KİŞİLER ARASI İLİŞKİ TARZLARI ve ÖZNEL İYİ OLUŞ

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 3, 585 - 602, 01.09.2012

Tayfun Doğan Fatma Sapmaz

Öz

Bu çalışmada kişilerarası ilişki tarzları ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve
kişiler arası ilişki tarzlarının öznel iyi oluşu ne düzeyde yordadığının ortaya konması
amaçlanmıştır. Çalışmaya Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesinden 242 üniversite
öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişilerarası İlişkiler Ölçeği
(KİÖ), Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) ve Olumlu-Olumsuz Duygu Ölçeği (OODÖ)
kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda kişilerarası ilişki tarzları ve öznel iyi oluş
arasındaki ilişkileri ortaya koymak amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi
ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, besleyici ilişki tarzının öznel
iyi oluşla pozitif yönde, zehirleyici ilişki tarzının ise negatif yönde ilişkili olduğunu ve her iki
değişkenin de öznel iyi oluşu anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Elde edilen bulgular
alanyazın bağlamında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kişilerarası ilişki tarzları, besleyici ilişki tarzı, zehirleyici ilişki tarzı, öznel iyi oluş, mutluluk

INTERPERSONAL STYLES and SUBJECTIVE WELL-BEING

Öz

In this study, it was aimed to examine the relations between interpersonal styles and
subjective well-being and to determine to what extent interpersonal styles predict subjective
well-being. 242 (161 female, 77 male) university students from Sakarya University Education
Faculty participated in the study. Interpersonal Relationships Scale (IRS), Satisfaction with
Life Scale (SWLS) and Positive and Negative Affect Scale (PANAS) were used as data
collecting instruments in the research. In data analysis, Pearson correlation coefficients and
multiple regression analysis were used. The findings showed that there was a positive
correlation between nourishing relationship style and subjective well-being and a negative
correlation between toxic relationship style and subjective well-being. Also, results showed
that interpersonal styles predict subjective well-being significantly. The findings were
discussed and in the light of these findings suggestions for future studies were proposed.

Anahtar Kelimeler

Interpersonal styles, nourishing relationship style, toxic relationship style, subjective well-being, happiness

Kaynakça

• Adler, R. B. ve Towne, N. (1996). Looking out looking in. Orlando: Harcourt Brace College Publishers.
• Argyle, M., Martin, M. ve Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters, J. P. Forgasve J. M. Innes (Eds.), Recent advances in social psychology: An international perspective (ss. 189-203). Amsterdam: North Holland, Elsevier Science.
• Argyle, M. ve Lu, L. (1990). Happiness and social skills. Personality and Individual Differences, 11(12), 1255-1261.
• Batıgün, A. D. ve Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 213-219.
• Beck, A. T, Epstein, N., Brown, G. ve Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of Consulting Clinical Psychology, 56(6), 893-897.
• Beck, A. T., Ward, C. H., Mendelson, M., Mock, J. ve Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring depression. Archives of General Psychiatry, 4(6), 561-571.
• Bilgin, N. (2003). Sosyal psikolojiye giriş. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Cacioppo, J. T., Hughes, M. E., Waite, L. J., Hawkley, L. C. ve Thisted, R. A. (2006). Loneliness as a specific risk factor for depressive symptoms: Cross- sectional and longitudinal analyses. Psychology and Aging, 21 (1), 140
• Çapan, B. E. (2009). Öğretmen adaylarının kişilerarası ilişkileri ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 127- 142.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55, 34-43.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
• DiTommaso, E., Brannen-McNulty, C., Ross, L. ve Burgess, M. (2003). Attachment styles, social skills and loneliness in young adults. Personality and Individual Differences, 35, 303-312.
• Doğan, T. ve Çetin, B. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal zekâ düzeylerinin depresyon ve bazı değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-19.
• Eryılmaz, A. (2010). Developing a scale about subjective well-being increases strategies for adolescents. Journal of Turkish Psychological Counseling, 33, 81-88.
• Gençöz, T. (2000). Positive and negative affect schedule: a study of validity and reliability. Turkish Journal of Psychology, 46, 19-26.
• Hooda, D., Sharma, N. R. ve Yadava, A. (2009). Social intelligence as a predictor of positive psychological health. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology,35(1), 143-150.
• Horowitz, L. M.,Rosenberg, S. E., Bauer, B. A., Ureno, G. ve Villasenor, V. S. (1988). Inventory of interpersonal problems: Psychometric properties and clinical applications. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 885-892.
• Karslı, E. (2008). Kişilerarası tarz, kendilik algısı, öfke ve psikosomatik bozukluklar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lyubomirsky, S., King, L. ve Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131, 803
• Riggio, R. E. (1986). The assessment of basic social skills. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 649-660.
• Ryan, R. M. (1995). Psychological needs and the facilitation of integrative process. Journual of Personality, 63(3), 397-423.
• Silvera, D. H., Martinussen, M. ve Dahl, T. I. (2001). The Tromso social intelligence scale, a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology, 42, 313-331.
• Soldz, S., Budman, S., Demby, A. ve Merry, J. (1995). A short form of the inventory of interpersonal problems circumplex scales. Psychological Assessment, 2 (1), 53-63.
• Şahin, N. H., Batıgün A. D. ve Koç, V. (2011). Kişilerarası tarz, kendilik algısı, öfke ve depresyon. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(1), 17-25.
• Şahin, N. H., Batıgün, A. D. ve Uzun, C. (2011) Anksiyete bozukluğu: Kişilerarası tarz, kendilik algısı ve öfke açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12, 107-113.
• Şahin, N. H., Durak, A. ve Yasak, Y. (1994). Kişilerarası ilişkiler ölçeği: Psikometrik özellikleri. VIII. Ulusal Psikoloji Kongresinde Sunulmuş Bildiri.
• Watson, D., Tellegen, A. ve Clark, L. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 1063-1070.
• Yetim, Ü. (1993). Kişisel projelerin organizasyonu ve örüntüsü açısından yaşam doyumu. Yayımlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• The Journal of Turkish Educational Sciences
• Summer 2012, 10(3), 597-601