TBDY 2018 Basitleştirilmiş Tasarım Kurallarının Taban Kesme Kuvvetine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı, 173 - 181, 23.10.2020

Bilal Balun Ömer Faruk Nemutlu Ali Sarı

https://doi.org/10.46810/tdfd.749257

Cited By: 4

Öz

Depremlerin yıkıcı etkileri deprem tasarım kurallarını içeren yönetmeliklerin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Geçmişten günümüze ülkemizde can ve mal kaybına sebep olan birçok deprem meydana gelmiştir. Deprem yönetmelikleri depremlerin yıkıcı etkilerini azaltmak için kullanılırken günümüz tasarım anlayışına da cevap vermelidir. 2018 yılında yürürlüğe giren Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018), 2007 Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmeliğine (DBYBHY 2007) göre içerik ve kapsam bakımından değişikliğe uğramıştır. 2018 deprem yönetmeliğine eklenen bölümlerden biri de düzenli yerinde dökme betonarme binalar için basitleştirilmiş tasarım kurallarıdır. Bu bölüme göre belirli tasarım sınırları içerisinde kalma koşuluyla, basitleştirilmiş hesap esasları kullanılarak yapıların deprem karşı tasarımları karmaşıklıktan sıyrılmaktadır. Bu çalışmada TBDY 2018 bölüm 17’de belirtilen iki farklı deprem tasarım sınıfı için basitleştirilmiş ve standart hesap yöntemlerine göre belirlenen bir yapının taban kesme kuvvetleri karşılaştırılmıştır. Yerel zemin sınıfları ve bina yüksekliği bu bölümün sınırları içerisinde kalacak şekilde değişken olarak belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda deprem tasarım sınıfının, yerel zemin sınıfının ve yapının kat sayısının basitleştirilmiş deprem hesabı ile standart deprem hesabı arasında fark oluşturduğu ortaya çıkmıştır. Genel olarak basitleştirilmiş hesaptan elde edilen taban kesme kuvvetleri standart yöntem ile elde edilen taban kesme kuvvetlerinden daha büyük değerler elde etmiştir.

Anahtar Kelimeler

TBDY 2018, DBYBHY 2007, Deprem tasarım sınıfı, Taban kesme kuvveti, Basitleştirilmiş tasarım kuralları

Kaynakça

• [1] Demirtaş R, Kayabalı K. Deprem Jeolojisi. Gazi Kitabevi; 2006.
• [2] Nemutlu ÖF, Sarı A. Yeni Türk Deprem Yönetmeliği İle Amerikan Deprem Yönetmeliklerinin Deprem Hesapları Açısından Karşılaştırılması. 5. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 5. ICEES. Ankara; 2019. p. 1-13.
• [3] Keskin E, Bozdoğan KB. 2007 ve 2018 Deprem Yönetmeliklerinin Kırklareli İli Özelinde Değerlendirilmesi. Kırklareli University Journal of Engineering and Science. 2018; 4:74-90.
• [4] Alyamaç KE, Erdoğan AS. Geçmişten Günümüze Afet Yönetmelikleri ve Uygulamada Karşılaşılan Tasarım Hataları. Deprem Sempozyumu. Kocaeli; 2005. p. 707-715.
• [5] Kemaloğlu M. Türkiye’de Afet Yönetiminin Tarihi ve Yasal Gelişimi. Akademik Bakış Dergisi. 2015; 52:126-147.
• [6] Anonim. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. 18 Mart 2018 Tarih ve 30364 Sayılı Resmi Gazete. 2018.
• [7] Anonim. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. 3 Mayıs 2007 Tarih ve 26511 Sayılı Resmi Gazete. 2007.
• [8] Anonim. Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik. 2 Temmuz 1998 Tarih ve 23390 Sayılı Resmi Gazete. 1998.
• [9] Tunç G, Tanfener T. 2007 ve 2016 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliklerinin Örneklerle Mukayesesi. 3. Ulus. Yapı Kongresi ve Sergisi. Ankara; 2016. p. 1-14.
• [10] Akkar S, Azak TE, Çan T, Çeken U, Demircioğlu MB, Duman T, ve ark. Güncellenmiş Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve Mühendislik Uygulamalarına Etkisi. Uluslararası Katılımlı 72. Türkiye Jeoloji Kurultayı. Ankara; 2019. p. 23-24.
• [11] Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Türkiye Deprem Tehlike Haritası. Erişim tarihi: 01.04.2020. https://deprem.afad.gov.tr/deprem-tehlike-haritasi.
• [12] Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması. Erişim tarihi: 01.04.2020. https://tdth.afad.gov.tr/TDTH/main.xhtml.
• [13] Uzun M, Korkmaz HH. Deprem Bölgesindeki Bazı Ülkelerde Eşdeğer Deprem Yükü Metodunun Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Mühendislik Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2019; 7:189-212.
• [14] Nemutlu ÖF, Sarı A. Comparison of Turkish Earthquake Code in 2007 With Turkish Earthquake Code in 2018. International Engineering and Natural Sciences Conference, IENSC 2018. Diyarbakır; 2018. p. 14-25.
• [15] Öztürk M. 2018 Türki̇ye Bi̇na Deprem Yönetmeli̇ği̇ ve Türki̇ye Deprem Tehli̇ke Hari̇tasi İle İlgili İç Anadolu Bölgesi̇ Bazında Bi̇r Değerlendi̇rme. Selçuk-Teknik Dergisi. 2018; 17: 31-42.
• [16] Koçer M, Nakipoğlu A, Öztürk B, Al-Hagri MG, Arslan MH. Deprem Kuvvetine Esas Spektral İvme Değerlerinin TBDY 2018 ve TDY 2007’ye Göre Karşılaştırılması. Selçuk-Teknik Dergisi. 2018; 17: 43-58.
• [17] Afacan KB, Güler E. Yeni Deprem Yönetmeliği Performansının Zemin Büyütme Analizi İle Belirlenmesi. 5. International Conference on Earthquake Engineering and Seismology, 5. ICEES. Ankara; 2019. p. 1-11.
• [18] Boru EO. Farklı Zemin Sınıflarının Bina Deprem Performansına Etkisi. 3. International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science, ISITES 2015. 2015. p. 1865-1872.
• [19] Nemutlu ÖF. 2007-2018 Türk Deprem Yönetmeliklerinin ve Amerikan Deprem Yönetmeliğinin Deprem Hesapları Açısından Karşılaştırılması. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; 2019.
• [20] Işık E, Öztürk G. Betonarme Binalarda Kat Yüksekliğinin Yapı Performansına Etkisi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi. 2017;7:299-305.
• [21] Muratoğlu Ö, Özkan Ö. Zemin Sınıfları ve Deprem Bölgelerinin Bina Yatay Yüklerine Etkisi. Deprem Sempozyumu. Kocaeli; 2005. p. 1097-1104.