Faruk Nafiz Çamlıbel'in “Kahraman Destanı” ve Yazınsal Metnin Üretim Sürecinde İdeolojik Zorunluluğun Rolü
Öz
Bu yazıda, erken cumhuriyet dönemi tiyatro yazınının tipik bir örneği olan Faruk
Nafiz Çamlıbel‘in "Kahraman" adlı oyununda "kahraman" kurgusunun yaratılmasındaki
ideolojik zorunluluk ve bu zorunluluğun metnin söylemsel ve biçimsel inşasına imge ve
sembollerle nasıl taşındığı bulgulanmaya çalışılacaktır. Kuramsal olarak, Althusser‘in
ideoloji tanımlamaları ve yazınsal metin-yazar-ideoloji ilişkisi üzerine görüşlerinin yansı
sıra üretim sürecinin dinamiklerinin metne biçimini veren başat elementler olduğunu ileri
süren Pierre Macherey‘in metin-ideoloji ilişkisi üzerine kavramsal yaklaşımlarından destek
alınmaktadır. Bunun dışında, metnin üretim sürecine damgasını vuran tarihsel ve sosyolojik
atmosfere değinilerek oyunun düşünsel mekanizmasının kurgulanmasındaki etkileri
tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
ideoloji metin-yazar ilişkisi Faruk Nafiz Çamlıbel kahraman imgesi
Kaynakça
- Althusser, Louis; Sanat Üzerine Yazılar, İstanbul: İthaki Yay., 2004.
- Althusser, Louis; Marx İçin, çev. Işık Ergüden, İstanbul: İthaki Yayınları, 2002.
- Althusser, Louis; İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İletişim Yayınları, 2000.
- Birinci, Necat; Faruk Nafiz Çamlıbel: İnceleme – Seçmeler, İstanbul, Boğaziçi Yayınları, Çamlıbel, Faruk Nafiz, Kahraman, Destan 3 perde, İstanbul: Ali Fehmi Cumhuriyet Kütüphanesi, 1933.
- Hobsbawn&Ranger, Geleneğin İcadı, İstanbul, Agora Kitaplığı, 2005
- Eagleton, Terry; Eleştiri ve İdeoloji, İstanbul: İletişim Yaynları, 2009.
- Kantorowicz, Ernest; The King's Two Bodies; A Study in Mediaeval Political Theology, Princeton, N.J., Princeton University Press, 1957
- Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Ankara, İstanbul, İletişim Yayınları,1998.
- Kazancıgil, Ali; “Anti-emperyalist Bağımsızlık İdeolojisi ve Üçüncü Dünya Ulusçuluğu Olarak Kemalizm”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Kemalizm, c.2, der. Ahmet İnsel, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004
- Philippe Lacoue-Labarthe/ Jean-Luc Nancy, The Nazzi Myth, Critical Inquiry, Vol.16, /91 Macherey, Pierre; The Theory of Literary Production, Newyork&London: Routledge, Ortaylı, İlber; Gelenekten Geleceğe, Ufuk Kitapları, İstanbul, 2005
- Resch, Robert Paul; Althusser and the Renewal of Marxist Theory,University of California Pres, 1992.
- Şener, Sevda; Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Tiyatrosu, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 1998
- Ünder, Hasan; “Atatürk İmgesinin Siyasal Yaşamdaki Rolü”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Kemalizm, c.2, der. Ahmet İnsel, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004
- Faruk Nafiz Çamlıbel’s Play “Hero” and a Role Of İdeological Compulsion within the Literary Production Process
Öz
Kaynakça
- Althusser, Louis; Sanat Üzerine Yazılar, İstanbul: İthaki Yay., 2004.
- Althusser, Louis; Marx İçin, çev. Işık Ergüden, İstanbul: İthaki Yayınları, 2002.
- Althusser, Louis; İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İletişim Yayınları, 2000.
- Birinci, Necat; Faruk Nafiz Çamlıbel: İnceleme – Seçmeler, İstanbul, Boğaziçi Yayınları, Çamlıbel, Faruk Nafiz, Kahraman, Destan 3 perde, İstanbul: Ali Fehmi Cumhuriyet Kütüphanesi, 1933.
- Hobsbawn&Ranger, Geleneğin İcadı, İstanbul, Agora Kitaplığı, 2005
- Eagleton, Terry; Eleştiri ve İdeoloji, İstanbul: İletişim Yaynları, 2009.
- Kantorowicz, Ernest; The King's Two Bodies; A Study in Mediaeval Political Theology, Princeton, N.J., Princeton University Press, 1957
- Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Ankara, İstanbul, İletişim Yayınları,1998.
- Kazancıgil, Ali; “Anti-emperyalist Bağımsızlık İdeolojisi ve Üçüncü Dünya Ulusçuluğu Olarak Kemalizm”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Kemalizm, c.2, der. Ahmet İnsel, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004
- Philippe Lacoue-Labarthe/ Jean-Luc Nancy, The Nazzi Myth, Critical Inquiry, Vol.16, /91 Macherey, Pierre; The Theory of Literary Production, Newyork&London: Routledge, Ortaylı, İlber; Gelenekten Geleceğe, Ufuk Kitapları, İstanbul, 2005
- Resch, Robert Paul; Althusser and the Renewal of Marxist Theory,University of California Pres, 1992.
- Şener, Sevda; Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Tiyatrosu, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 1998
- Ünder, Hasan; “Atatürk İmgesinin Siyasal Yaşamdaki Rolü”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Kemalizm, c.2, der. Ahmet İnsel, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004
- Faruk Nafiz Çamlıbel’s Play “Hero” and a Role Of İdeological Compulsion within the Literary Production Process
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Aralık 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 Sayı: 17 |