Exiled Scapegoat Returns to the Stage: Io

Yıl 2021, Sayı: 32, 95 - 114, 21.06.2021

Verda Habif

https://doi.org/10.26650/jtcd.910393

Öz

This article presents a dramaturgical analysis of Studio Oyuncuları’s most recent play based on Greek mythology. Io, themed on history, violence, memory, mythology, and power relations, premiered on November 13, 2019, as the inaugural stage offering of the 23rd Istanbul Theater Festival. The study’s analysis was grounded in anthropologist and philosopher René Girard’s postulation of the concepts of scapegoat and sacrifice as components of the notion of tragic. A dramaturgical path was thus constructed between the Io myths and the play. The study outcomes revealed that the text and staging of Io enable criticism of the transformation of historical consciousness into a mechanism of narratives and discourses that legitimize violence in societies.

Anahtar Kelimeler

Io, Studio Oyuncuları, René Girard, Mythology, Scapegoat

Sürgünden Sahneye Dönen Günah Keçisi: İo

Öz

Bu çalışma Studio Oyuncuları’nın 13 Kasım 2019’da 23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin açılış oyunu olarak ilk defa gösterimini yapan ve kaynağını Grek mitlerinden alan İo oyununun tarih, şiddet, bellek, mitoloji ve güç ilişkileri bağlamında metnine ve sahnelenmesine dair dramaturjik bir analizini sunar. Bu analizin bağlamını oluşturan olgularla ilgili düşüncelerini geniş bir perspektif içinde ortaya koyan antropolog ve düşünür René Girard’ın sunduğu trajik kavramının bileşenleri arasında bulunan günah keçisi ve kurban olguları İo mitleri ile İo oyunu arasında dramaturjik bir patika çizmek için bu çözümlemede temel alınmıştır. Bu şekilde, İo’nun metni ve sahnelemesi aracılığıyla tarihsel bilincin anlatılar ve söylemler aracılığıyla toplumlarda şiddeti meşrulaştıran bir mekanizmaya dönüşmesini eleştiriye açtığı ortaya konmaktadır.   

Anahtar Kelimeler

İo, Studio Oyuncuları, René Girard, Mitoloji, Günah Keçisi

Kaynakça

• Aiskhülos. Oresteia: Agamemnon, Adak Sunucular, Eumenidler, çev. Yılmaz Onay. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2016. google scholar
• Aiskhylos. Zincire Vurulmuş Prometheus, çev. Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2000. google scholar
• Anhalt, Emily K. “The Tragic Io: Defining Identity in a Democratic Age.” New England Classical Journal 42,/4 (2015), 246-260. google scholar
• Arıcı, Oğuz. “Muğlâklık ve Tragedya.” Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, 2009. google scholar
• Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2011. google scholar
• Girard, Rene. Günah Keçisi, çev. Işık Ergüden. İstanbul: Alfa Yayınları, 2018. google scholar
• Girard, Rene. Şiddet ve Kutsal, çev. Necmiye Alpay. İstanbul: Kanat Yayınları, 2003. google scholar
• Herodotos. Herodot Tarihi, çev. Müntekim Ökmen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2002. google scholar
• Konstantinou, Ariadne. “Reconsidering the Metamorphosis of Io: on Texts, Images and Dates”, Symbolae Osloenses 89/1 (2015), 35-53. google scholar
• Levi-Strauss Claude. Mit ve Anlam, çev. Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: İthaki, 2013. google scholar
• Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. vol 2. Boston: Little, Brown and Co., 1870. google scholar
• Tekand, Şahika. İo. İstanbul: Yayınlanmamış Oyun Metni, 2019. google scholar
• Tekand, Şahika. “İo Reji Notları”, İstanbul: 2019. google scholar
• Uğurlu, Ahmet. “Claude Levi-Strauss’ta Mitos”, İnsan & Toplum Dergisi 4/7 (2014), 113-133. google scholar