Systematic Review on Research Conducted with Students in Vocational and Technical Anatolian High Schools

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 69 - 84, 30.06.2022

Kayhan Şen , Sadık Çoban

Öz

Vocational education is an important level of education that contributes to the development of countries. Vocational education in Turkey has been continued throughout the history of the Republic with different names and curriculum applications. With the legislative change made in 2015,
vocational and technical Anatolian high schools were launched (MEB, 2018). Since this date, academic publications about vocational and technical Anatolian high schools have started. This research aims to make a systematic compilation study that constitutes a descriptive analysis of the studies conducted with students studying at vocational and technical Anatolian high schools. For this purpose, 46 studies published between 2015-2022 formed the data set of the research. The studies that make up the data set consist of studies published in national and international indexing journals and published in the specified time period, the sample of which consists of students directly studying at vocational and technical Anatolian high schools. As a result of the research, it was seen that the majority of the studies have been carried out in quantitative design, while the postgraduate studies have been conducted in the survey model. Although the sample groups were formed from different provinces, most of the studies have been done in Istanbul. While research subjects focus on academic skills and career plans, it has been seen that personal skills, internship practices, occupational health and safety and teachers are also the main variables. Based on the results of the studies on the most used academic skills and career planning topics, the academic skill levels of the students were low or insufficient; however, their belief in finding a job after graduation was low.

Anahtar Kelimeler

National Education, vocational education, vocational and technical high school, student, systematic review

Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde Eğitim Gören Öğrenciler ile Yapılan Çalışmalara İlişkin Sistematik Bir Derleme

Öz

Mesleki eğitim ülkelerin kalkınmasına katkı sağlayan önemli bir eğitim kademesidir. Türkiye’de mesleki eğitim farklı isim ve müfredat uygulamalarıyla Cumhuriyet tarihi boyunca devam ettirilmiştir. 2015 yılında yapılan mevzuat değişikliği ile mesleki ve teknik Anadolu lisesi kullanılmaya başlanmıştır (MEB, 2018). Bu tarihten itibaren mesleki ve teknik Anadolu lisesi ile ilgili akademik yayınlar yapılmaya başlanmıştır. Bu araştırma mesleki ve teknik Anadolu lisesinde eğitim gören öğrenciler ile yapılan çalışmaların betimsel analizini oluşturan bir sistematik derleme çalışması yapmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda 2015-2022 tarihleri arasında yayınlanmış 46 çalışma araştırmanın veri setini oluşturmuştur. Veri setini oluşturan çalışmalar, örneklemi doğrudan mesleki ve teknik Anadolu lisesinde eğitim gören öğrencilerden oluşan, ulusal ve uluslararası indekslerde taranan akademik dergilerde yayınlanan ve belirlenen zaman aralığında yayınlanan çalışmalardan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda yapılan çalışmaların büyük çoğunluğunun nicel desende, tarama modelinde yapılan yüksek lisans çalışmalarının olduğu, örneklem gruplarının farklı illerden oluşturulmakla birlikte İstanbul ilinin çoğunlukta olduğu görülmüştür. Araştırma konuları akademik beceriler ile kariyer planları üzerinde yoğunlaşmakla birlikte kişisel beceriler, staj uygulamaları, iş sağlığı güvenliği ve öğretmenlerin de ana değişken olarak tasarlandığı görülmüştür. Ana değişken olarak en çok kullanılan akademik beceriler ve kariyer planlama konu başlıklarına ilişkin çalışmaların sonuçlarında öğrencilerin genellikle akademik beceri düzeylerinin düşük veya yetersiz düzeyde olduğu bununla birlikte mezun olduktan sonra iş bulma inançlarının düşük olduğu sonuçları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Milli Eğitim, mesleki eğitim, mesleki ve teknik lise, öğrenci, derleme

Kaynakça

• Alkan, C. & Doğan, H. (1976). Mesleki ve teknik eğitim için ana plan esasları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (AÜEBFD), 9 (1), 25-72. DOI: 10.1501/Egifak_0000000456
• Alkan, C., Doğan, H. ve Sezgin, S.İ. (1996). Mesleki ve teknik eğitimin esasları. (3. Basım). Ankara: Gazi Büro Kitapevi.
• Atlı, A. ve Gür, S. H. (2019). Lise öğrencilerinin meslek tercihleri ve bu tercihlerine etki eden faktörler. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 32-53.
• Bozgeyikli, H. (2019). Mesleki ve teknik eğitimin geleceği. Geleceğin Türkiye’si Analiz Raporu, (2). ISBN: 978-605-80460-2-3
• Choy, S. (2018). Integration of learning in educational institutions and workplaces: An Australian case study. In Integration of vocational education and training experiences (pp.85-106). Springer, Singapore.
• Demir, A. (2021). Mesleki ve teknik anadolu lisesi öğrencilerinin üniversite ve meslek seçimini etkileyen faktörlerin tespiti’’istanbul ili avrupa yakasi uygulamasi”. (Tez no: 693797)[Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]
• Dülger, İ. (1989). Mesleki ve Yayın Eğitim ve Türkiye, Ankara: MEB
• Durmuşçelebi, M. ve Deliktaş, M. (2016) Meslek Liselerinde Yaşanan Sorunlar ve Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleriyle İlişkisi- Kayseri İli Örneği. Ed. Özcan Demirel-Serkan Dinçer. Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı. Ankara: Pegem Akademi.
• Gülistan, T. A. Ş. (2021). Mesleki ve Teknik Lise Öğrencilerinin Disiplin Algıları. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(12).
• Guo, Z., & Lamb, S. (2010). International comparisons of China’s technical and vocational education and training system (Vol. 12). Springer Science & Business Media.
• Hayat, E. ve Şölen, Ş. (2021). İstihdamda Mesleki Eğitimin Önemi ve Öğrencilerin Mesleki Eğitime İlişkin Tutumları: Aydın İli Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 70-85.
• Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
• MEB, (2018). Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimin Görünümü Raporu.Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin görünümü. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi, 1, 22-82.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2. Ed.). Newbury Park, CA: Sage Publications.
• OECD. (2015). Education at a glance 2015. Paris. Organization for Economic Co-operation and Development. https://doi.org/10.1787/eag-2015-en
• Özcan, M. (2010). Anadolu Meslek Lisesi Öğrencilerinin Okudukları Okulu Seçme Nedenleri ve Gelecek Beklentileri. (Tez no: 279019) [Doktora Tezi, SelçukÜniversitesi]
• Özer, M. (2020). Türkiye›de Mesleki Eğitimde Paradigma Değişimi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 40(2).
• Rizvi, F. (2004). Globalization and the dilemmas of Australian higher education. ACCESS: Critical Perspectives on Communication, Cultural & Policy Studies, 23(2), 33–42.
• Shi, W. (2001). Comparative vocational and technical education. Shanghai: East China Normal University Publishing House.
• Somuncu, A. (2020). Türkiye’de Mesleki Eğitim ve İstihdam-Hayaller Beyaz Olsa da Gerçekler Mavi Yaka. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(1), 177-194.
• Tran, L. T., & Nyland, C. (2013). Competency-based training, global skills mobility and the teaching of international students in vocational education and training. Journal of Vocational Education and Training, 65(1), 143–157.
• Uçar, C. ve Özerbaş, M.A. (2013). “Mesleki ve Teknik Eğitimin Dünyadaki ve Türkiye’deki Konumu”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt.2, Sayı.2, (242-253).
• World Bank. (2012). Putting higher education to work: Skills and research for growth in East Asia. Washington, DC: World Bank.