İTTİHATÇILAR VE İZMİR SUİKASTI

Yıl 2018, Cilt: 118 Sayı: 232, 97 - 116, 25.02.2018

Mehmet Kürşad Yavan

Öz

İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı’nın son yıllarına egemen olmuş, Milli Mücadele’de büyük yararlılıklar göstermiş ve Cumhuriyet devrinin ilk döneminde mühim işlere imza atmış bir teşkilattır. Cumhuriyet ilan edildikten sonra Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası adı altında faaliyet yürüten İttihatçılar, partinin kapatılmasının ardından bir köşeye çekilerek yaşamlarına devam etmişlerdir. Fakat bir grup köşesine çekilmedi. Bu grup, İttihat ve Terakki’nin komitacı kesimiydi. Bu kesim, iktidarı ele geçirmek için bir suikast girişiminde bulunacaklardır ve İzmir Suikastı gerçekleşmiş olacaktır. İzmir Suikastı, çok partili yaşama geçiş evresinden sonra ortaya çıkan, Mustafa Kemal muhalifliğinin doğurduğu bir tertip hareketidir. Suikastın temelinde yatan sebepler, salt Mustafa Kemal karşıtlığı olmamakla birlikte, asıl maksadın eski İttihat ve Terakki fırkasını canlandırmak ve bu düsturda ilerle¬mek olduğu dönemin İstiklal Mahkemeleri raporlarında mevcuttur. Bunun yanı sıra 1 Kasım 1918 gecesi kendisini fesih eden başka bir parti ismi kullanan ve yeraltı yapılanması olarak devam eden İttihatçılık ruhunun son silahlı komitacı eylemi olan İzmir Suikastı, İttihatçıların en başından beri kendilerine şiar edindikleri iktidarı ele geçirme tutkusunun eyleme dökülmüş halidir.

Anahtar Kelimeler

İttihat ve Terakki Cemiyeti, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, İzmir, Ziya Hurşit, İstiklal Mahkemeleri, Suikast

Kaynakça

• AHMAD, Feroz: İttihat ve Terakki, Kaynak Yayınları, İstanbul 2013.