The relationships between erodibility and soil properties in a field planed to convert erosion research area

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 6 - 12, 27.06.2014

Damla Karagöktaş Tuğrul Yakupoğlu

Öz

In this research, we are aimed to be determined susceptibility of soil to erosion and examined some soil properties with erosion susceptibility indices that were measured which were determined as plot area in Kahramanmaras Sutcu Imam University. In determination of erodibility, indicators were used such as dispersion ratio (DR), erosion ratio (ER), structural stability index (SSI) Boekel ratios (BOE-I and BOE-II), clay ratio (CR) and soil erodibility factor (USLE-K). It was reached results what soils were generally different from each other in terms of soil erodibility. In thirty soils samples values changed for USLE-K 0.17-0.50 t ha h ha1 MJ-1 mm-1, DR % 1.1-18.1 and ER % 1.70-47.4. BOE-I and BOE-II indices were found which the lowest are between 1.03 and 0.61, the highest are 1.60 and 1.10, respectively. Minimum CR was measured as 3.0 and maximum CR was measured as 20.0 in the soil samples. Structure stability indices of soils changed between 41.0-77.1 and MWD values were found between 4.59-7.18 mm. Soils were statistically different from each other (P < 0.001) in terms of erodibility indices except for BOE-II. Also soils were statistically different (P < 0.01) in terms of BOE-II. These obtaining findings were attributed to variations of the landscape features and differences in soil physicochemical properties

Anahtar Kelimeler

Erodibility indices, erosion, soil, structural stability

Erozyon araştırma sahasına dönüştürülmesi planlanan bir alanda aşınabilirlik ve toprak özellikleri arasındaki ilişkiler

Öz

Bu çalışmada, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Avşar Yerleşkesi içerisinde seçilen ve gelecekte erozyon araştırma sahasına dönüştürülmesi düşünülen bir alanda yayılım gösteren toprakların, erozyona karşı duyarlılıklarının belirlenmesi ve ölçülen aşınabilirlik göstergeleri ile bazı toprak özellikleri arasındaki ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Erodibilitenin belirlenmesinde, dispersiyon oranı (DO), erozyon oranı (EO), strüktür stabilite indeksi (SSI), Boekel oranları (BOE-I ve BOE-II), kil oranı (KO) ve toprak aşınım parametresi (USLE-K) göstergeleri kullanılmıştır. Genel olarak toprakların aşınabilirlik özellikleri bakımından birbirlerinden farklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toprakların DO değerleri % 1.1-18.1 arasında değişirken USLE-K değerleri 0.17-0.50 t ha h ha-1 MJ-1 mm-1 arasında, EO değerleri ise % 1.70-47.4 değerleri arasında değişmiştir. BOE-I ve BOE-II indekslerinin en düşük değerleri sırasıyla 1.03 ve 0.61 olarak bulunmuş, en yüksek değerler ise yine sırasıyla 1.60 ve 1.10 olarak bulunmuştur. Toprak örneklerinde minimum KO değeri 3.0 ve maksimum KO değeri 20.0 şeklinde ölçülmüştür. Toprakların SSI değerleri 41.0-77.1 arasında değişim göstermiştir. Diğer taraftan topraklar, BOE-II hariç bütün aşınım parametreleri bakımından istatistiksel olarak P

Anahtar Kelimeler

Aşınabilirlik indeksleri, erozyon, toprak, yapısal stabilite

Kaynakça

• Akalan İ, Doğan O, Küçükçakar N, 1991. Orta Anadolu Topraklarının Bazı Fiziksel Özellikleri ile Aşınıma Duyarlılığı Arasındaki İlişkiler (Cilt 2). Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Antal J, 1994. Erosion Factors. In: Soil Conservation and Silviculture (eds. Dvorak J, Novak L), Elseiver, Amsterdam, pp: 39-77.
• Aşkın T, 1997. Ordu İli Toprakların Strüktürel Dayanıklılığının ve Aşınıma Duyarlılığının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Boekel P, 1956. Evaluation of the Structure of Clay Soil by Means of Soil Consistency. Mededelingen Lanbeuwhogesholl Chent, 24, 353-356.
• Bryan RB, 1968. The Development, Use and Efficiency of Indices of Soil Erodibility. Geoderma, 2:5-25.
• Demiralay İ, 1993.Toprak Fiziksel Analizleri Atatürk Ünv. Zir. Fak. Yayınları. No: 143, Erzurum.
• Dvorak J, 1994. Erosion of the soil. In: Soil Conservation and Silviculture (eds. Dvorak J, Novak L), Elseiver, Amsterdam, pp: 25-37.
• Fo CC, Logan TJ, 1991. Liming effect on the stability and erodibilitiy of some Brazilian Oxisols. Soil Ssci. Soc. Am. J., 55 : 1407-1413.
• Hanay A, 1992. Çöp kompostu uygulamasının toprakların kıvam limitleri ile bazı strüktür stabilite indekslerine etkisi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Derg. 23 (1):29-38.
• Gündoğan R, Yılmaz K, Demirkıran AR, Yakupoğlu T, 2013. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Avşar Kampüsü topraklarının özellikleri, oluşumu, sınıflandırılması ve kullanımı. III. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, Bildiriler Kitabı: 238-245, 22-24 Ekim, Tokat.
• Kacar B, 1994. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Toprak Analizleri. A.Ü. Ziraat Fak. Eğitim Araş. ve Geliştirme Vakfı Yay. No:3. Ankara.
• Karabulut M, Cosun F, 2009. Precipitation trend analyses in Kahramanmaras. J. of Geogr. Sci., 7(1):61-83.
• Kumar S, Singh R, 2007. Erodibility studies under different land uses in North-West Himalayas. J. Agric. Phys., 7:31-37.
• Lal R, 1988. Soil Erosion Reseach Methods. Soil and Water Concervation Society , 141-148.
• Leo WM, 1963. A rapid method for estimating structural stability of soils. Soil Sci. 96:342-346.
• Ngatunga EN, Lal R, Singer MJ, 1984. Effect of surface management on runoff and soil erosion from some plot milangano. Geoderma, 33:1-12.
• Özdemir N, 1993. Toprağa karıştırılan organik artıkların toprağın bazı özellikleri ile strüktürel dayanıklılığı ve erozyona duyarlılığı üzerine etkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 24(1):75-90.
• Özdemir N, 1998. Toprak Fiziği. Ondokuz Mayıs Ünviversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notu, No:30, Samsun.
• Özdemir N, 2002. Toprak ve Su Koruma. OMÜ Ziraat Fakültesi Ders Notu.
• Öztürk E, 2007. Bafra Ovası yüzey topraklarının önemli fiziksel ve kimyasal özellikleri ile erozyon duyarlılık ölçütleri arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, OMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Özdemir N, Yakupoglu T, Öztürk E, Dengiz O, 2010. The effect of bio solid an tea waste applications on erosion ratio index of eroded soils. In: Land Degradation and Desertification: Assessment, Mitigation and Remediation, Chapter 28: 367-373 (eds. Zdruli P, Pagliai M, Kapur S, Faz Cano A). Springer, NY, ISBN: 978-90-481 8656-3.
• TARİST 1994. İstatistik Programı. Ege Üniversitesi Tarım Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, İzmir.
• Wischmeier WH, Smith DD, 1978. Predicting rainfall erosion cosses a guide to conservation planning. USDA, Agricultural Handbook No 557 .
• Yakupoğlu T, Demirci D, 2013. Kahramanmaraş-Narlı Ovası topraklarının erozyona duyarlılıkları ile bazı toprak özellikleri arasındaki ilişkiler. Anadolu Tarım Bil. Derg., 28(1), 33-38.
• Zhang B, Horn R, Hallett PD, 2005. Mechanical resilience of degraded soil amended with organic matter. Soil Sci. Soc. Am. J, 69(3), 864-871.