YENİLENEBİLİR ENERJİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALLERİNE YÖNELİK UYGULAMA

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 5, 33 - 46

Ayşe Nur Buyruk Akbaba

https://doi.org/10.51727/tbj.1472712

Öz

Yenilenebilir enerji, güneş, rüzgar, dalga, yağmur gibi doğal kaynaklardan üretilen, çevreye zararı olmayan enerjidir. Dünyada ve Türkiye’de yenilenebilir enerji adına birçok çalışmalar yapılmış, teşvik edilmesi için projeler, bazı uygulamalar desteklenmiştir. Günümüzde insan hayatına ve çevreye daha az zarar veren uygulamaların tercih edilmesi, doğal hayatın desteklenmesi, yenilenebilir enerjinin uygulanmasında daha fazla tercih edilebilir düzeyde olmasını etkilemiştir. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidrolik enerji, biyokütle enerjisi gibi yenilenebilir enerji türleri tercih edilmektedir. Yenilenebilir enerji üretiminde başlangıç ve faaliyetlerin yürütülmesinde bakım onarım gibi bazı maliyetler söz konusudur. Bu maliyetlerin neler olduğu, nasıl değerlendirilmesi ve muhasebeleştirilmesi gerektiği, enerji üreticisi açısından önemlidir. Çalışmada, yenilenebilir enerji kavramının ne olduğu, dünyada ve Türkiye’de gelişim süreci, üretim sürecindeki maliyetlere ve muhasebe işlemlerine, uygulamalar arasında farklılıklar varsa bu farklılıkların neler olduğuna dair bilgilerin sunulması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada; kavramsal bilgiler, literatür araştırması, yenilenebilir enerji maliyetleri ve muhasebe işlemleri hakkında bilgiler sunulmuş, örnek uygulamalar ile önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji, Yenilenebilir Enerji, Maliyet, Muhasebe

RENEWABLE ENERGY AND ACCOUNTING: AN APPLICATION FOR SOLAR ENERGY POWER PLANTS

Öz

Renewable energy is energy produced from natural resources such as sun, wind, waves and rain and does not harm the environment. Many studies have been carried out for renewable energy in the world and in Turkey. Some applications have been supported to encourage projects. Today, renewable energy have become widespread choosing energy that is less harmful to human life and the environment, supporting natural life and applying. Renewable energy types such as solar energy, wind energy, hydraulic energy and biomass energy are most preferred. There are some costs such as maintenance and repair in the start-up and execution of activities in renewable energy production. The energy producer are important these costs evaluated and accounted. In this study it is aimed to present information about the concept of renewable energy, its development process in the world and in Turkey, costs and accounting procedures in the production process and differences in practice. For this purpose this study are presented in conceptual information, literature research, information about renewable energy costs and accounting transactions and sample applications and suggestions.

Anahtar Kelimeler

Energy, Renewable Energy, Cost, Accounting

Kaynakça

• Aydın, F., Özyerli, S. (2019) Rüzgar Enerji Santrallerinde (RES) Amortisman Uygulaması ve Amortisman Uygulamasına İlişkin Öneri, Sayı: 368, s;9-16.
• Bean, P., Blazquez, J.,Nezamuddin N. (2017) Assessing The Cost of Renewable Energy Policy Options A Spanish Wind Case Study, Renewable Energy 103 (2017), p;180-186.
• Çelikkaya, A. (2017) Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Yatırımlarına Sağlanan Teşvikler Üzerine Bir İnceleme, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 345, s;9-23.
• Didinmez, İ. (2013) Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Yenilenebilir Enerji Teşvikleri, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 292, s;135-145.
• Döner, İ. (2018) Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Muhasebe, Vergi Uygulamaları, Sektöre Sağlanan Teşvik ve Hibeler, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Elia, A., Kamidelivand, M., Rogan F., Gallachoir, B. O. (2021) Impacts of Innovation on Renewable Energy Technology Cost Reductions, Renewable and Sustainable Energy Reviews 138 (2021) 110488, p;1-31.
• Go, R., Kahrl, F., Kolster, C. (2020) Planning for Low-cost Renewable Energy, The Electricity Journal 33 (2020) 106698, p;1-5.
• Hand, C. (2013) Biomass Energy, ABDO Publishing, USA.
• IRENA, Renewable Capacity Highlights, 25 Mart 2024, https://www.irena.org.
• IRENA, Renewable Capacity Statistics 2024, International Renewable Energy Agency, https://www.irena.org/Publications/2024/Mar/Renewable-capacity-statistics-2024, (Erişim Tarihi: 27 Mart 2024).
• İnan, İ., Akbulut İ., Aslan E. (2018) Enerji Sorununun Çözümünde Yenilenemez ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeri ve Önemi, Türk Dünyası Araştırmaları, Kasım-Aralık 2018, C.120 S.237, s;11-40.
• İpek, E., Hakyemez, C. (2024) Aylık Enerji Bülteni, TSKB Ekonomik Araştırmalar, Ocak 2024.
• Karadağ Albayrak, Ö. (2020) Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Değerlendirilmesinde Kullanılan Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ve Değerlendirme Kriterlerinin İncelenmesi: 2017-2020, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4), s;1287-1310.
• Kaya, M. G. (2018) Yenilenebilir Enerji ve Yeşil Enerji Açısından Vergi Politikası, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Kılınç, E. C., Şahbaz Kılınç, N. (2021) Ar-Ge ve İnovasyonun Yenilenebilir Enerji Üretimi Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. Alanya Akademik Bakış, 5(2), s;1087-1105.
• Kobos, P. H., Erickson J. D., Drennen, T. E. (2006) Technological learning and renewable energy costs: implications for US renewable energy policy, Energy Policy 34 (2006), p;1645-1658.
• Koç, E., Kaya, K. (2015) Enerji Kaynakları-Yenilenebilir Enerji Durumu, Mühendis ve Makina, C.56, S.668, s;36-47. Laslett, D. (2020) Can High Levels of Renewable Energy be Cost Effective Using Battery Storage? Cost of Renewable Energy Scenarios for an Isolated Electric Ggrid in Western Australia, Renewable Energy and Environmental Sustainability 5, 6 (2020), p;1-13.
• Li, J., Ho, M. S. (2022) Indirect Cost of Renewable Energy: Insights From Dispatching, Energy Economics 105 (2022) 105778, p;1-7.
• Özdoğan, F. S., Bitlisli, F. (2019) Güneş Enerjisi ile Elektrik Üreten İşletmelerin Muhasebe Uygulamalarının TDHP ve TMS/TFRS Çerçevesinde Karşılaştırılması, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), s;255-279.
• Prokopenko, O., Kurbatova, T., Khalilova, M., Zerkal, A., Prause, G., Binda, J., Berdiyorov, T., Klapkiv, Y., Sanetra-Półgrabi, S., Komarnitskyi, I. (2023) Impact of Investments and R&D Costs in Renewable Energy Technologies on Companies’ Profitability Indicators: Assessment and Forecast. Energies, 16, 1021, p;1-17.
• Sabuncu, B. (2020) Yenilenebilir Enerji ve Muhasebe Uygulamaları, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Serizli, E., Yüksel S., Dinçler H., Tamer, İ. (2022) Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Arttırılmasına Yönelik Optimal Politikaların Belirlenmesi: Türkiye Üzerine DEMATEL Yöntemiyle Bir Analiz”. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (10),s;410-423.
• Singh, M., Bijlwan A., Kumar A., Singh R. (2021) Renewable Energy: Prospects and Challenges for the Current and Future Scenarios, (Renewable Energy and GreenTechnology, Kumar N., Singh H. and Kumar A. Ed.), CRC Press.
• Timilsina, G. R. (2021) Are Renewable Energy Technologies Cost Competitive For Electricity Generation?, Renewable Energy 180 (2021), p;658-672.
• Ustaoğlu, E. (2022) Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Finansal Gelişme İlişkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri Örneği, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi Third Sector Social Economic Review 57(1) 2022, s;280-293.
• Varlı, H., Tuna, M., Tombul, M. (2022) Bölgesel Güneş Enerji Potansiyeli ve Enerji Santrali Yatırımı Değerlemesi: Sincan Örneği, Fırat Üniversitesi Müh. Bil. Dergisi, 34(2), s;657-666.
• Yalılı Kılıç, M., Adalı S., Aydın M. (2022) Elektrik İhtiyacının Sağlanmasında Hibrit Yenilenebilir Enerji Sistem Tasarımı: Bursa Tekstil Fabrikası Örneği, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 27 (3), s;897-909.
• Yılmaz, B. (2019) Yenilenebilir Enerji (Rüzgâr Enerjisi) Üreten İşletmelerin Türkiye Muhasebe Standartları Açısından Değerlendirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), s;2772-2784.