Evaluation of the coastal law in the planning of coastal settlement through the example of İstanbul Adalar district

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 35 - 44, 16.06.2025

Sema Karagüler

https://doi.org/10.51765/tayod.1576665

Öz

Coastal Law No. 3621 applied in coastal settlements; It is valid for all different coastal settlements such as island settlements, strait settlements and riverside settlements. However, coastal settlement types and differences in coastal types may not comply with the uniform definitions in the Coastal Law. Especially, the coastlines defined in the current coastal law do not fully comply with different coastal settlements such as the coasts of island settlements, the coasts of Bosphorus settlements, and different coast types such as cliffs. In this article, the problems, inadequacies and uncertainties, especially planning-related problems, inadequacies and uncertainties that arise with the implementation of the Coastal Law in the face of the unique characteristics and coastal type differences of the islands of Istanbul Adalar District, which are selected as examples of different coastal type settlements, especially island type settlements, are pointed out. As a solution, a new legal solution is being proposed, inspired by the solutions to these problems in the Bosphorus Law, which was issued for the Istanbul Bosphorus area, which falls into a different coastal settlement group. For this purpose, first, the border lines and coastline concepts related to the coastal areas defined in the coastal law are explained, and then, the unique conditions of the island settlements reflected on the coasts are presented through the example of Istanbul Islands district. Then, the Coastal Law is evaluated in terms of the conditions of the Adalar District, and a new legal proposal is made for the coasts of the Adalar District, inspired by the legal solutions brought to the Istanbul Bosphorus coastal settlement example.

Anahtar Kelimeler

Coastal Settlements , Coastal Law , Coastal Planning , Island Coast

Kıyı yerleşimlerinin planlanmasında kıyı kanununun İstanbul Adalar İlçesi örneği üzerinden değerlendirilmesi

Öz

Kıyı yerleşimlerinde uygulanan 3621 sayılı Kıyı Kanunu; Ada yerleşimleri, boğaz yerleşimleri nehir kıyısı yerleşimleri gibi farklı tüm kıyı yerleşimleri için geçerlidir. Ancak kıyı yerleşim tipleri ve kıyı tiplerinin farklılığı, Kıyı Kanunundaki tek tip tanımlamalara uygunluk göstermeyebilmektedir. Özellikle, mevcut kıyı kanununda tanımlanan kıyı çizgileri, ada yerleşimlerinin kıyıları, boğaz yerleşimlerinin kıyıları gibi farklı nitelikli kıyı yerleşimleri ile falez gibi farklı kıyı tiplerine tam bir uygunluk göstermemektedir. Bu yazıda, farklı kıyı tipi yerleşimlerinden özellikle ada tipi yerleşimlere örnek olarak seçilen İstanbul Adalar İlçesi adalarının, kendine özgü özelliklerinin ve kıyı tipi farklılıkları karşısında Kıyı Kanunu’nun uygulanması ile ortaya çıkan özellikle planlama ile ilgili sorunlara, yetersizlik ve belirsizliklere işaret edilmektedir. Çözüm olarak farklı bir kıyı yerleşim grubuna giren İstanbul Boğaziçi alanı için çıkarılmış olan Boğaziçi Kanunu’nda bu sorunlara bulunan çözümlerden esinlenilerek yeni yasal çözüm önerisi getirilmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla, önce, kıyı kanununda tanımlanan kıyı alanları ile ilgili sınır çizgileri, sahil şeridi kavramları açıklanmakta, daha sonra, ada yerleşimlerinin kıyılara yansıyan kendine özgü koşulları, İstanbul Adalar ilçesi örneği üzerinden ortaya konmaktadır. Ardından, Kıyı Kanunu’nun Adalar İlçesi koşulları açısından değerlendirilmesi yapılıp, İstanbul Boğaziçi kıyı yerleşimi örneğine getirilen yasal çözümlerden esinlenerek Adalar İlçesi kıyıları için yeni yasal bir öneri getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kıyı Yerleşimleri , Kıyı Kanunu , Kıyı Planlaması , Ada Kıyıları

Kaynakça

• Akın, Ü. (1988). İdare hukuku açısından kıyıların tabi olduğu hukuki rejim. Yetkin Yayınları.
• Dictionary, B. L. (1990). Black's Law Dictionary (6th ed.). West Publishing Co.
• Erkmen, B. (2015). Kentsel kıyı alanlarının yeniden canlandırılması: İstanbul Limanı'na ilişkin bir öneri, (Yayın No. 381881) [Yüksek Lisans Tezi İTÜ], YÖK Ulusal tez Merkezi.
• Geray, C. (1977). Kıyılara ilişkin düzenlemelere toplu bakış. Amme İdaresi Dergisi, 10(1), 62-80.
• Google Haritalar. (2024). İstanbul, Türkiye. Erişildi 21 Temmuz, 2024, https://www.google.com/maps/place/Istanbul,Turkey
• İçtihat Bilgi Bankası, (1972). Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulu , 13.3 1972 gün ve E:1970/7, K: 1972/4 sayılı kararı. Erişildi 30 Ocak, 2025, https://www.ictihat.gen.tr/yargitay-ictihadi-birlestirme-hukuk-genel-kurulu-e-1970-7-k-1972-4-t-13-3-1972-2/
• Kalabalık, H. (2003). İmar hukuku dersleri: Planlama (arsa, yapı, koruma). Seçkin Yayınevi.
• Koca, C. (2013). Prens Adalarının ekolojik özelliklerinin korunması. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, (1), 38-41.
• Koca, C., Karatekin, N. B., & Atabay, S. (2015). Prens Adalarının doğal değerlerinin korunması ve fiziki mekan planlaması ilişkileri. 1. İstanbul Adaları Sempozyumu, İstanbul Türkiye.
• Lieberman, E., (1998). A comprehensive land use plan for San Francisco’s waterfront. 389–392., San Francisco Bay Conservation and Development Commission. Erişildi 11 Ocak, 2025, https://www.sfport.com/files/2022-02/Waterfront%20Land%20Use%20Plan.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (1995). Örnekleriyle Türkçe sözlük 2 (F-K). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Mclarand, V., (2005). Rail Volution Conference, Salt Lake City,UT.,USA., 1-35. https://railvolution.org/rv2005_pdfs/rv2005_3pdf
• Olgun, Ş., & Enişci, A. B. (2015). İstanbul’un zamanı yavaşlatan parçası: Adalar. 1. İstanbul Adaları Sempozyumu, İstanbul Türkiye
• Pirrama Parkı. (2020). Aspect Stüdyoları. Erişildi 10 Ocak, 2025, https://www.aspect-studios.com/projects/pirrama-park
• San Francisco Limanı Kıyı Dayanıklılık Programı. (2020). SITELAB kentsel stüdyo. Erişildi 10 Ocak, 2025, https://www.sitelaburbanstudio.com/project-page-seawall
• Turoğlu, H. (2015). 3621 sayılı kıyı kanunu ve onun uygulama problemleri. Türk Coğrafya Dergisi(53), 31-40. https://doi.org/10.17211/tcd.47255
• 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu. (1983). Kabul Tarihi: 18/11/1983, Yayımlandığı Resmî Gazete, Tarih: 22/11/1983 ve Sayısı: 18229, Yayımlandığı Düstur Tertip: 5, Cilt: 22.
• 3621 Sayılı Kıyı Kanunu. (1990). Kabul Tarihi: 3621: 4/4/1990, Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 17/4/1990, Tertip: 5 Yayımlandığı Düstur; Birinci Bölüm Genel Hükümler Sayı: 20495.
• 21890 Sayılı Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik. (1994). Kabul Tarihi: 30/3/1994 ve Sayısı: 20594.