Trakya University Faculty of Medicine Interns’ Assesment of Disaster Response Self-Efficacy: An Intervention Study

Yıl 2024, , 47 - 58, 30.04.2024

Gamze Demiray , Pınar Zehra Davarcı , Hazım Barış Pınarbaşı , Galip Ekuklu

https://doi.org/10.25282/ted.1397101

Öz

Aim: The World Health Organization defines a disaster as an "unexpected ecological phenomenon that exceeds the capacity and resources of an institution, disrupts normal functioning, and requires external assistance". The purpose of this study is to evaluate the impact of providing disaster training intervention to intern doctors at Trakya University Faculty of Medicine on their self-efficacy in disaster response, and to provide recommendations for enhancing their disaster response self-efficacy.
Methods: An intervention-type study was conducted with final-year students of Trakya University Faculty of Medicine. Following the Kahramanmaraş earthquake on February 6, 2023, disaster-related courses and public health services in disasters were added to the 6th Year Rural Medicine Internship curriculum. All 49 participants who attended these courses were included in the research. Before the disaster-related courses in the 6th-year rural medicine internship, participants were administered a sociodemographic questionnaire and the Disaster Response Self-Efficacy Scale (DRSES); only the DRSES scale was administered at the end of the rural medicine internship.
Results: The average age of interns participating in the study was 24.8±1.2 years, with 26 (53.1%) being female. Twenty-one (42.9%) of the participants reported experiencing a disaster in their lifetime, while 29 (59.2%) stated that there had been a disaster in their family. Twenty-nine (59.2%) participants indicated receiving disaster-related training during their medical education, while 47 (95.9%) expressed a need for disaster-related education. Eighty-five point seven percent (85.7%) of the participants rated their self-efficacy in disaster response as "poor." The mean pre-test score for the DRSES was 62.82±13.06, and the mean post-test score was 72.80±10.21, with a statistically significant difference between them (p<0.001). There was a statistically significant, positively correlated, moderate relationship between the pre-test and post-test scores of the DRSES for the individuals participating in the study (r=0.551, p<0.001).
Conclusions: Approximately half of the participants had not received any disaster-related training, and nearly all expressed a need for disaster-related education. After disaster education for final-year medical students, a statistically significant increase was observed in their scores on the Disaster Response Self-Efficacy Scale (DRSES).

Anahtar Kelimeler

Disasters, Medical Education, Internship

Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi İntörn Hekimlerinin Afete Müdahale Öz-Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi: Bir Müdahale Çalışması

Öz

Amaç: Dünya Sağlık Örgütü afeti “Beklenmeyen, kurumun olanakları ve kapasitesini aşan, normal işleyişi bozan, dışarıdan yardım gerektiren ani ekolojik olgu” olarak tanımlamaktadır. Bu çalışmanın amacı; Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi intörn hekimlerine afet konusunda eğitim müdahalesi yapılarak afetlere müdahale öz-yeterliliklerine etkisini değerlendirmek ve afete müdahale öz-yeterliliklerini artırmak için önerilerde bulunmaktır.
Yöntem: Müdahale tipindeki araştırma, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi son sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremi sonrası 6. Sınıf Kırsal Hekimlik Stajı ders programına afetler, afetlerde halk sağlığı hizmetleri ile ilgili dersler eklenmiştir. Bu derslere katılan 49 kişinin tamamı araştırmaya dahil edilmiştir. Tıp fakültesi 6.sınıf kırsal hekimlik stajında yer alan “Afetler, Afetlerde Halk Sağlığı hizmetleri ile ilgili derslerin öncesinde katılımcılara sosyodemografik soru formu ve Afete Müdahale Öz-yeterlik Ölçeği (AMÖYÖ) formu; kırsal hekimlik stajı bitiminde ise sadece AMÖYÖ formu uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan intörn hekimlerin yaş ortalaması 24,8±1,2 yıl olup 26’sı (%53,1) kadındır. Çalışmaya dahil olan kişilerin 21’i (%42,9) hayatları boyunca afet deneyimi yaşadıklarını; 29’u (%59,2) ise ailesinde afet deneyimi olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların 29’u (%59,2) tıp eğitimi süresince afetlerle ilgili eğitim aldığını belirtirken; 47’si (%95,9) ise afetler konusunda eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. Katılımcıların 42’si (%85,7) kendilerini afetlere müdahale konusunda yeterlilik seviyelerini “kötü” olarak değerlendirmiştir. Katılımcıların AMÖYÖ ön test puanı ortalama değeri 62,82±13,06 ve son test puan ortalama değeri 72,80±10,21 olup ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0,001). Araştırmaya katılan bireylerin AMÖYÖ ön test ile son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü, orta derece bir ilişki olduğu gözlenmiştir (r=0,551, p<0,001).
Sonuç: Katılımcıların yaklaşık yarısının afetlerle ilgili bir eğitim almadığı; tamamına yakının ise afetlere yönelik eğitime ihtiyaç duyduğu saptanmıştır. Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin afet eğitimi sonrası AMÖYÖ’den aldıkları puanlarda istatistiksel olarak anlamlı bir artış bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Afetler, Tıp Eğitimi, İntörnlük

Kaynakça

• 1. WHO. Risk reduction and emergency preparedness: WHO six-year strategy for the health sector and community capacity development. WHO Document Production Services, Geneva, 46-55. [Internet] Available at: https://www.who.int/hac/techguidance/preparedness/en/. Last access date: 06.07.2023 2. T.C. Prime Ministry Disaster and Emergency Management Authority, Glossary of Disaster Terms with Explanations. Ankara, 2014. [Internet] Available at: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu. Last access date: 06.07.2023
• 3. McDonald R. Introduction to natural and man-made disasters and their effects on buildings: Routledge; 2003.
• 4. Mızrak S. Education, disaster education and community disaster resilience. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.5(1):56-67. doi.org/10.21666/muefd.321970.
• 5. EM-DAT Natural Disasters 2022. [Internet] Available at: https://www.emdat.be/ Last access date: 06.07.2023
• 6. Slepski LA. Emergency preparedness and professional competency among health care providers during hurricanes Katrina and Rita: pilot study results. Disaster management & response. 2007;5(4):99-110.doi: 10.1016/j.dmr.2007.08.001
• 7. Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi- Ulusal Çekirdek Eğitim Programı 2020. [Internet] Available at: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/mezuniyet-oncesi-tip-egitimi-cekirdek-egitimi-programi.pdf. Last access date:25.03.2024.
• 8. Li HY, Bi RX, Zhong QL. The development and psychometric testing of a Disaster Response Self- Efficacy Scale among undergraduate nursing students. Nurse Educ Today 2017;59:16–20.
• 9. Koca B, Çağan Ö, Türe A. Validity and reliability study of the Turkish version of the disaster response self-efficacy scale in undergraduate nursing students. ACU Sağlık Bil Derg. 2020;11(3):515-521.
• 10. George D. SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update, 10/e: Pearson Education India; 2011.
• 11. Yiğit E, Boz G, Gökçe A, Özer A. İnönü Üniversitesi tıp ve mühendislik fakültesi öğrencilerinin afet konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Sakarya Tıp Dergisi. 2020;10(4):580-6.
• 12. Kortak V. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik tutumlarının incelenmesi. Afet ve Risk Dergisi. 2023;6(2):448-63.
• 13. Şekerci YG, Ayvazoğlu G, Çekiç M. Üniversite öğrencilerinin temel afet bilinci ve farkındalık düzeylerinin saptanması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12(1):74-81.
• 14. Labrague LJ, Hammad K, Gloe DS, McEnroe-Petitte DM, Fronda DC, Obeidat AA, Mirafuentes EC. Disaster preparedness among nurses: a systematic review of literature. Int. Nurs. Rev. 2018;65(1):41–53.
• 15. Setyawati AD, Lu LL, Liu CY, Liang SY. Disaster knowledge, skills, and preparedness among nurses in Bengkulu, Indonesia: a descriptive correlational survey study, J. Emerg. Nurs. 2020;46(5):633–641.
• 16. Hammad KS, Arbon P, Gebbie K, Hutton A. Why a disaster is not just normal business ramped up: disaster response among ED nurses, Australas Emerg. Care. 2018;21(1):36–41.
• 17. Kılıç N, Şimşek N. The effects of psychological first aid training on disaster preparedness perception and self-efficacy, Nurse Educ. Today.2019;83:104203.
• 18. Mousavi M, Majidi A, Habahang RS, Besharat MA, Bagheri Sheykhangafshe F, Samiee Z. The prediction of disaster nursing competency based on the self-efficacy and disaster-related experi-ences of nurses, J. Clin. Nur. Midwifery.2020;9(1);582–590.
• 19. Uhm D, Jung G, Yun Y, Lee Y, Lim C. Factors affecting the disaster response competency of emergency medical technicians in South Korea, Asian Nurs. Res. 2019;13(4):264–269.
• 20. Wutjatmiko AT, Zuhrivah L, Fathoni M. Relationship between personal self-efficacy and flood disaster preparedness of Indonesian nurses, Publ. Health Indones.2018;4(1):25e30.
• 21. Labrague LJ et al. Predictors of disaster response self-efficacy among nurses in Oman. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2021;61:102300.
• 22. Martono M, Satino S, Nursalam S, Efendi F, Bushy A. Indonesian nurses’ perception of disaster management preparedness, Chin. J. Traumatol. 2019;22(1):41–46.
• 23. Arslan E, Sayhan MB, Salt Ö. Tıp Fakültesi öğrencilerinin afet-acil durumlar hakkında, bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Anatolian Journal of Emergency Medicine.2018;1(1);5-10.
• 24. Pamuk Cebeci S, Arberk OK. Sağlık çalışanlarının hastane afet ve acil durum planı bilgi düzeyi. The Journal of Academic Social Science, 2021;120(120);103–112.
• 25. Çiriş Yildiz C, Yildirim D. The effects of disaster nursing education program on beliefs in general disaster preparedness, disaster response self-efficacy, and psychological resilience in nursing students: a single-blind, randomized controlled study. Nursing Education Perspectives. 2022;43(5):287-91.
• 26. Koca B, Arkan G. The effect of the disaster management training program among nursing students. Public Health Nurs. 2020;37(5):769-77.
• 27. Bülbül E. Hemşirelik öğrencilerinin afete müdahale öz-yeterlilik durumlarının değerlendirilmesi. Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi. 2021:1(2); 45-49.
• 28. Keskin AY, Alan H. (2023). Hemşirelik lisans öğrencilerinin afete müdahale öz yeterliliğinin değerlendirilmesi. Etkili Hemşirelik Dergisi 2023;16(3), 332-342.