AZERBAYCAN TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA GÖRÜLEN İKİLEMELERİN SÖZCÜK TÜRÜ / YAPI VE ANLAM BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 4, 0 - 0, 15.12.2016

Veysel İbrahim Karaca Süleyman Kaan Yalçın

Öz

Bir dilin söz varlığı o dilde yer alan sözcüklerle beraber atasözleri,
deyimler, ikilemeler, kalıp sözler ve çeşitli anlatım kalıplarını da
içermektedir. Söz varlığı içerisinde yer alan ikilemeler bulunduğu dilin
anlatım gücünü zenginleştiren önemli unsurlardandır.
Türkçe dünyadaki diller arasında ikilemeler bakımından en zengin
dillerden biridir. Türkçe en eski yazılı metinlerinden itibaren lehçelerinde ve
ağızlarında çok sayıda ikileme örneğine rastlanan nadir dillerden biridir.
Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesinin ağızlarında yer alan ve yazı dilinin
dışında kullanımı görülen ikilemeler ele alınacaktır. Azerbaycan Türkçesi
ağızlarıyla ilgili olarak hazırlanmış olan iki ciltlik Azerbaycan Dialektoloji
Lüğeti esas alınarak yapılan incelemede bu sözlükten alınan onlarca ikileme
örneği Ayın-Şayın, Bėytin-Bėytin, Buruz-Buruz, Dirėt-Dirėt, ElefsınBılafsın,
Hendir-Hamar, Kıtıl-Kıtıl, Lapdan-Lapa, Pay-Ruş, Pese-Püse,
Şüley-Şüley, Tırış-Fırış, Üçem-Üçem, Yallı-Yapallı, Zidin-Zidin; hem
sözcük türü ve yapısı bakımından hem de anlam bakımından
değerlendirilmeye çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

İkileme, Azerbaycan Türkçesi ağızları, sözcük türü, yapı ve anlam

Kaynakça

• SEV, G. (2004). Divanü Lûgati'it Türk'te İkilemeler. Türk Dili, 634, 497-510.