Öz
Bu makale, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın 1933’te kaleme aldığı Kadın Erkekleşince adlı tiyatro oyunu üzerinden erken cumhuriyetin modernleşme ve ulus devlet inşa süreçleri ile toplumsal cinsiyet arasında kurgulanan ilişkiyi ele almaktadır. Çalışmanın amacı, erken cumhuriyet döneminde toplumsal cinsiyet rollerinin modernleşmede ve ulus inşasında bir araç olarak kullanılışını, oyundaki örnekler ile kuramsal veriler ve dönemin hukuk metinleriyle birlikte ortaya koymaktır. Makalede, araçsallaştırılan toplumsal cinsiyet, kamusal alanın yanında özel alan olan aile yapısı içerisinde de ele alınmıştır. Çalışma; yukarıda söz edilen modernleşme ve uluslaşma sürecinde, kadına verilen başat taşıyıcı role karşın bu rolün, kadını birey olma ve özel-kamusal alanda erkekle eşit şartlara sahip olmak gibi haklardan mahrum bıraktığını savunmaktadır. Son olarak; kadına, söz konusu olan süreçlerde atfedilen başat rol ile kadının hak ve özgürlüklerindeki sınırlamaların geleneksel etrafında şekillendiğinin altını çizmektedir.
Anahtar Kelimeler
Toplumsal cinsiyet modernleşme ulus devlet uluslaşma ve kadın Hüseyin Rahmi Gürpınar
Kaynakça
- • Arat, Zehra, “Kemalizm ve Türk Kadını”, Ayşe Berktay Hacımirzaoğlu (ed.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1998): 51- 70
- • Atatürk, Mustafa Kemal, “Konya Kadınları İle Konuşma”, Söylev ve Demeçler, cilt: 2, s. 151-157
- • Davis, Nira Yuval, Cinsiyet Ve Millet, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003
- • Durakbaşa, Ayşe, “Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve Münevver Erkek- ler,” Ayşe Berktay Hacımirzaoğlu (ed.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1998): 29- 50
- • Gürbilek, Nurdan, Kör Ayna, Kayıp Şark, Metis Yayınları, İstanbul, 2004
- • Gürpınar, Hüseyin Rahmi, Kadın Erkekleşince, Atlas Kitabevi, İstanbul, 1968
- • Kandiyoti, Deniz, Cariyeler, Bacılar, Yuttaşlar-Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, Metis Yayınları, İstanbul, 2007
- • Kırkpınar, Leyla, “Türkiye’de Toplumsal Değişme Sürecinde Kadın”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul,1998, s.21
- • Mcclintock, Anne, “ Aile Bağları”, Feminist Çerçeve, ( 8 Mart 2001), s. 103-117
- • Sirman, Nükhet, “Akrabalık, Siyaset ve Sevgi: Sömürge Sonrası Ko- şullarda Namus- Türkiye Örneği,” Shahrzad Majob, Nahla Abdo (ed.) Namus Adına Şiddet: Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, Eylül 2006), s.43-61
- • Sirman, Nükhet, “Kadınların Milliyeti”, Tanıl Bora (IV. Cilt ed), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, IV. Cilt: Milliyetçilik, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002, s. 226-244
- • Tekeli, Şirin, Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat, Birikim Yayınları, İstanbul, 1982
Öz
Kaynakça
- • Arat, Zehra, “Kemalizm ve Türk Kadını”, Ayşe Berktay Hacımirzaoğlu (ed.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1998): 51- 70
- • Atatürk, Mustafa Kemal, “Konya Kadınları İle Konuşma”, Söylev ve Demeçler, cilt: 2, s. 151-157
- • Davis, Nira Yuval, Cinsiyet Ve Millet, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003
- • Durakbaşa, Ayşe, “Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve Münevver Erkek- ler,” Ayşe Berktay Hacımirzaoğlu (ed.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1998): 29- 50
- • Gürbilek, Nurdan, Kör Ayna, Kayıp Şark, Metis Yayınları, İstanbul, 2004
- • Gürpınar, Hüseyin Rahmi, Kadın Erkekleşince, Atlas Kitabevi, İstanbul, 1968
- • Kandiyoti, Deniz, Cariyeler, Bacılar, Yuttaşlar-Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, Metis Yayınları, İstanbul, 2007
- • Kırkpınar, Leyla, “Türkiye’de Toplumsal Değişme Sürecinde Kadın”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul,1998, s.21
- • Mcclintock, Anne, “ Aile Bağları”, Feminist Çerçeve, ( 8 Mart 2001), s. 103-117
- • Sirman, Nükhet, “Akrabalık, Siyaset ve Sevgi: Sömürge Sonrası Ko- şullarda Namus- Türkiye Örneği,” Shahrzad Majob, Nahla Abdo (ed.) Namus Adına Şiddet: Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, Eylül 2006), s.43-61
- • Sirman, Nükhet, “Kadınların Milliyeti”, Tanıl Bora (IV. Cilt ed), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, IV. Cilt: Milliyetçilik, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002, s. 226-244
- • Tekeli, Şirin, Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat, Birikim Yayınları, İstanbul, 1982
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Sayı: 19 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları