Türkiye’de İhracata Yönelik Devlet Yardımları Üzerine Bir Değerlendirme: Kuru Meyve ve Mamulleri Sektörü Örneği

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 34 - 45, 20.12.2018

Şule Azak Gamze Saner

Öz

Firmaların iç pazara olan bağımlılığının azaltılması ve rekabet güçlerinin arttırılmasında ihracat,  önemli rol oynamakta ve ülke ekonomisi için döviz kazandırıcı faaliyetlerin başında gelmektedir.  Devlet yardımları, firmaların ihracata yönelik faaliyetlerini üretim, pazarlama ve tanıtım aşamalarında destekleyerek rekabet gücü kazanmalarını sağlamaktadır. Bu çalışmada, tarım sektörünün ihracatına yönelik devlet yardımlarına ilişkin mevzuatı incelemek ve ihracatçı firmaların farkındalık ile bu yardımlardan yararlanma durumlarını ortaya koymak amaçlanmıştır.  Araştırmanın birincil verileri Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne bağlı kuru meyve ve mamulleri sektöründeki 61 firmadan anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçları, firmaların  %50’sinden fazlasının sağlanan desteklerin farkında olmadığı ve bu desteklerden yararlanmadıklarını ortaya koymuştur. 

Anahtar Kelimeler

Kuru meyve, İhracat, Devlet yardımları, Farkındalık, Türkiye

Kaynakça

• Alata, G., 2014. Devlet Yardımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 113s.
• Akgündüz, M., 2010. İhracatta Devlet Yardımları ve Muhasebeleştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 153s.
• Çelik, F., 2007. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere Verilen İhracat Destekleri ve Ekonomiye Etkisi: Kayseri Örneği, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 214s.
• Ege İhracatçı Birlikleri, 2017. İhracat Destekleri, İhracata Yönelik Devlet Yardımları Hakkında Özet Bilgiler http://www.egebirlik.org.tr/destek-devlet-yardimlari.asp, Erişim: 15.05.2017.
• Kahraman, F., 2009. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin İhracata Yönelik Devlet Yardımları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 178s.
• Kocatepe, H., 2007. Devlet Yardımlarının Firmaların Rekabet Gücü Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 208s.
• Mert, S., 2017. Türkiye’deki İhracat Destekleri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 191s.
• Işık, M. Ş., 2014. Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Devlet Yardımlarının İzlenmesi ve Denetimi, Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 138s.
• Özpençe, A. İ., 2006. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere Yönelik Devlet Yardımları: Türkiye ve Avrupa Birliği Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 209s.
• Satan, T., 2010. Türkiye’de Devlet Yardımları ve Avrupa Birliği Sistemine Uyumu, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 141s.
• Sapmaztürk, C., 2013. Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde İhracata Yönelik Devlet Yardımlarının İşletmelerin İhracat Performansı Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 138s.
• Soylu, H., 2008. Devlet Yardımları ve Ekonomik Etkinlik: Avrupa Birliği ve Türkiye’deki Sistem, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 111s.
• Şimşek, M. ve Yazıcı, R., 2004. İhracat teşviklerinin etkinliğini ölçmeye yönelik bir analiz: Bilecik ve Eskişehir örneği, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:5(2), 20s.
• T.C. Resmi Gazete, İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı, Sayı: 22168, 11/01/1995 Erişim:20.03.2017
• T.C. Resmi Gazete, Marka ve Turquality Desteği 2006/4 no.lu Tebliğ, Sayı:26177, 24/05/2006, Erişim: 21.04.2017
• T.C. Resmi Gazete, Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi Kararı, Sayı: 2014/8, 26.08.2014, Erişim: 21.04.2017
• T.C. Resmi Gazete, Pazar Araştırması Pazara Giriş Desteği 2011/1 no.lu tebliğ, Sayı:27881, 21.03.2011, Erişim: 01.05.2017
• T.C. Resmi Gazete, Sektörel Nitelikli Uluslararası Yurt İçi Fuarların Desteklenmesi Kararı, Sayı:2014/4, 07.08.2014, Erişim: 05.05.2017
• T.C. Resmi Gazete, Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Desteği Kararı, Sayı: 2016/16, 26.12.2016, Erişim: 05.05.2017
• T.C. Resmi Gazete, Tasarım Desteği 2008/2 no.lu Tebliğ, Sayı:2008/4, 01/04/2011, Erişim:05.05.2017
• T.C. Ticaret Bakanlığı, İhracat Destekleri https://www.ticaret.gov.tr/destekler/ihracat-destekleri, Erişim:01.07.2017
• T.C. Resmi Gazete, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar, Sayı:20249, 11/8/1989, Erişim: 20.04.2017
• T.C. Resmi Gazete, Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi 2010/8 no.lu tebliğ, Sayı:2010/9, 15/9/2010, Erişim: 05.05.2017
• T.C. Resmi Gazete, Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında 2010/6 no.lu Tebliğ, Sayı:2010/7, 11/08/2010, Erişim:05.05.2017
• T.C. Resmi Gazete, Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi 2014/3 no.lu tebliğ (Tebliğ No: 2010/6’de Değişiklik), Sayı: 29203, 12/12/2014, Erişim: 05.05.2017
• T.C. Resmi Gazete, Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin 2009/5 no.lu tebliğ, Sayı:27448, 30.12.2009, Erişim: 05.05.2017
• Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2017. Ekonomi ve Dış Ticaret Raporu, Erişim: 10.03.2017 http://www.tim.org.tr/files/downloads/Raporlar
• Türkiye İstatistik Kurumu, 2017. Dış Ticaret İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046Erişim:10.04.2018
• Türk Ticaret Kanunu, 6102 Sayı, 28 Nisan 2010 tarih http://www.ticaretkanunu.net/ttk-madde-124/, Erişim:10.04.2018
• WTO, 1995. Agreement on Agriculture, http//www.wto.org, Erişim: 05.05.2017