Abdullah Mâhir İz Bey’in Hayatı

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 47, 1 - 18, 04.06.2021

Mustafa İsmet Uzun

Öz

Abdullah Mâhir [İz], 29 Ocak 1895’te (2 Şaban 1312 h./ 15 Kânûnisânî 1310 r.) o zamanlar idarî bakımdan Üsküdar’a bağlı olan Beykoz’da, Abraham Paşa korusuna bitişik bir evde doğdu. Babası Erzurum’da Külâhîzâdeler nâmıyla anılan, ilmiye sınıfından bir aileye mensuptur. Devrin en tanınmış hattatlarından Râkım Efendi’den sülüs ve nesih icazetname sahibi, Medine ve Ankara kadılıklarında bulunmuş, “Medine-i Münevvere Mollası” pâyeli Seyyid İsmail Abdülhalim Efendi’dir. Dedesi sadreyn müsteşarı , Medine ve Mekke kadısı Seyyid Mehmed Servet Efendi’dir. Annesi, kadı ve şeyhülislâmlar yetiştirmiş yine Erzurumlu Çelebizâdeler ailesine mensup Râife Hanım’dır. Anne tarafından dedesi, aslen Diyarbakırlı Molla Çelebi ahfâdından Bağdat mollası İbrahim Rüşdü Efendi’dir. Dayısı, Ocak-Temmuz 1910 arasında şeyhülislâmlık yapıp, İttihatçılarla anlaşamadığı için istifa eden Hüseyin Hüsnü Efendi’dir. Erzurum kadısı ve sonra mebusu olan Râif Efendi de Mâhir Hoca merhumun eniştesidir.

Anahtar Kelimeler

Muallim,, Abdullah Mâhir İz,, Hayat

Kaynakça

• Mâhir İz’in MÜ İlâhiyat Fakültesi’ndeki şahsî dosyası.
• Mâhir İz, Yılların İzi, İrfan Yayınevi, İstanbul 1975.
• a.mlf., Tasavvuf (nşr. M. Ertuğrul Düzdağ), Kitabevi Yayınları, İstanbul 1997..
• A. mlf., Üstâdım Mehmed Âkif (haz. M. Ertuğrul Düzdağ), İstanbul 2014.
• Mustafa Özdamar, Mâhir İz Hoca, İstanbul 1994.
• Tayyip Okiç, “Büyük Bir İnsanı Daha Kaybetmemiz Üzerine: Mâhir İz Hocamız”, Tohum, sy. 85, İstanbul 1974, s. 5-7;
• Mehmed Çavuşoğlu, “Hocam Mâhir Bey İçin”, a.e., sy. 86 (1975), s. 8-13;
• Veli Ertan, “Mâhir İz Hocamızı Anarken”, a.e., sy. 86 (1975), s. 28-29;
• Uğur Derman, “Mâhir Hoca’dan İzler”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, IV/1 (1975), s. 15-26;
• a.mlf., Ömrümün Bereketi I, İstanbul 2013, s. 154-163,472-475;
• a,mlf., Medeniyet Köprüsü Beş Şehirli, “Mâhir Hoca’dan İzler” Ankara 215, s. 128-136.
• Osman Öztürk, “İslâmî Edebiyatın Unutulmaz Üstadı Mâhir İz Hoca (1895-1974)”, İslâmî Edebiyat, sy. 2, İstanbul 1988, s. 41-43;
• M. Ertuğrul Düzdağ, “Hocam Mâhir İz Bey ve Hatıralarım”, Zaman, 24-30 Ağustos 1994.
• Mustafa Uzun, “İz, Mâhir” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi XXIII, 501;
• a.mlf. Kültür Tarihimizde İstanbul Medeniyetinden Altın Bir İz Muallim Mâhir İz, İstanbul 2011;
• a. mlf., Medeniyet Köprüsü Beş Şehirli, “İstanbul/Üsküdar Medeniyetinden Etkin Bir İz Muallim Abdullah Mâhir İz”, Ankara 2015, s. 112-127
• a.mlf., Ummâna Dökülen Irmaklar (Mehmet Âkif’in Dost Çevresi) Mehmet Âkif Ersoy’un Talebesi Abdullah Mâhir İz Hocamız İstanbul 2017, Ali Ulvi Kurucu, Hatıralar IV, İstanbul 2014.