Hybris Kavramına Yeniden Bakmak ve Modern Tragedyaları Bu Çerçeveden İncelemek

Yıl 2013, Sayı: 22, 41 - 54, 31.12.2016

Süreyya Bursa

Öz

Bu makalede, hybris kavramını üç başlık altında, derinlemesine bir

analize tabi tutmaya çalışacağım. Çalışmamda, büyük ölçüde Heidegger’in

Antigone koro şarkısı incelemesinden faydalanacağım. Heidegger’in,

şarkıda insanın üç özelliği olarak sıralanan pantoporos aporos,

hupsipolis apolis ve deinon kavramlarına yaptığı vurgunun öneminden

bahsedeceğim ve bu kavramların hybris ile ilişkilerini göstermeye çalışacağım.

Tezlerimi, önce Oidipus üçlemesinden örneklerle destekleyecek

ve ardından, bu üç kavram temelinde ele alacağım yeni hybris tanımının

izini Hamlet, Arzu Tramvayı ve Satıcının Ölümü gibi çağdaş metinlerde

süreceğim. Bu sayede hem Satıcının Ölümü ve Arzu Tramvayı metinlerinin

trajik niteliğine ilişkin sorgulamalara bir katkı sunmayı, hem de pek çok

tiyatro bilimcisi tarafından yazılmış en iyi tiyatro metni olarak anılan Kral

Oidipus’un böylesi bir övgüyü nasıl ve ne sayede hak etmiş olabileceğini

açıklamaya çalışacağım.

Anahtar Kelimeler

Tragedya, Yunan Tragedyası, Sınır Aşımı, Heidegger, Oidipus, İnsanlık Durumu

Hybris Kavramına Yeniden Bakmak ve Modern Tragedyaları Bu Çerçeveden İncelemek

Öz

In this article, Ancient Greek concept hybris is reconsidered and redefined,

in the light of Heidegger’s analysis of Antigone’s first choir song.

Pantoporos aporos, hupsipolis apolis and deinon, the three qualifications

of humankind mentioned in the choir song, lays in the very center of redefinition

of hybris. To support the thesis of the article, examples from Oidipus,

Hamlet, A Streetcar Named Desire and The Death of a Salesman are

given. Thus, a contribution to discussions about tragic quality of modern

texts A Streetcar Named Desire and The Death of a Salesman is aimed.

Using the redefinition of hybris, it’s also aimed to explain, why Oidipus

The King have been seen as the best tragedy ever written by theatre researchers.

Anahtar Kelimeler

Tragedy, Greek Tragedy, hybris, Heidegger, Oedipus, Human Condition

Kaynakça

• Arıcı, Oğuz, Muğlaklık ve Tragedya, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2009
• Aristoteles, Poetika, Çev: Nezire Kalaycı, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 2005