Adaletin Gözünden İğne Ucu: İntramusküler Enjeksiyonlara İlişkin Yargıtay Kararlarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 74, 58 - 66, 22.12.2025

Ömer Faruk Asanoğlu

https://doi.org/10.25282/ted.1675226

Öz

Özet
Amaç: Tüm dünyada ve ülkemizde hatalı tıbbi uygulamalar sonucu açılan davalar ciddi düzeyde artmaktadır. Bu davaların önemli bir kısmını da gluteal bölgeden hatalı olarak yapıldığı iddia edilen dosyalar oluşturmaktadır. Bu çalışmada intramusküler enjeksiyon sonrası gelişen komplikasyonlara bağlı açılan ve ilk derece mahkemeleri tarafından karara bağlanıp daha sonra temyiz edilen Yargıtay 12. Ceza Dairesi tarafından tekrar değerlendirilen davaların nasıl sonuçlandığı ve bu temyiz değerlendirmesinde intramusküler enjeksiyon ile ilgili komplikasyon malpraktis ayrımı yaparken nelere dikkat edildiği incelenerek, sağlık meslek uygulayıcılarına bu husustaki hukuki sürecin ilerleyişi hakkında yol gösterici olma amaçlandı.
Yöntem: Yargıtay karar arama sitesinde “enjeksiyon” anahtar kelimesi kullanılarak 12. Ceza Dairesi filtrelenmiş olup 2015-2024 yılları arasında kriterlerimize uygun 51 dava incelendi. “Enjeksiyon” anahtar kelimesini içermesine rağmen intramusküler enjeksiyon olmayan kararlar ile iş makinalarına dair enjeksiyon kavramlarının olduğu kararlar çalışmadan dışlandı. IM enjeksiyon ile ilgili Yargıtay 12. Ceza Dairesi’ ne ilişkin karaların detayına dair erişimlerin sınırlı olmuş olması dolayısıyla cinsiyet, yaş gibi sosyodemografik özellikler, semptom sonrası takip tedaviye ilişkin verilere ve dava ile ilgili diğer ayrıntıların bir kısmına ulaşılamamıştır.
Bulgular: Açılan davaların tamamı taksirle yaralama suçu içerecek şekilde belirlendi. İlk derece mahkeme kararları incelendiğinde 47 tanesinde beraat verirken dört tanesinde mahkûmiyet verdiği görüldü. Yargıtay ilgili dairesi ise ilk derece mahkemesinin kararlarından 44 tanesine onama, beş tanesine bozma, bir tanesine hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve bir tanesinde yargılanmanın yenilenmesi kararı verdiği görüldü. Bozulan kararların iki tanesinde ilk derece mahkemesi mahkûmiyet vermişken Yargıtay beraat ettirdiği, bir tanesinde bilirkişi raporu eksik olduğu için, bir tanesinde hekim hemen sevk etmediği için bozma kararı verdiği gözlendi.
Sonuç: Özellikle acil servislerde çok sık kullanılan intramusküler enjeksiyon ile tedavi yöntemi sonucu gelişen komplikasyonlar ciddi düzeyde yargı üzerinde dosya yükü oluşturmaktadır. Aynı zaman da bu süreçte sağlık çalışanları yıpranmaktadır. İncelen kararlardan da görülmektedir ki bunların tamamına yakını komplikasyondur. Taksirle yaralama suçu açısından ceza yargılaması gerekmemektedir. Mesleki sorumluluk kurulunun yaptığı ön inceleme sonucu komplikasyon olduğu ortaya konan dosyalarda dava açma sürecine gidilmemesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: İntramusküler enjeksiyon , suç , siyatik nöropatisi , malpraktis , komplikasyon

Needle Tip through the Eyes of Justice: Examination of Court of Cassation Decisions on Intramuscular Injections

Öz

Abstract
Objektive: In recent years, there has been a significant increase in malpractice lawsuits both globally and in Turkey. A substantial portion of these lawsuits pertains to alleged errors in administering intramuscular injections into the gluteal region. This study aims to examine the outcomes of cases related to complications arising from intramuscular injections that were initially adjudicated by courts of first instance and subsequently reviewed by the 12th Criminal Chamber of the Turkish Court of Cassation upon appeal. By analyzing how these appellate decisions address the distinction between complications and malpractice in the context of intramuscular injections, the study seeks to provide healthcare professionals with a legal perspective and guidance regarding the progression of judicial processes in such cases.
Material and Methods: Using the keyword 'injection' on the official decision search portal of the Court of Cassation, decisions rendered by the 12th Criminal Chamber were filtered, and 51 cases meeting our inclusion criteria between the years 2015 and 2024 were examined. Despite containing the keyword 'injection', cases unrelated to intramuscular injections such as those involving other types of injections or references to injection in the context of machinery were excluded from the study. Due to limited access to the full content of the decisions related to intramuscular injections by the 12th Criminal Chamber, certain data such as sociodemographic characteristics (e.g., gender, age), follow-up treatment after symptom onset, and various other case-specific details could not be obtained.
Resutls: All of the cases examined were classified under the offense of negligent injury. Upon reviewing the decisions of the courts of first instance, it was found that 47 cases resulted in acquittal, while 4 cases resulted in conviction. The 12th Criminal Chamber of the Court of Cassation upheld 44 of these first-instance decisions, reversed 5, ruled for the suspension of the announcement of the verdict in 1 case, and ordered a retrial in another. Among the reversed decisions, it was observed that in two cases where the first-instance courts had issued convictions, the Court of Cassation acquitted the defendants. In one case, the decision was reversed due to a missing expert report, and in another, because the physician failed to promptly refer the patient.
Conclusion: Complications arising from intramuscular injection therapy a method frequently employed, particularly in emergency departments have led to a significant caseload for the judicial system. Simultaneously, this process contributes to the professional burnout of healthcare workers. As evidenced by the reviewed court decisions, the vast majority of these cases were determined to be complications rather than instances of malpractice. In this context, criminal proceedings for the offense of negligent injury are generally unwarranted. In cases where preliminary evaluations conducted by the Professional Responsibility Board conclude that the incident constitutes a medical complication, the initiation of legal proceedings should be avoided.
Keywords: Intramuscular injection, crime, sciatic neuropathy, malpractice, complication

Anahtar Kelimeler

Intramuscular injection , crime , sciatic neuropathy , malpractice , complication

Kaynakça

• 1. Akça Ay F. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 5. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2013.
• 2. Demir M, Kirkit E. Komplikasyon – Malpraktis Ayrımının Tıbbi Özel Hukuk Sorumluluğuna Etkisi. Çukurova Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2022; 1: 74.
• 3. Değdaş UC. Hatalı tıbbi uygulamadan (malpraktis) doğan hukuki ve cezai sorumluluk. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 4(6):41-65.
• 4. Hakeri H. Tıp Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2015. 397-420.
• 5. Asanoğlu ÖF. Ondokuz mayıs üniversitesi tıp fakültesi hastanesinde çalışan hekimlerin mevzuata göre sahip oldukları haklar ve cezai sorumlulukları konusunda bilgi düzeyleri [Uzmanlık Tezi]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2022.
• 6. Kaya N, Turan N, Öztürk Palloş A. Dorsogluteal bölge intramusküler enjeksiyon uygulamak amacıyla kullanılmamalı mı? [Should not the dorsogluteal site be used for intramuscular injection?]. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2012; 20(2):146-53.
• 7. Jung Kim H, Hyun Park S. Sciatic nerve injection injury. The Journal of International Medical Research. 2014;42(4):887-97.
• 8. Kuhn M. I. Begriff des Kunst- bzw. Behandlungsfehlers. Arztrecht in der Praxis. 2. Baskı. Zürich: 2007
• 9. Bulut Y, Ülger Z, Bulut S, Egemen A. Gluteal intramusküler ilaç enjeksiyonu sonrası gelişen düşük ayak: Bir vaka takdimi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2007; 50: 193-8.
• 10. Kuloğlu Pazarcı N, Necioğlu Örken D, Çelik M, Çelebi LG, Aydın Ş. Postenjeksiyon siyatik nöropati: Klinik ve Elektrofizyolojik Özellikler. Nöropsikiyatri Arşiv Dergisi 2010;47: 207-12.
• 11. T.C. Danıştay 15. Dairesi; E: 2015/5835, K: 2016/586. Karar tarihi: 04.02.2016.
• 12. Erdem TD, Ruhan M. Türk Ceza Kanunu Tasarısı Hakkında Dokuz Eylül Üniversitesinin Görüşü, İstanbul Barosu-Türk Ceza Hukuku Derneği Toplantısı, Kurumsal Raporlar-Toplantılara Sunulan Raporlar ve Bilimsel Raporlar, İstanbul Barosu-Galatasaray Üniversitesi- Türk Ceza Hukuku Derneği Ortak Yayını, İstanbul 2004.
• 13. Apaydın C. Taksirler yaralama suçu. Ankara Barosu Dergisi. 2011/1: 59-80.
• 14. Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) ile İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Gazetesi 2009; 84(1): 1-10.
• 15. Health Resources and Services Administration/U.S. Department of Health and Human Services. 2011 Annual Report, National Practitioner Data Bank, 2013.
• 16. Temel G. Sağlık çalışanlarının hukuki sorumluluğu bağlamında 2015-2021 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Danıştay Başkanlığı’nda karara bağlanan tıbbi malpraktis (tıbbi uygulama hatası) davalarının değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi]. Tekirdağ: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi; 2022.
• 17. Balıkçı MB. Tıbbi Uygulama Hatası İddialarında Ölümle Sonuçlanan Ve Sonuçlanmayan Olguların Karşılaştırılması. [Doktora Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü, Tıp Bilimleri Anabilim Dalı; 2019.
• 18. Algan B. İstanbul’da Yapılan Adli Otopsilerin Malpraktis Açısından İrdelenmesi. [Uzmanlık Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi; 2012.
• 19. Savaş H. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2009.
• 20. Senes FM, Campus R, Becchetti F, Catena N. Sciatic nerve injection palsy in the child: early microsurgical treatment and long-term results. Microsurgery. 2009;29(6):443-8.
• 21. Kaya K, Deniz B, Özesen TA. Yargıtay Kararları Işığında Enjeksiyon Nöropatisine Bakış: Kesitsel Araştırma. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi. 2021;18(3): 226-33.
• 22. Kadioglu HH. Sciatic nerve injuries from gluteal intramuscular injection: according to records of high health council. Turkish Neurosurgery. 2017. doi:10.5137/1019-5149.jtn.19789-16.4
• 23. Bostan H. A Histopathological Examination: The Sciatic Nerve Injury Following Analgesic Drug Injection In Rats. North Clin Istanbul. 2017. doi:10.14744/nci.2017.28190
• 24. Kırtışoğlu M. Yargıtay’da 2010-2017 Yılları Arasında Karara Bağlanan Hatalı Tıbbi Uygulama (Malpraktis) Dava Kararlarının Değerlendirilmesi. [Uzmanlık Tezi]. Adana: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı; 2018.
• 25. Kıvrak S. Kayseri Ölçeğinde Tıbbi Uygulama Hatası İddialarının Değerlendirilmesi. [Uzmanlık Tezi]. Kayseri. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı; 2014.
• 26. Aktürk G, Özesen TA. 2021 yılında Yargıtay tarafından karara bağlanan hatalı tıbbi uygulama iddiası olguların değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi. 2023;37(1): 19-25