Geçmiş ve Gelecek Arasında Dondurulmuş Bir An: Nikomakhos’a Etik’ten Walter Benjamın’e Tragedyanın Zamanı

Yıl 2015, Sayı: 27, 1 - 23, 23.10.2019

Rasim Erdem Avşar

Öz

Ursprung des deutschen Trauerspiels’in temel tartışması on yedinci
yüzyıl Alman Barok trauerspiel’leri (yas oyunları) gibi görünür. Ne var ki,
Benjamin’in çoğu çalışmasında olduğu gibi başlıkta yer alan, merkezdeki
“konu” Ursprung des deutschen Trauerspiels’te de aşılır ve bir çerçeve
olarak kullanılır: Yas oyunları tartışmasına Platonik hakikat ve bilgi arayışı,
sembolizm ve alegori karşılaştırması, Antik Yunan tragedyaları ve
Aristotelyen tragedya düşüncesi eşlik eder. Böylece çok parçalı bir mozaik
metin oluşturulur; bu farklı parçalar ve konular da Benjamin’in deyişiyle
bir takım yıldız oluştururlar.
Ursprung des deutschen Trauerspiels’te bu takım yıldız, tragedya ve
trajik olan tartışmasında zamansallık etrafında bir araya gelir. Benjamin’in
zamansallık düşüncesinde Aristoteles’in Poetika’sı tragedyayı ve trajik
olanı belirli bir zamana sabitlediği için eleştirilir. Halbuki, çoğunlukla
ahlaki edimleri ele aldığı düşünüldüğünden tragedya tartışmalarında pek
atıfta bulunulmayan Aristoteles’in bir başka magnum opus’u Benjamin’in
görüşlerinden çok da uzakta değildir: Nikomakhos’a Etik.
“Geçmiş ve Gelecek Arasında Dondurulmuş Bir An: Nikomakhos’a
Etik’ten Walter Benjamin’e Tragedyanın Zamanı” başlıklı bu çalışma,
Benjamin’in şimdi ve gelecek arasında bir türlü sabitlenemeyen ve akışkan
olarak tanımladığı tragedyanın zamanı düşüncesini, Antik Yunan tragedyalarından
kısa örneklerle ve Aristoteles’in Nikomakhos’ Etik’indeki “ortanın
ortası” ile buradan doğan geçmiş-gelecek zıtlığının arasındaki gri alanla
tartışmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Walter Benjamin, yas oyunları, zamansallık, etik, tragedya

Kaynakça

• • Aeschylus, the Oresteia: Agamemnon, the Libation Bearers, the Eumenides, trans. Robert Fagles, Penguin Classics, 1979, 880-890. • Arıcı, Oğuz, Karaktersiz Tragedya, Tiyatroyla Düşünmek: Zehra İpşiroğlu’na Armağan içinde, ed. Yavuz Pekman, 2016. • Arıcı, Oğuz, yayımlanmamış Peri Poietike (Sanat Üzerine) Yunanca/ Türkçe Açıklamalı Metin, Eylül 2017, dijital kopya. • Benjamin, Walter, Ursprung des deutschen Trauerspiels (Origin of German Tragic Drama), trans. John Osborne, Verso, 2003. • Bittner, Rüdiger, One Action, Essays on Aristotle’s Poetics içinde, ed. Rorty, Amelie, Princeton University Press, 1992. • Coleridge, Samuel Taylor, the Rime of the Ancient Mariner, the Rime of the Ancient Mariner and Other Poems içinde, Dover Thrift Editions, 2012. • Euripides, Medea, Eski Yunan Tragedyaları 4, MitosBoyut Yayınları, İkinci Basım, 2010. • Finkelde, Dominik, The Presence of the Baroque: Benjamin’s Ursprung des deutschen Trauerspiels in Contemporary Contexts, A Companion to the Works of Walter Benjamin içinde, ed. Goebel, Rolf J., Camden House, 2009. • Hegel, G. W. F., Philosophy of Right, Preface, Cambridge University Press, 1991. • Helmling, Steven, Constellation and Critique: Adorno’s Consellation, Benjamin’s Dialectical Image, Postmodern Culture Journal, Volume 14, Number 1, Eylül 2003 içinde. • Leerssen, Joep, The Poetics and Anthropology of National Character (1500-2000), Imagology: The Cultural Construction and Literary Representation of National içinde, ed. Beller, Manfred; Leerssen, Joep, Rodopi, 2007. • Losin, Peter, Aristotle’s Doctrine of the Mean, History of Philosophy Quarterly 4/3 içinde, Temmuz 1987. • Nietzsche, Friedrich, the Birth of Tragedy, trans. Clifton P. Fadiman, Dover Thrift Editions, 1995. • O. Newman, Jane, Benjamin’s Library: Modernity, Nation and the Baroque, Cornell University Press, 2011. • Osborne, Peter; Charles, Matthew, Walter Benjamin, The Stanford Encyclopedia of Philosophy içinde (Güz 2015), ed., Edward N. Zalta. • Plato, Republic, Book VII, trans. Benjamin Jowett, Project Gutenberg versiyonu, 2008. • S. Lehman, Robert, Impossible Modernism: T.S. Eliot, Walter Benjamin, and the Critique of Historical Reason, Stanford University Press, 2016. • Sofokles, Antigone, Eski Yunan Tragedyaları 1 içinde, çev. Güngör Dilmen, MitosBoyut Yayınları, 2. Basım, 2002. • Szaif, Jan, Doxa and Epistêmê as Modes of Acquaintance in Republic V, Etudes Platoniciennes Journal, Dossier: Puissances de l’âme, 4. L’âme, puissance cognitive içinde. • Urmson, J. O., Aristotle’s Doctrine of the Mean, Essays on Aristotle’s Ethics içinde, ed. Amelie Rorty, University of California Press, 1980. • Vernant, Jean-Pierre, The Historical Moment of Tragedy in Greece: Some of the Social and Psychological Conditions, Myth and Tragedy in Ancient Greece içinde, ed. yaz. Jean-Pierre Vernant, Pierre Vidal- Naquet, Zone Books, 1990.