Manevi Danışmanlık ile Affetme Yönelimli Danışmanlık Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 23 - 32, 30.12.2024

Arzu Yılmaz , Ülkü Tosun

Öz

Manevi danışmanlık, tarihsel olarak din görevlilerinin davranış bozuklukları olan hastaların sağaltımlarında öncü rol almaları ile Hıristiyan kültüründe başlamış, 19.yy.da “pastoral danışmanlık” temasıyla devam etmiştir. Son dönemlerde çeşitli dini inanç ve kültürlerin ilgisini çekmiştir ve psikoloji alan yazınında teorik değil uygulanabilir bir disiplin olarak yer almaktadır. Manevi danışmanlıkta dini inançlarla paralel olarak ‘affetme’ kavramı yer alırken psikolojide de affetme yönelimli danışmanlık modelleri bulunmaktadır. Psikoloji alan yazınına yeni katılan affetme yönelimli danışmanlığın amacı; kişinin kendisini, diğerlerini ya da yaşanılan durumu affetmekte yaşadığı zorluklarla mücadelesine rehberlik etmek ve travmatik deneyimin etkilerini affetme yoluyla en aza indirmektir. Bu çalışmada manevi danışmanlığın affetme yönelimli danışmanlıkla benzerlikleri ve farklılıkları karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuçta, manevi danışmanlık ve affetme yönelimli danışmanlık arasındaki benzerlikler “empati, inanç ve değer, psikolojik iyi oluş, başa çıkma becerileri”, farklılıklar ise “dışsal baskı unsuru ve affetme kavramına bakış” olarak belirlenmiştir. Manevi danışmanlık ve affetme yönelimli danışmanlığın sentezlendiği bir modelin özellikle inançlı danışanların sorunlarını hızlı bir şekilde çözmeleri konusunda çok yararlı olacağı öngörülebilir.

Anahtar Kelimeler

Danışmanlık, affetme, manevi danışmanlık, affetme yönelimi, model

Similarities and Differences Between Spiritual Counseling and Forgiveness-Oriented Counseling

Öz

Historically, Spiritual counseling has begun with the religious officials taking a leading role in the treatment of patients with behavioral disorders in Christian Culture and continued with the theme of “pastoral counseling” in the 19th century. Recently, it has attracted the attention of various religious beliefs and cultures, and it is included in psychology literature as a practicable rather than theoretical discipline. While the concept of “forgiveness” is included in spiritual counseling in parallel with religious beliefs, there are also forgiveness-oriented counseling models in psychology. The purpose of forgiveness-oriented counseling which takes part in the psychology literature nowadays, to guide the person in his struggle with the difficulties he experiences in forgiving himself, others or the situation and to minimize the effects of the traumatic experience through forgiveness. In the present study, the similarities and differences of spiritual counseling and forgiveness-oriented counseling have been evaluated comparatively. Consequently, the similarities between spiritual counseling and forgiveness-oriented counseling were determined as empathy, belief and values, psychological well-being, coping skills and the differences were determined as external pressure factor and perspective on the concept of forgiveness. It can be predicted that a model that synthesizes spiritual counseling and forgiveness-oriented counseling will be very useful, especially for believer counselees to solve their problems in a quick way.

Anahtar Kelimeler

Counseling, Forgiveness, Spiritual Counseling, Forgiveness-Oriented, Model

Kaynakça

• Ağılkaya Şahin, Z. (2016). Hristiyan gelenekte manevi bakımın teorik temelleri. Spırıtual Psychology And Counselıng, 1(1), 43-74. DOI 10.12738/spc.2016.1.0002
• Azar, F. & Mullet, E. (2002). Willingness to forgive: A study of Muslim and Christian Lebanese. Peace and Conflict: Journal of Peace Psychology, 8(1), 17-30. https://doi.org/10.1207/ S15327949PAC0801_3
• Aydın, A. (2000). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Ayten, A. (2015). Manevi danışmanlık ve rehberlik teori ve uygulama alanları. A. Ayten (Der.), Hastanelerde sunulan manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri üzerine bir araştırma, İstanbul:Dem Yayınları, 61-101.
• Basut, E. (2006). Stresle başa çıkma ve ergenlik. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13(1), 31-33.
• Berry, J. W. & Worthington, J. (2001). Forgivingness, relationship, quality, stress while ımagining relationship events, and physical and mental health. Journal of Counseling Psychology, 48(4), 447-460. https://doi.org/10.1037/0022-0167.48.4.447
• Çağrıcı, M. (2022, 10 Mayıs). TDV İslam ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/ af#1-ahlak adresinden alındı.
• Dilmaç, B., Ekşi, F., & Şimşir, Z. (2016). Psikolojik danışma deneyimi yaşayanların dini başa çıkma, psikolojik iyi olma ve affetme düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler: Bir model önerisi. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, 1, 169-186.
• Doğan, D. M. (1996). Büyük Türkçe sözlük (10. Bs., C. 1). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Düzgüner, S. (2016). Psikoloji literatüründe Maneviyat kavramı. M. Atak (Der.), Maneviyat psikolojisi, İstanbul: Elit Kültür Yayınları, 1-224.
• Enright, R. & Fitzgibbons, R. (2000). helping clients forgive: An empirical guide for resolving anger and restoring hope. American Psychological Association.
• Ergüner Tekinalp, B. & Terzi, Ş. (2012). Terapötik bir araç olarak affetme: İyileştirici etken olarak affetme olgusunun psikolojik danışma sürecinde kullanımı. Education and Science, 37(166), 15-27.
• Exline, J. J., Worthington,Jr.E.L.; Hill,P. & McCulbough,M.E. (2003). Forgiveness and justice: A research agenda for social and personality psychology. Personality and Social Psychology Review, 7(4), 337-348. https://doi.org/10.1207/S15327957PSPR0704_06
• Haque, A. (2012). Psikoloji ve dinin etkileşimi: Trendler ve gelişmeler. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 53(1), 149-166. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001100
• Hargrave, T. & Sells, J. (1997). The Development of a forgıveness scale. Journal of Marital and Family Therapy, 1(23), 41-62. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1997.tb00230.x
• Hill, E. W. (2001). Understanding forgiveness as discovery: ımplications for marital and family therapy. Contemporary Family Therapy, 23(4), 369-383. https://doi.or- g/10.1023/A:1013075627064
• Kara, E. (2009). Dini ve psikolojik açıdan bağışlayıcılığın terapötik değeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 222-230.
• Karaırmak, Ö. (2004). Tinsel anlayışın psikolojik danışmadaki rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(22), 45-55.
• McCullough, M. E., Worthington, J. E. L., & Rachal, K. (1997). Interpersonal forgiving in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 321-336. https://doi. org/10.1037/0022-3514.73.2.321
• McCullough, M. E., & Worthington, J. E. L. (1999). Religion and the forgiving personality. Journal of Personality, 67(6), 1141-1164. https://doi.org/10.1111/1467-6494.00085
• McCullough, M. E. (2000). Forgiveness as human strength: Theory, measurement, and links to well-being. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 43-55. https://doi.org/10.1521/ jscp.2000.19.1.43 Mullet, E., Barros, J., Veronica Usaï, L. F., Neto, F., & Rivière Shafighi, S. (2003). Religious involvement and the forgiving personality. Journal of personality, 71(1), 1-19. https://doi. org/10.1111/1467-6494.t01-1-00003
• Olgun, H. (2005). Katolik Kilisesi’nin endüljans uygulaması ve Protestan reformuna etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(18-19), 327-346. https://doi. org/10.17120/omuifd.45695.
• Rye, M.S., Pargament, K. I., Ali, M. A., Beck, G. L., Dorrf, E. N., Hallisey, C., & William, J. G. (2000). Religious perspectives on forgiveness. Research and Practice, 51(2), 17-40.
• Sezen, Y. (2004). İslamın sosyolojik yorumu.İstanbul: İz Yayıncılık.
• Szablowinski, Z. (2010). Between forgıveness and unforgiveness. The Heythrop Journal, 52(3), 471-482. https://doi.org/10.1111/j.1468-2265.2009.00531.x
• Şahin, M. (2015). Affedicilik. A. Akın, A. Akın ve Ü. Akın (Ed.). Psikolojide güncel kavramlar: Değerler içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şenbaş, H. (2019). Psiko-sosyo-teolojik yaklaşımlar çerçevesinde manevi danışmanlık ve rehberliğin teorik temelleri ve pratik yansımaları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Şimşek, F. Z. (2019). Manevi danışmanlık ilkeleri bağlamında mevlâna ve yunus emre düşüncesinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Şirin, T. (2013). Bilişsel davranışçı psikoterapi yaklaşımıyla bütünleştirilmiş dini danış- manlık modeli. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Tangney, J., Boone, A. & Dearing, R. (2005). Forgiving the self: Conceptual ıssues and empirical findings. In J. Everett L. Worthington (Eds.), Handbook of forgiveness. (s. 127-143). Routledge.
• Taysi, E. (2007). İkili ilişkilerde affetme: ilişki kalitesi ve yüklemelerin rolü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• TDK Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2022, 28 Şubat). Türk Dil Kurumu: https://sozluk.gov. tr/ adresinden alındı
• Tekeş, A. (2019). Manevi bakım hizmetlerinin kaygı, depresyon ve umutsuzluk üzerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Toprak, Y. (2018). Maneviyat, yaşam amaçları ve iyi oluş arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Tunca, A., & Durmuş, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumu ile affetme düzeylerinin ilişkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 524- 550. https://doi.org/10.26466/opus.470406
• Yeniyol, A. (2016). Ortaöğretimde manevi değerler ve eğitimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, A. (2009). Bağlanma stilleri ile affetme arasındaki ilişkide sorumluluk yüklemelerinin aracı rolü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.