ALT AĞIZLAR GRUBU OLARAK PAMİR KIRGIZCASI

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 57 - 66, 01.06.2012

Ülkü Çelik Şavk

Öz

Bu makalenin konusu, Kırgızların İçkilik boy birliğinde yer alan, Afganistan’ın Büyük ve Küçük Pamir bölgelerinde yaşayan Pamir Kırgızları ile Küçük Pamir bölgesinden Türkiye’ye göç ederek Van İli, Erciş İlçesi Ulupamir Köyü’nde iskan edilmiş Van/Ulupamir Kırgızları tarafındankonuşulan ağızlar birliğidir. Uluslararası literatürde ‘Pamir Kırgızcası’ olarak bilinen, son zamanlarda ise Türkiyedeki kolu için ‘Ulupamir Kırgızcası’ terimi geliştirilen bu ağızlar birliği, esas olarak Kırgızcanın İçkilik ağızlar grubuna dahildir. Seslik, biçimlik özellikler ile sözdizimsel ve anlambilimsel bakımlardan ait olduğu ağızlar grubu ile büyük ölçüde uyum içinde olanPamir/Ulupamir Kırgızcası, standart Kırgızcadan ise daha çok ses ve biçim özellikleri ile farklılaşmaktadır. Farklılıklar bu yazıda karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Pamir, Pamir Kırgızları, Afganistan Kırgızları, Pamir Kırgızcası, Ulupamir, Ulupamir Kırgızları, Teyit, Kesek, Nayman, Boston

PAMIR KYRGYZ AS SUB-ACCENTS GROUP

Öz

The purpose of this article is to explain the unity of dialects spoken by the Van/Ulupamir Kyrgyz, who were made to emigrate from the Little Pamir area to Turkey and were settled in the Ulupamir village in Erjish / Van Province and the Pamir Kyrgyz who are among the Kyrgyz Ichkilik clan and live in the Big and Little Pamir areas, the parts of the Pamir mountains in Afghanistan. This unity of dialects, known as ‘Pamir Kyrgyz’ in the international literature, and recently for which the term ‘Ulupamir Kyrgyz’ has been coined in Turkey, is essentially included in the group of Ichkilik Dialects in Kyrgyz. Being in great accord with the group of dialects which it belongs to by virtue of its phonetic-morphological features and syntactic and semantic properties, Pamir/Ulupamir Kyrgyz differs from the standart Kyrgyz in terms of its structure and morphology. These features will be handled comparatively in this article.

Anahtar Kelimeler

Pamir, Pamir Kyrgyz, Afghanistan Kyrgyz, Pamir Kyrgyz language, Ulupamir, Ulupamir Kyrgyz, Teyit, Kesek, Nayman, Boston