Diyabetik Ketoasidoz Tedavisinin Serum Leptin Düzeyleri Üzerine Etkileri

Yıl 2007, Cilt: 1 Sayı: 2, 26 - 31, 01.04.2007

Leyla Akın Erkan Doğan Erdal Adal Hasan Önal Sevil Sarıkaya

Öz

Son yıllarda keşfedilen leptin proteininin insan fizyolojisinde besin alımı, obezite, enerji dengesinin düzenlenmesi, puberte başlangıcı ve kontrolü, hipotalamo-hipofizer fonksiyonların düzenlenmesi gibi önemli roller oynadığı bilinmektedir. Leptinin Tip-1 diyabet ve insülin ile ilişkisi ise tartışmalıdır. Bu çalışmada diyabetik ketoasidoz (DKA) ile başvuran Tip-1 diyabetli hastalarda insülin tedavisinin serum leptin düzeylerine etkisinin araştırılması amaçlandı. Mayıs 2003-Mayıs 2004 tarihleri arasında kliniğimize diyabetik ketoasidoz (DKA) ile başvuran ve ilk kez tanı alan 22 (12 kız, 10 erkek ort. yaş, 7.8±3.9) hasta çalışma grubunu oluşturdu. Birinci kontrol grubu Tip-1 diyabet tanılı komplikasyonsuz takip edilen 22 hastadan ve 2. kontrol grubu benzer yaştaki sağlıklı çocuklardan oluştu. Yeni tanı alan hastalarda insülin tedavisi başlanmadan ve başlandıktan 24 saat sonra ve takipli Tip-1 diyabetes mellitus tanılı hastalarda sabah insülin dozundan önce olmak üzere tüm gruplarda leptin düzeyi bakılarak karşılaştırıldı. Tedavi öncesinde DKA grubunda leptin düzeyleri kontrol gruplarına göre düşük bulunmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu sırasıyla; (4.52±2.7, 7.11±5.74, 6.99±5.25 ng/ml p>0.05). Takipli Tip-1 DM grubunda ortalama leptin düzeyi sağlıklı gruba göre yüksek idi. Çalışma grubunda tedavi başlandıktan sonra leptin düzeyinde artış oldukça anlamlı bulundu (z:-3.84, p:0.000). Diyabetik Ketoasidozlu (DKA' lu) hastalarda başta insülin eksikliği olmak üzere ketoasidozun indirekt etkisi leptin düzeyinde azalmaya neden olabilir. İnsülin tedavisi ile leptin düzeyinin artması insülinin leptin yapımını arttırmasına bağlanabilir. Ayrıca takipli Tip-1 DM grubunda ortalama leptin düzeyinin sağlıklı gruptan yüksek olması insülinin leptin üzerine uyarıcı etkisini desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyabetik Ketoasidoz, leptin

THE EFFECT OF DIABETIC KETOACIDOSIS THREAPY ON SERUM LEPTIN LEVELS

Öz

Leptin has important roles in food intake, obesity, regulation of energy balance, puberty onset and regulation of hypothalamo-pituitary functions. The relation between leptin and type-1 diabetes is controversial. In this study we aimed to evaluate the effect of the insulin therapy on the serum levels of leptin in the children with new-onset diabetes mellitus (DM) presented in diabetic ketoacidosis (DKA) .The study included 22 new-onset Type 1 DM patients admitted to the Bakırkoy Maternity and Children's Hospital, Pediatric Endocrinology unit presented with DKA (12 girls, 10 boys aged 7.8±3.9) between May 2003 and May 2004. As the first control group 22 Type 1 DM patients followed up without any complications and as the second control group 22 healthy children with comparable age and gender served. Serum leptin was measured before and 24 hours after the insulin treatment in new-onset DM patients and in the morning before the insulin treatment in the control groups. Serum levels of leptin in DKA patients before the treatment were lower than those of the control groups (4.52±2.7 vs. 7.11 ±5.74 vs. 6.99 ±5.25 ng/ml p> 0.05), statistically nonsignificant. Leptin was found significantly increased after the insulin therapy in the patients with DKA ( p:0.000). Insulin deficiency and probably indirect effect of ketoacidosis cause decrease in serum leptin levels in DKA patients. The increase in the leptin levels with the insulin treatment may be explained by the fact that insulin increases the leptin production. The higher leptin levels in type 1 DM patients than those in the healthy children suggests that insulin has a stimalating effect on the leptin production

Anahtar Kelimeler

Diabetic Ketoacidosis, leptin

Kaynakça

• Auwerx J,Staels B. Leptin. The Lancet 1998; 351:737-742.
• Tritos NA, Mantzoros CS. Leptin: its role in obesity and beyond. Diabetologia 1997; 40: 1371-1379.
• Kırel B, Doğruel N. Yeni bir hormon: Leptin. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 1998; 7: 421-423.
• (kızlarda=5.71±3.70, erkeklerde=6.75±3.81) her iki cinsiyette de anlamlı yüksek olmasına rağmen; 24. saatte bakılan leptin düzeyleri karşılaştırıldığında kızlarla erkekler arasında fark bulunmadı ( p=0.508). Luna R, Garcia- Mayor RV, Lage M, Andrate MA, Barreiro J, Pombo M. Dieguez C, Casanueva FF. High serum leptin levels in children with type I diabetes mellitus: Contribution of age, BMI, pubertal development and metabolic status. Clin Endocrinol (Oxf) 1999; 51: 610.
• Hathout EH, Sharkey J, Racine M, Ahn D, Mace JW, Saad MF. Chan- ges in plasma leptin during the treatment of diabetic ketoasidosis. J Clin Endocrinol Metab 1999;84: 4545-4548.
• Nakamura T, Nagasaka S, Іshikawa S, Fujibayashi K, Kawakami A. Rokkaku K, Hayashi H, Saito T, Kusaka І, Higashiyama M, Saito T. Serum levels of leptin and changes during the course of recovery from diabetic ketoasidosis. Diabetes Res Clin Pract 1999; 46: 57 -63.
• Roemmich JN, Rogol AD. Role of leptin during childhood growth and development. Endocrinol Metab Clin North Am 1999; 28: 764.
• Ketoasidozlu hastalarda yiyecek alımının azal- Mantzoros CS. The role of leptin in human obesity and disease: A review of current evidence. Ann Іntern Med 1999; 130: 671-680.
• Widjaja A, Stratton ІM, Horn R, Holman RR, Turner R, Brabant G. ve artmış stres hormon seviyeleri gibi sebepler plazma leptin seviyesinin azalmasına neden olabilir. Sağlıklı normal gönüllülerde yapılan çalışmada açlıkta plazma leptin seviyesinde azalma olduğu ve bu kişiler tekrar beslendiğinde plazma leptin seviyelerinin arttığı saptanmıştır (6). UKPDS 20: Plasma leptin, obesity and plasma insulin in Type 2 Diabetic subjects. J Clin Endocrinol Metab 1997;82:654-657.
• Kiess W, Anil M, Blum WF, Englaro P, Juul A, Attanasio A, Dotsch J, Rascher W. Serum leptin levels in children and adolescents with insulin-dependent diabetes mellitus in relation to metabolic control and body mass index. Eur J Endocrinol 1998; 138:501-509.
• İnsülin tedavisi almakta olan Tip 1 diyabetli Hanaki K, Becker DJ, Aslanian SA. Leptin before and after insulin hastaların serum leptin düzeylerinin sağlıklı çocuk- lardan yüksek bulunması ise diyabetlilerin kullan- therapy in children with new-onset Type I Diabetes. J Clin Endocrinol Metab 1999; 84:1524-1526.
• Sperling MA. Diabetes Mellitus. In: Behrman RE, Kliegman RM, th Jenson FIB (eds). Nelson Textbook of Pediatrics. 16 Ed. Philadelphia: WB Saunders Company, 2000: 1767-1787.
• Tuominen JA, Ebeling P, Stenman UH, Heiman ML, Stephens TW, Koivisto VA. Leptin synthesis is resistant to acut effects of insülin- dependent diabetes mellitus patients. J Clin Endocrinol Metab 1997; :381-382.
• Verotti A, Basciani F, Morgese G, Chiarelli F. Leptin levels in non- obese and obese children and young adults with type 1 diabetes mellitus. J Endocrinol 1998; 139: 49-53.
• Garcia Mayor RV, Andrade MA, Rios M, Lage M, Dieguez C, Casanueva FF. Serum leptin levels in normal children: Relationship to age, gender, body mass index, pituitary-gonadal hormones, and pubertal stage. J Clin Endocrinol Metab 1997;82: 2849-2855.
• Nag TR, Gower BA, Trowbridge CA, Dezenberg C, Shewchuk RM, Goran Ml. Effects of gender, etnicity, body composition, and fat distribution on serum leptin concentrations in children. J Clin Endocrinol Metab 1997; 82: 2148-2152.