Iğdır’da üretilen sütlerin bazı kimyasal özellikleri ve aflatoksin M1 miktarının belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 32 - 39, 16.12.2017

Bayram Yurt Burak Uluçay

Öz

Beslenme açısından önemli bir
gıda maddesi olan süt, yaşamın her aşamasında tüketilmektedir. Uygun olmayan
koşullarda üretildiğinde sağlık açısından olumsuzluklara da sebep olmaktadır.
Aflatoksinli yemlerle beslenen hayvanların sütünde bulunan aflatoksin M1
bunlardan biridir. Bu çalışmada, Iğdır ve yöresindeki (Merkez, Karakoyunlu,
Tuzluca, Aralık) çiğ inek sütlerinin bazı kimyasal özellikleri ve aflatoksin
M1(AFM1) miktarı belirlenmiştir. Araştırmada 25 adet çiğ inek sütü
kullanılmıştır. Analiz edilen sütlerde kuru madde, yağ, protein, kül ve
aflatoksin M1(AFM1) analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda ortalama
kimyasal değerler; Kuru madde miktarı % 11,77 ± 1,27, yağ miktarı % 3,19 ±
0,52, yağsız kuru madde miktarı % 8,58 ± 1,09, protein miktarı % 3,19 ± 0,35,
kül miktarı 0,77 ± 0,17 ve aflatoksin M1 miktarı 0,13 µg/kg ± 0,11 olarak
bulunmuştur. 25 adet çiğ inek sütü numunesinin tamamında (% 100) aflatoksin
M1(AFM1) tespit edilmiştir. Bunlardan 20 tanesi (%80) Türk Gıda Kodeksi Gıda
Maddelerindeki Bulaşanların Maksimum Limitleri Hakkında Tebliğ de yer alan çiğ
inek sütleri yasal limitinin üzerinde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Iğdır, süt, kimyasal özellik

Determination of some chemical properties and aflatoksin M1 of milk produced in Iğdır

Öz

Milk is an important
food for Nutrition and it is consumed every stage of life. It causes
adversities in for the health when it is produced unfavourable conditions. In
this research, some physicochemical properties and aflatoxin M1 of raw cow milk
produced in Iğdır and region (Iğdır center, Karakoyunlu, Tuzluca, Aralık) were
investigated. In research 25 piece raw cow milk were used. Dry matter, fat,
protein, ash and aflatoxin M1 analyzes were performed in milk. According to
results of chemical analysis mean values were found as the following; Dry
matter  11.77 % ± 1.27, fat 3.19 % ± 0.52,
non-fat dry matter 8.58 % ± 1.09, protein 3.19 % ± 0.35, ash 0.77 % ± 0.17
and   aflatoxin M1 content 0.13 µg/kg ± 0.11.
Aflatoxin M1 (AFM1) has been detected in milk all samples (% 100). 20 piece (80
%) of these, is contrary to the Turkish Food Codex Regulation.

Anahtar Kelimeler

Iğdır, milk, chemical properties

Kaynakça

• [1] Topçu S.Ö., Ankara Sokak Sütü ve Peynir Örneklerinden Maya İzolasyonu, Sütlerden Aflatoksin M1 Tayini (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• [2] Kök Z., Aydın İli ve Çevresinde Üretilen Süt ve Süt Ürünlerinde Aflatoksin Varlığının Araştırılması.Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı, 2006.
• [3] Charles R., Hurburg J. R., “Mycotoxins in the Grain Market” World Grain,October, 23-26. 1995.
• [4] Kireçci E., Savaşçı M. ve Ayyıldız A., Sarıkamış’ta Tüketilen Süt ve Peynir Ürünlerinde Aflatoksin M1 Varlığının Belirlenmesi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2007; 21 (2): 93-96, 2007.
• [5] Anonim, Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği. Resmi Gazete, 29.12.2011-28157, 2011.
• [6] Özdemir M., Determination of Aflatoxin M1 Levels in Goat Milk Consumed in Kilis Province. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 54: 99-103, 2007.
• [7] Günşen U., Büyükyörük İ., Piyasadan Temin Edilen Taze Kaşar Peynirlerinin Bakteriyolojik Kaliteleri ile Aflatoksin M1 Düzeylerinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 27: 821-825, 2001.
• [8] Henry S.H., Whitaker T., Rabbani I., Bowers J., Park D., Price W., Bosch F.X., Pennington J., Verger P., Yoshizawa T., Van Egmond H., Jonker M.A., Coker R., Safety Evaluation of Certain Mycotoxins in Food; Who Food Addıtıves Serıes. 47: 3-9, 2001.
• [9] Abdulrazzaq Y.M., Nawal O, Ahmed I., Fetal Exposure to Aflatoxins in The United Arab Emirates. Annals of Tropical Paediatrics. 22: 3-9, 2002.
• [10] Gürses M., Erdoğan A., Sert S., Farklı Depolama Şartlarının Aspergillus Parasiticus NRRL 2999 Küf Suşu İle Aşılanan Tulum Peynirinde Aflatoksin Oluşumu Üzerine Etkisi. Turk J. Vet. Anim. Science. 28: 233-238, 2002.
• [11] Anonim. http://www.biyolojigunlugu.com (15.02.2015), 2012.
• [12] Cassel E.K., Campbell B., Draper M., Epperson, B., Aflatoxins, Hazards in Grain / Aflatoxicosis and Livestock. FS 907. 2001.
• [13] Herrman T., Mycotoxins in Feed Grains and Ingredients. Kansas State University. MF-2061. Feed Manufacturing. S: 1-3. 2002.
• [14] Ünlütürk A., Turantaş F., Gıda Mikrobiyolojisi. Mengi Tan Basımevi Çınarlı-İzmir. S: 155-156, 1999.
• [15] Harris B., Staples C.R., The Problems of Mycotoxins in Dairy Cattle Rations. Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida, 1992.
• [16] Ruiqian L., Qian Y., Thanaboripat D., Thansukon P., Biocontrol of Aspergillus Flavus and Aflatoxin Production. KMITL Science Journal, 4-1, 2004.
• [17] Özkaya Ş. ve Temiz A., Aflatoksinler: Kimyasal Yapıları, Toksisiteleri ve Detoksifikasyonları. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi, Cilt: 01, Sayı: 01, s: 1-2, 2003.
• [18] Masri M.S., Page J.R., Garci V.C., Modification of Method for Aflatoxins in Milk. J. Assoc. Anal. Chem., 52 (3): 641-643, 1969.
• [19] Van Egmond H.P., Aflatoxin in milk, The Toxicology of Aflatoxins. Human Health, Vet. Agric. Sig. Acad. Press. Inc., s: 365-381, 1994.
• [20] Van Der Linde J.A., Frens A.M., De Iongh M., Vles R.O., Inspection of From Milk Cows Fed Aflatoxin-Containing Groundnut Meal. Tiejdschr.- Diergeneesk, 89: 1082-1088, 1964.
• [21] Karakaya Y., Atasever M., Mısır Silajında Aflatoksin B1 Varlığının ve Süte Geçme Durumunun Araştırılması. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 16 (Suppl-A): 123-127, 2010.
• [22] Akdemir Ç. ve Altıntaş A., Ankara’da İşlenen Sütlerde Aflatoksin M1 Varlığının ve Düzeylerinin HPCL ile Araştırılması. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg., 51: 175-179, 2004.
• [23] Bakırcı İ., A study on the occurrence of aflatoxin M1 in milk and milk products produced in Van province of Turkey. Food Control, 12: 47-51, 2001.
• [24] Özsunar A., Trakya Bölgesi’nde Üretilen İnek Sütlerinde Aflatoksin M1 Varlığı. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Tekirdağ, 2005.
• [25] Sezgin E., Koyulaştırılmış Süt ve Süt Tozlarının Aflatoksin M1 İçeriklerine Proses Aşamaları ve Depolamanın Etkisi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri. Ankara, 2002-07-11-057, 2004.
• [26] Sezgin E., Bazı Süt Ürünlerinin Aflatoksin M1 Düzeyi ve Prosesteki Değişimi. Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Grubu. 65479/ PR- 2004- 509, 2004.
• [27] Çelik T.H., Sarımehmetoğlu B., Küplülü Ö., Aflatoxin M1 contamination in asteurised milk. Vet. arshiv 75: 57-65, 2005.
• [28] Atasever A.M., Adıgüzel G., Atasever M., Özlü H. ve Özturan K., Occurrence of Aflatoxin M1 in UHT Milk in Erzurum-Turkey. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg., 16 (Suppl A): 119-122, 2010.
• [29] Erkan M.A., Vural A., Güran H.Ş., Diyarbakır Örgü Peynirinde Aflatoksin M1 ile Verotoksin 1 ve 2 Varlığının Araştırılması. Dicle Üniv. Vet. Fak. Derg. 2009: 1 (1): 19-25, ISSN: 1308-0679, 2009.
• [30] Gücükoğlu A., Çadırcı Ö., Özpınar N., UHT Süt ve Peynir Örneklerinde Aflatoksin M1 Varlığının Belirlenmesi. Etlik Vet. Mikrobiyol. Derg., 21: 45 - 50, 2010.
• [31] İşleyici Ö., Sancak Y.C. ve Morul F., Divle Tulum Peynirinde Aflatoksin M1 Düzeyi Üzerine Bir Araştırma. YYU Veteriner Fakültesi Dergisi, 22 (2): 105 – 110, 2011.
• [32] İşleyici Ö., Sancak Y.C. ve Morul F., Van’da Tüketime Sunulan UHT Sterilize İnek Sütlerinde Aflatoksin M1 Düzeyinin Araştırılması. YYU Veteriner Fakultesi Dergisi, 2012, 23 (2): 65 – 69, 2012.
• [33] Anonim,http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/ kursprogramlari/gida/moduller/SutVeSutUrunleriAnalizleri2.pdf (20.10.2015), 2010.
• [34] Anonim, TS 8189 – Süt Yağ Tayini- Gerber Metodu (Rutin Metod), Ankara, 1990.
• [35] Anonim, Milk Determination of Nitrogen Content. IDF Standard 20B. International Dairy Federation, Belgium, 1993.
• [36] Kurt A., Süt ve Mamülleri Muayene ve Analiz Metodları Rehberi” Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum, Yayın No:18, 1984.
• [37] Anonim, TS EN İSO 14501. Süt ve süt tozu- Aflatoksin M1 muhtevası tayini- İmnunoafiniti kromatografi ile temizleme ve yüksek performanslı sıvı kromatografi ile tayini, Ankara, 2002.