. İnsan memleketinin ıslahı hakkında ilahi tedbirleri konu alan bu eser, müellifin tefekkür dünyasını tanımaya yardımcı bir tasavvuf klasiğidir. Onun Endülüs’ten ayrılmadan önce (yaklaşık H. 598’li yıllar) yazdığı ilk eseridir. Bu yönüyle daha sonraki dönemlerde yazacağı eserlerindeki kullandığı terminoloji ve teorilerin temeli bu eserde atılmıştır denilebilir. İbn-i Arabȋ tasavvufu siyaset-ahlâk ilişkisi bağlamında yorumlaması yönüyle “hikem ve tasavvuf” kategorisinde ele aldığını ifade etmektedir. Tanıtımını yaptığımız eser ise Ahmet Avni Konuk (1868-1938)’un Kasım 1922-Aralık 1925 tarihleri arasında yaptığı tercüme ve şerhin Mustafa Tahralı tarafından 1991 yılında latinize edilerek yayınlanmış halidir. Osmanlı-Cumhuriyet sürecine tanıklık eden Konuk, Mesnevȋ-i Şerif, Füsȗsu’l- Hikem gibi otuza yakın tasavvuf klasiğini tercüme ve şerh etmiştir. Uzun yıllar Marmara Üniversitesi Tasavvuf Tarihi Bilim Dalı öğretim üyesi olarak görev yapan Mustafa Tahralı, şair ve bestekârlığı ile de tanınmaktadır. Konuk’un 814 sayfadan oluşan bu eserini latinize ederken Avni Konuk’un kullandığı Türkçe’yi muhafaza etmeye özen göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

İbn-i Arabî, Tedbîrât-ı İlâhiyye, Ahmed Avni Konuk