Sınıf Öğretmenlerin Kendilerine Yönelik Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 131 - 147, 30.11.2021

Hanife Keskin , Gonca Küçük

https://doi.org/10.29228/tead.9

Cited By: 6

Öz

Toplumun ilerlemesi adına çağa uygun bireylerin yetişmesi, ancak eğitimle mümkündür. Dijital okuryazarlık becerisini kazanarak eğitim ortamlarında kullanmak eğitimi daha etkili ve çağdaş yapacaktır. Bu çalışma, sınıf öğretmenlerinin kendilerine yönelik dijital okuryazarlık düzeylerini farklı değişkenler açısından ölçmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca bu araştırma ile sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeyleri üzerinde cinsiyetlerinin, eğitim durumlarının, hizmet sürelerinin, mezun oldukları lise türünün, yaşlarının, bilgisayara erişim imkanlarının etkisinin olup olmadığı ortaya koyulmak istenmiştir. Dijital okuryazarlığın alt boyutları kaynak kullanabilme, uygulama kullanabilme ve destek olarak ele alınmıştır. Belirlenen bu değişkenlerin kişilerin dijital okuryazarlığına olan etkisi göz önünde bulunarak gerekli tedbirler alınabilir veya bu noktalara dikkat edilerek planlamalar yapılmalıdır. Bu amaçla çalışmada Ocak ve Karakuş (2018) tarafından geliştirilen “Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Öz-yeterliliği Ölçeği (ÖADOÖÖ)” olarak adlandırılan Cronbach-Alpha iç tutarlık sayısı 0. 908 olan likert tipi ölçek kullanılmıştır. Veriler SPSS 22.0 programı ile incelenmiştir. Çalışma Şanlıurfa Eyyübiye Ahmet Hamdi Akseki İlkokulu’nda görev yapan 38 sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilerek çalışmaya gönüllü katılım sağlanmıştır. Araştırma sonrasında öğretmenlerin dijital okuryazarlık öz yeterliliklerinin fazla olduğu sonucuna ulaşılarak cinsiyet ve mezun olunan lise türüne ait birer alt boyutları üzerinde anlamlı farklılık gösterdiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Okuryazarlık, İnternet, Sınıf Öğretmenleri

Investigation of Digital Literacy Levels of Classroom Teachers in Terms of Different Variables

Öz

For the progress of the society, it is possible to raise individuals who can keep up with the age, only through education. Acquiring digital literacy skills and using them in educational environments will make education more effective and contemporary. This study was carried out to measure the digital literacy levels of classroom teachers in terms of different variables. In addition, with this research, it was aimed to reveal whether gender, education status, length of service, type of high school they graduated from, age, and computer access opportunities have an effect on the digital literacy levels of classroom teachers. The sub-dimensions of digital literacy were handled as resource use, application use and support. Considering the effect of these determined variables on the digital literacy of individuals, necessary measures can be taken or plans should be made by paying attention to these points. For this purpose, a Cronbach-Alpha likert type scale with an internal consistency of 0.908, called the “Digital Literacy Self-Efficacy Scale of Pre-service Teachers” developed by Ocak and Karakuş (2018), was used. The data were analyzed with the SPSS 22.0 program. The study was carried out with 38 classroom teachers working in Şanlıurfa Eyyübiye Ahmet Hamdi Akseki Primary School, and voluntary participation was ensured. It was concluded from the study that the digital literacy self-efficacy of the teachers was high, and there were significant differences in each sub-dimension of gender and the type of high school graduated.

Anahtar Kelimeler

Digital literacy, classroom teachers, internet

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., Sağlam, N. ve Atav, E. (2004, Kasım). Ögretmen adaylarının internet kullanım sıklık ve amaçları. IV. Uluslararası Eğitim Teknoloji/eri Sempozyumu.Sakarya.
• Aksu Bektaş, Y., Alver, M. (2020). Medya okuryazarlığı dersine ilişkin öğrenci tutumları ile öğretmen ve öğretmen adayı görüşlerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3),546-572.
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Budak, Y., Öztürk, Y. (2019). Öğretmen adaylarının kendilerine yönelik dijital okuryazarlık değerlendirmelerinin incelenmesi. Kesit Akademi Dergisi,21, 156-172.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş ve Demirel, F. (2014) Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakmak,E. E. (2019). Öğretmenlerin medya okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, (4)3, 300 – 316.
• Çetin, O. (2010). Fen ve teknoloji dersinde “çoklu ortam tasarım modeli”ne göre hazırlanmış web tabanlı öğretim içeriğinin öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi ile içeriğe yönelik öğretmen ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çetin, O., Çalışkan, E. ve Menzi, N. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterlilikleri ile teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişki İlköğretim Online, 11(2), 273-291.
• Ertürk, H. (2008). Matematik Öğretmenlerinin teknoloji kullanma yeterliliklerinin verimliliğe etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Fendi, F. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin teknoloji kullanım yeterliliği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hamutoğlu, B., N., Canan Güngören, Ö., Kaya Uyanık, G. Ve Gür Erdoğan, D. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe ’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi 2017(18) 1, 408- 429.
• Karasu, M. ve Arıkan, D. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım durumları ve medya okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi ,17 (2), 549–566.
• Maden, S., Banaz, E., Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching, 7 (1).
• Ocak, G., Karakuş, G. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterlilik becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2)1, 129-147.
• Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121.
• Tınmaz, H. (2004). An assessment of preservice teachers’ technology perception in relation to their subject area (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Türkoğlu, T. (2010). Dijital kültür. İstanbul: Beyaz Yayınları
• Ulusoy, A. (2018). Dijital medya okuryazarlığı, gereksinimler ve yeni uygulamalar üzerine bir inceleme. (Doktora tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Usta, E. ve Korkmaz, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının bilgisayar yeterlikleri ve teknoloji kullanımına ilişkin algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7 (1), 1335-1349.
• Üstündağ, T., M., Güneş, E., Bahçivan, E. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
• Yontar, A. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824.