Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi

Yıl 2023, , 295 - 325, 31.01.2023

Yıldırım Deniz , Barış Özdal

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1245700

Öz

Literatürde genel kabul gördüğü üzere Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ittifak ilişkileri, 1950’li yıllardan itibaren başlamıştır. Soğuk Savaş Dönemi’nde yaşanan SSCB merkezli güvenlik tehdidi ise bu ittifakın temel çıkış noktasını ve devamlılığını sağlayan temel unsur olmuştur. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra da aktörler arasında devam eden söz konusu ittifak ilişkisi, süreç içerisinde inişli çıkışlı bir seyir izlemişse de günümüze kadar devam etmiştir. Zira özellikle ABD’nin 44. Başkanı olan Barack H. Obama’nın görev yaptığı 2009 – 2017 yıllarında Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerde birçok farklı sorun yaşanmış ve bu süreçte ittifakın geleceği her iki tarafta da sorgulanmaya başlamıştır. Aktör çiftleri analizlerinde hiç şüphesiz kullanılan teorik yaklaşımlar da önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmada kullanılan Neoklasik Realist yaklaşım, devletlerin dış politikalarının şekillenmesinde uluslararası sistemin yanı sıra bazı içsel faktörlerin de etkili olabildiğini ileri sürmesi açısından önemlidir. Zira bu teorik yaklaşıma göre uluslararası sistemin yanında liderlerin algıları, stratejik kültür, devlet – toplum ilişkileri ve bürokrasi de etkili olabilmektedir. Bu bağlamda çalışmada öncelikle Neoklasik Realist yaklaşıma göre bir teorik çerçeve oluşturulmuş ve ardından Obama Dönemi’nde yaşanan sorunlar ele alınacaktır. Son bölümde ise oluşturulan parametreler ışığında Obama Dönemi’nde iki devlet arasında yaşanan sorunlar analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye – ABD İlişkileri Neoklasik Realizm Barack H. Obama Recep Tayyip Erdoğan Stratejik Kültür

Kaynakça

  • Altunışık, M. B. (2009). Ortadoğu ve ABD: Yeni bir döneme girilirken. Ortadoğu Etütleri, 1(1), 69-81.
  • BBC Türkçe. (2006, 26 Ocak). Filistin’de Hamas zaferi. Erişim tarihi: 23.10.2022, https://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2006/01/060126_hamas_lead.shtml.
  • BBC Türkçe. (2010, 12 Ocak). Türkiye’yle İsrail arasında koltuk krizi. Erişim tarihi: 26.12.2020, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2010/01/100112_turkey_israel.
  • Bozkurt, M. İ. (2020). Liderlik sanatı. Bursa: TESAM Yayınları.
  • Christensen, T. J. (1997). Perceptions and alliances in Europe, 1865–1940. International Organization, 51(1), 65-97.
  • CTRS. (2018, 31 Ocak). Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması. Erişim tarihi: 24.04.2021, https://www.khas.edu.tr/sites/khas.edu.tr/files/inline-files/TSSEA-2017.pdf.
  • CTRS. (2019, 30 Ocak). Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması. Erişim tarihi: 24.04.2021, https://www.mustafaaydin.gen.tr/source/TSSEA2016.pdf.
  • Darıcılı, A. B. ve Özdal, B. (2017). Enformasyon savaşı bağlamında Rusya Federasyonu-Türkiye ilişkilerinin analizi. İGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 19-40.
  • Donnelly, J. (2013). Realizm. S. Burchill, A. Linklater vd. (Ed.), Uluslararası İlişkiler Teorileri kitabı içinde (s. 53-84) (A. Aslan ve M. Ağcan, Çev.). (Üçüncü Baskı). İstanbul: Küre Yayınları.
  • Erhan Ç. (2010, 15 Haziran). Model ortaklık demode oluyor. Erişim tarihi: 20.12.2020 https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/prof-dr-cagri-erhan/451082.aspx.
  • Ertoy, B. (2019). Uluslararası ilişkilerde realist geleneğin dönüşümü ve neoklasik realizm. Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-26.
  • Hürriyet. (2010, 10 Haziran). BM İran’a yeni yaptırımları kabul etti, Türkiye ‘hayır’ dedi. Erişim tarihi: 27.12.2020, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/bm-irana-yeni-yaptirimlari-kabul-etti-turkiye-hayir-dedi-14977295.
  • Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Merkezi. (2017, 18 Şubat). KHAS Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması 2016 sonuçları açıklandı. Erişim tarihi: 24.04.2021, https://www.khas.edu.tr/uploads/turkiye/tssea-2016.pdf.
  • Krauthammer, C. (2011, 28 Nisan). The Obama Doctrine: Leading from behind. Erişim tarihi: 24.12.2020, https://www.washingtonpost.com/opinions/the-obama-doctrine-leading-from-behind/2011/04/28/AFBCy18E_story.html (24.12.2020).
  • Krieg, A. and Rickli, J. M. (2019). Surrogate warfare: The transformation of war in the twenty-first century. Washington, DC: Georgetown University Press.
  • Longhurst K. (2004). Germany and the use of force. Mancherster: Manchester University Press.
  • NTV. (2009, 6 Nisan). Obama: Türkiye’nin görüşüne odaklandım. Erişim tarihi: 24.12.2020, https://www.ntv.com.tr/turkiye/obama-turkiyenin-gorusune-odaklandim,zKcpyxrLSk-87f-nQlifFg.
  • Özdal B. ve Karaca R. K. (2021). Diplomasi tarihi – 2. (Üçüncü Baskı). Bursa: Dora Yayınları.
  • Özkan, B. (2021, 27 Mayıs). Alman ve ABD belgelerinde 27 Mayıs darbesine giden yol. Erişim tarihi: 11.04.2022, https://yetkinreport.com/2021/05/27/alman-ve-abd-belgelerinde-27-mayis-darbesine-giden-yol/.
  • Ripsman N. M., Taliaferro J. W. and Lobell S. E. (2016). Neoclassical Realist Theory of International Politics. New York: Oxford University Press.
  • Rose, G. (1998). Neoclassical realism and theories of foreign policy. World Politics, 51(1), 144-172.
  • Schweller, R. L. (2003). The progressiveness of neoclassical realism. In C. Elman and M. F. Elman (Eds.) Progress in International Relations Theory (pp. 311-348). Massachusetts: MIT Press.
  • Schweller, R. L. (2004). Unanswered threats a neoclassical realist theory of underbalancing. Internalional Security, 29(2), 159-201.
  • Snyder J. L. (1977). The Soviet strategic culture: Implications for limited nuclear operations. Santa Monica: Rand Corporation.
  • Şalom. (2008, 9 Ocak). Hamas temsilcisiyle Ankara`da sıcak saatler. Erişim tarihi: 22.10.2022 https://www.salom.com.tr/arsiv/haber/62711/hamas-temsilcisiyle-ankarada-sicak-saatler.
  • Taliaferro J. W. (2006). State building for future wars: Neoclassical realism and the resource-extractive state. Security Studies, 15(2), 464–495.
  • Taliaferro J. W., Lobell S. E. and Ripsman N. M. (2009). Introduction. In S. E. Lobell, N. E. Ripsman and J. W. Taliaferro (Eds.) Neoclassical realism, the state, and foreign policy (pp. 1-41). New York: Cambridge University Press.
  • The New York Times. (2013, 1 Ağustos). Kerry says Egypt’s military was ‘restoring democracy’ in ousting Morsi. Erişim tarihi: 20.04.2021, https://www.nytimes.com/2013/08/02/world/middleeast/egypt-warns-morsi-supporters-to-end-protests.html?_r=0.
  • UN. (2010). Security Council ımposes additional sanctions on Iran, voting 12 in favour to 2 against, with 1 abstention. Erişim tarihi: 27.12.2020, https://press.un.org/en/2010/sc9948.doc.htm.
  • Uslu, N. (2016). Çatlak ittifak: 1947’den günümüze Türk-Amerikan ilişkileri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • VOA. (2012, 11 Şubat). Türkiye’yle Amerika’nın Suriye konusunda ortak pozisyonu var. Erişim tarihi: 27.12.2020, https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiyeyle-amerikann-suriye-konusunda-ortak-posizyonu-var-139158774/903307.html.
  • Yılmaz, N. (2011). Stratejik ortaklıktan model ortaklığa: Türkiye’nin bağımsız dış politikasının etkileri. B. Duran, K. İnat ve M. Özcan (Ed.) Türk Dış Politikası Yıllığı 2010 kitabı içinde (s. 551-577). Ankara: SETA Yayınları.
  • Zakaria F. (1992). Realism and domestic politics: A review essay. International Security, 17(1), 177-198.
  • Zakaria F. (1998). From wealth to power: The unusual origins of America’s world role. New Jersey: Princeton Unıversity Press.

Yıl 2023, , 295 - 325, 31.01.2023

Yıldırım Deniz , Barış Özdal

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1245700

Öz

The alliance relations between Turkey and the USA began in the 1950s. The security threat centered on the USSR during the Cold War Era was the main element that provided the main starting point and continuity of this alliance. This alliance relationship, which continued after the end of the Cold War, has continued until today, although it has followed a fluctuating course from time to time. Especially during the years of 2009 – 2017, when the 44th President of the USA, Barack H. Obama, was in office, many different problems were experienced in the relations between Turkey and the USA, and in this process, the future of the alliance began to be questioned on both sides. Undoubtedly, the theoretical approaches used in the analysis of actor pairs are also important. In this context, the Neoclassical Realist approach used in the study is important in terms of asserting that some internal factors as well as the international system can be effective in shaping the foreign policies of the states. Because according to this theoretical approach, perceptions of leaders, strategic culture, state-society relations and bureaucracy can also be effective in addition to the international system. In this study, first of all, a theoretical framework will be created according to the Neoclassical Realist approach. Then, the problems experienced during the Obama Era will be discussed. In the third part of the study, the problems between the two states during the Obama Era will be analyzed in the light of the parameters created in the theoretical framework section.

Anahtar Kelimeler

Türkiye – USA Relations Neoclassical Realism Recep Tayyip Strategic Culture

Kaynakça

  • Altunışık, M. B. (2009). Ortadoğu ve ABD: Yeni bir döneme girilirken. Ortadoğu Etütleri, 1(1), 69-81.
  • BBC Türkçe. (2006, 26 Ocak). Filistin’de Hamas zaferi. Erişim tarihi: 23.10.2022, https://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2006/01/060126_hamas_lead.shtml.
  • BBC Türkçe. (2010, 12 Ocak). Türkiye’yle İsrail arasında koltuk krizi. Erişim tarihi: 26.12.2020, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2010/01/100112_turkey_israel.
  • Bozkurt, M. İ. (2020). Liderlik sanatı. Bursa: TESAM Yayınları.
  • Christensen, T. J. (1997). Perceptions and alliances in Europe, 1865–1940. International Organization, 51(1), 65-97.
  • CTRS. (2018, 31 Ocak). Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması. Erişim tarihi: 24.04.2021, https://www.khas.edu.tr/sites/khas.edu.tr/files/inline-files/TSSEA-2017.pdf.
  • CTRS. (2019, 30 Ocak). Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması. Erişim tarihi: 24.04.2021, https://www.mustafaaydin.gen.tr/source/TSSEA2016.pdf.
  • Darıcılı, A. B. ve Özdal, B. (2017). Enformasyon savaşı bağlamında Rusya Federasyonu-Türkiye ilişkilerinin analizi. İGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 19-40.
  • Donnelly, J. (2013). Realizm. S. Burchill, A. Linklater vd. (Ed.), Uluslararası İlişkiler Teorileri kitabı içinde (s. 53-84) (A. Aslan ve M. Ağcan, Çev.). (Üçüncü Baskı). İstanbul: Küre Yayınları.
  • Erhan Ç. (2010, 15 Haziran). Model ortaklık demode oluyor. Erişim tarihi: 20.12.2020 https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/prof-dr-cagri-erhan/451082.aspx.
  • Ertoy, B. (2019). Uluslararası ilişkilerde realist geleneğin dönüşümü ve neoklasik realizm. Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-26.
  • Hürriyet. (2010, 10 Haziran). BM İran’a yeni yaptırımları kabul etti, Türkiye ‘hayır’ dedi. Erişim tarihi: 27.12.2020, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/bm-irana-yeni-yaptirimlari-kabul-etti-turkiye-hayir-dedi-14977295.
  • Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Merkezi. (2017, 18 Şubat). KHAS Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması 2016 sonuçları açıklandı. Erişim tarihi: 24.04.2021, https://www.khas.edu.tr/uploads/turkiye/tssea-2016.pdf.
  • Krauthammer, C. (2011, 28 Nisan). The Obama Doctrine: Leading from behind. Erişim tarihi: 24.12.2020, https://www.washingtonpost.com/opinions/the-obama-doctrine-leading-from-behind/2011/04/28/AFBCy18E_story.html (24.12.2020).
  • Krieg, A. and Rickli, J. M. (2019). Surrogate warfare: The transformation of war in the twenty-first century. Washington, DC: Georgetown University Press.
  • Longhurst K. (2004). Germany and the use of force. Mancherster: Manchester University Press.
  • NTV. (2009, 6 Nisan). Obama: Türkiye’nin görüşüne odaklandım. Erişim tarihi: 24.12.2020, https://www.ntv.com.tr/turkiye/obama-turkiyenin-gorusune-odaklandim,zKcpyxrLSk-87f-nQlifFg.
  • Özdal B. ve Karaca R. K. (2021). Diplomasi tarihi – 2. (Üçüncü Baskı). Bursa: Dora Yayınları.
  • Özkan, B. (2021, 27 Mayıs). Alman ve ABD belgelerinde 27 Mayıs darbesine giden yol. Erişim tarihi: 11.04.2022, https://yetkinreport.com/2021/05/27/alman-ve-abd-belgelerinde-27-mayis-darbesine-giden-yol/.
  • Ripsman N. M., Taliaferro J. W. and Lobell S. E. (2016). Neoclassical Realist Theory of International Politics. New York: Oxford University Press.
  • Rose, G. (1998). Neoclassical realism and theories of foreign policy. World Politics, 51(1), 144-172.
  • Schweller, R. L. (2003). The progressiveness of neoclassical realism. In C. Elman and M. F. Elman (Eds.) Progress in International Relations Theory (pp. 311-348). Massachusetts: MIT Press.
  • Schweller, R. L. (2004). Unanswered threats a neoclassical realist theory of underbalancing. Internalional Security, 29(2), 159-201.
  • Snyder J. L. (1977). The Soviet strategic culture: Implications for limited nuclear operations. Santa Monica: Rand Corporation.
  • Şalom. (2008, 9 Ocak). Hamas temsilcisiyle Ankara`da sıcak saatler. Erişim tarihi: 22.10.2022 https://www.salom.com.tr/arsiv/haber/62711/hamas-temsilcisiyle-ankarada-sicak-saatler.
  • Taliaferro J. W. (2006). State building for future wars: Neoclassical realism and the resource-extractive state. Security Studies, 15(2), 464–495.
  • Taliaferro J. W., Lobell S. E. and Ripsman N. M. (2009). Introduction. In S. E. Lobell, N. E. Ripsman and J. W. Taliaferro (Eds.) Neoclassical realism, the state, and foreign policy (pp. 1-41). New York: Cambridge University Press.
  • The New York Times. (2013, 1 Ağustos). Kerry says Egypt’s military was ‘restoring democracy’ in ousting Morsi. Erişim tarihi: 20.04.2021, https://www.nytimes.com/2013/08/02/world/middleeast/egypt-warns-morsi-supporters-to-end-protests.html?_r=0.
  • UN. (2010). Security Council ımposes additional sanctions on Iran, voting 12 in favour to 2 against, with 1 abstention. Erişim tarihi: 27.12.2020, https://press.un.org/en/2010/sc9948.doc.htm.
  • Uslu, N. (2016). Çatlak ittifak: 1947’den günümüze Türk-Amerikan ilişkileri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • VOA. (2012, 11 Şubat). Türkiye’yle Amerika’nın Suriye konusunda ortak pozisyonu var. Erişim tarihi: 27.12.2020, https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiyeyle-amerikann-suriye-konusunda-ortak-posizyonu-var-139158774/903307.html.
  • Yılmaz, N. (2011). Stratejik ortaklıktan model ortaklığa: Türkiye’nin bağımsız dış politikasının etkileri. B. Duran, K. İnat ve M. Özcan (Ed.) Türk Dış Politikası Yıllığı 2010 kitabı içinde (s. 551-577). Ankara: SETA Yayınları.
  • Zakaria F. (1992). Realism and domestic politics: A review essay. International Security, 17(1), 177-198.
  • Zakaria F. (1998). From wealth to power: The unusual origins of America’s world role. New Jersey: Princeton Unıversity Press.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Uluslararası İlişkiler
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Yıldırım Deniz 0000-0002-3297-4227

Barış Özdal Bu kişi benim 0000-0001-5460-6655

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Deniz, Y., & Özdal, B. (2023). Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi. TESAM Akademi Dergisi, 10(1), 295-325. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1245700
AMA Deniz Y, Özdal B. Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi. TESAM Akademi Dergisi. Ocak 2023;10(1):295-325. doi:10.30626/tesamakademi.1245700
Chicago Deniz, Yıldırım, ve Barış Özdal. “Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi”. TESAM Akademi Dergisi 10, sy. 1 (Ocak 2023): 295-325. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1245700.
EndNote Deniz Y, Özdal B (01 Ocak 2023) Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi. TESAM Akademi Dergisi 10 1 295–325.
IEEE Y. Deniz ve B. Özdal, “Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi”, TESAM Akademi Dergisi, c. 10, sy. 1, ss. 295–325, 2023, doi: 10.30626/tesamakademi.1245700.
ISNAD Deniz, Yıldırım - Özdal, Barış. “Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi”. TESAM Akademi Dergisi 10/1 (Ocak 2023), 295-325. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1245700.
JAMA Deniz Y, Özdal B. Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi. TESAM Akademi Dergisi. 2023;10:295–325.
MLA Deniz, Yıldırım ve Barış Özdal. “Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi”. TESAM Akademi Dergisi, c. 10, sy. 1, 2023, ss. 295-2, doi:10.30626/tesamakademi.1245700.
Vancouver Deniz Y, Özdal B. Neoklasik Realist Teori Çerçevesinde Barack H. Obama Dönemi’nde Türkiye – ABD İlişkilerinin Analizi. TESAM Akademi Dergisi. 2023;10(1):295-32.