Şırnak İli Koşullarında Soya Bitkisinin II. Ürün Olarak Yetiştirilebilme Olanaklarının Araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 190 - 198, 25.06.2021

Ferhat Öztürk Ferhat Kızılgeçi A.konuralp Eliçin

https://doi.org/10.46810/tdfd.871437

Öz

Soya bünyesinde ihtiva ettiği besinler nedeniyle, insanların ve hayvanların beslenmesinde oldukça önemli bir besin maddesidir. Bu çalışma Şırnak ilinin ikinci ürün soya yetiştiriciliğine uygunluğunun belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada farklı olgunlaşma grubunda yer alan 13 soya çeşidi tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak 2019 yılında İdil ilçesinde kurulmuştur. Çalışmada tohum sayısı, 100 tohum ağırlığı, protein oranı, tohum verimi, yağ oranı, ve yağ asit içerikleri incelenmiştir. Çalışmanın varyans analizi sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler yönünden çeşitler arasında %1 düzeyinde önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmada, tane verimi yönünden Gapsoy 16, Planet ve Lider ön plana çıkan çeşitler olmuştur. Blaze ve Gapsoy 16 çeşitleri yüksek protein ihtiva ederken, Atakişi çeşidi en yüksek yağ oranına sahip olmuştur. Oleik asit içeriği Bravo çeşidinden, linoleik asit içeriği ise Lider çeşitlerinde en yüksek değere sahip olduğu belirlenmiştir. Soya fasulyesinin Dünya verim ortalaması 249 kg/da olduğu göz önüne alındığında, araştırmamızda ortalamanın yaklaşık olarak iki katı verim elde edilebilen soya çeşitlerine sahip olmamızdan ötürü Şırnak ilinde 2. ürün soya tarımının yapılabileceğini göstermiştir. Bu nedenle araştırmada kullanılan soya çeşitlerin, yetişme periyodu ve verim miktarları bakımından Şırnak ili koşullarında ikinci ürün olarak başarıyla yetiştiriciliğinin yapılabileceği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

çeşit, yağ asidi, kalite, soya fasulyesi

Destekleyen Kurum

T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Teşekkür

Ekonomik desteklerinden dolayı T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ve Şırnak Üniversitesi Rektörlüğüne teşekkürler.

Kaynakça

• Arıoglu HH. 1999. Oil Crops Growing And Breeding. Cukurova University Faculty Of Agriculture General Publication , No:220, Textbook No: A-70. Arıoğlu H. 2007. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitapları Yayın No: A-70, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Adana, 2007, 204. Arslanoglu F, Aytac S, Karaca E. 2005. Determination Of Yield Criteria İn Some Soybean Cultivars Produced As A Second Product İn Sinop And Samsun Locations. Antalya, Turkey VI. Field Crops Congress, 5-9 September 2005, V(I): 387-392.