YEŞİL FİNANS: GELECEĞE YATIRIM

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 699 - 740, 31.07.2025

Osman Yilmazcan

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1665471

Öz

Dünya nüfusu ve ekonomisi hızla büyürken, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik giderek daha önemli hale gelmektedir. Artan nüfus, doğal kaynakların bilinçsiz tüketimi ve iklim değişikliği, küresel ekonomik ve çevresel sorunları derinleştirmektedir. Bu sorunların çözümü için sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir finans ve yeşil finans büyük bir önem taşımaktadır. Sürdürülebilir finans, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerini dikkate alarak ekonomik büyümeyi destekleyen bir sistemdir. Yeşil finans, çevre dostu yatırımları teşvik ederek düşük karbon ekonomisine geçişi destekler. Paris Anlaşması ve Avrupa Yeşil Mutabakatı gibi uluslararası düzenlemeler, yeşil finansın küresel düzeyde benimsenmesine katkı sağlamaktadır.
Yeşil finans kapsamında yeşil proje kredileri, yeşil tahviller, karbon finansmanı, sürdürülebilir yeşil yatırım fonları ve yeşil sukuk gibi finansal araçlar geliştirilmektedir. Küresel çapta yeşil tahvil piyasası hızla büyümektedir. Türkiye’de de yeşil krediler ve tahvillerin yaygınlaşması için uluslararası finans kuruluşlarıyla iş birlikleri yürütülmektedir.
Yeşil finansın yaygınlaşması, ekonomik eşitsizliklerin azaltılmasına, çevre dostu yatırımların artırılmasına ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasına yardımcı olacaktır. Bu kapsamda bireylerden devletlere kadar her kesimin sorumluluk alması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

SÜRDÜRÜLEBİLİR FİNANS , TAKSONOMİ , YEŞİL FİNANS , YEŞİL TAHVİLLER , YEŞİL FONLAR

GREEN FİNANCE: INVESTMENT FOR THE FUTURE

Öz

As the world population and economy grow rapidly, environmental and economic sustainability are becoming increasingly important. The increasing population, unconscious consumption of natural resources and climate change are deepening global economic and environmental problems. Sustainable development, sustainable finance and green finance are of great importance for the solution of these problems. Sustainable finance is a system that supports economic growth by taking into account environmental, social and governance (ESG) criteria. Green finance supports the transition to a low-carbon economy by encouraging environmentally friendly investments. International regulations such as the Paris Agreement and the European Green Deal contribute to the global adoption of green finance.
Within the scope of green finance, financial instruments such as green project loans, green bonds, carbon financing, sustainable green investment funds and green sukuk are being developed. The green bond market is growing rapidly on a global scale. In Turkey, cooperation is being carried out with international financial institutions to spread green loans and bonds.
The spread of green finance will help reduce economic inequalities, increase environmentally friendly investments and ensure sustainable development. In this context, everyone from individuals to states must take responsibility.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Finance , Taxonomy , Green Finance , Green Bonds , Green Funds

Kaynakça

• Altunkaya, S. M. ve Özcan, M. (2020). Yenilenebilir enerji yatırımlarının finansmanında kullanılabilecek yeni nesil finansman mekanizmaları. Conference Paper · November, ResearchGate.
• Aytüre, S. ve Keskin, M. (2025). Traces of sustainability in the stock market: A comparative analysis of Türkiye and European Union indices. International Journal of Innovative Research and Scientific Studies, 8(3), 3933–3947.
• Baysan, Y. (2019). Yeşil tahviller ve iklim finansmanı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Anabilim Dalı, İstanbul.
• BDDK. (2021). Yeşil dönüşümün finansmanı: Fırsatlar ve zorluklar. Erişim tarihi: 01.08.2022, https://www.bddk.org.tr/KurumHakkinda/EkGetir/18?ekId=92.
• Borsa İstanbul. (2025). Sürdürülebilirlik endeksleri. https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/165/bist-surdurulebilirlik-endeksleri.
• Büyükakın, F. ve Önyılmaz, O. (2012). Faizsiz finansman bonosu sukuk ve Türkiye uygulamaları. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(7), 1–16.
• Çokgezen, J. Y. (2023). Yeşil finansman araçları, yeşil tahvil piyasası ilkeleri ve kullanımı. E. Y. Acı, R. A. Kuşçu ve F. H. Sezgin (Ed.), İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Finans (ss. 67–93). İstanbul: Çağlayan Kitap, Yayıncılık ve Eğitim.
• Corporate Finance Institute (CFI). (2025). Private equity vs. venture capital. Erişim tarihi: 31.01.2025, https://corporatefinanceinstitute.com/resources/career/private-equity-vs-venture-capital/.
• Dural, F. (2020). Yenilikçi finansman yöntemi olarak yeşil tahviller: Küresel yeşil tahvil piyasası. T. G. Şahin (Ed.), Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Bilimleri Sempozyumu (USVES) Tam Metin Kitabı (s. 261–274). Elâzığ: Asos Yayınevi.
• Escarus Sürdürülebilir Danışmanlık. (2016). İklimin finansmanı: Yeşil tahviller / Karbon fiyatlandırma. Erişim tarihi: 12.09.2020, http://iklimekonomisi.org/uploads/rapor/6312613-turkce-escarus-insightsclimate-finance.pdf.
• European Commission. (2025). How can activities qualify under the EU taxonomy? Erişim tarihi: 17.01.2025, https://finance.ec.europa.eu/sustainable-finance.
• European Commission. (2025). Overview of sustainable finance. Erişim tarihi: 19.03.2025, https://finance.ec.europa.eu/sustainable-finance/overview-sustainable-finance_en.
• Gilchrist, D., Yu, J. ve Zhong, R. (2021). The limits of green finance: A survey of literature in the context of green bonds and green loans. Sustainability, 13(2), 478. https://doi.org/10.3390/su13020478.
• Harris, J. M. (2000). Basic principles of sustainable development. Global Development and Environment Institute Working Paper 00-04. Dimensions of Sustainable Development, 1, 21–40.
• Hesary, F. T. ve Yoshino, N. (2019). The way to induce private participation in green finance and investment. Finance Research Letters, 31, 98–103.
• Initiative Climate Bonds. (2025). Sustainable debt market summary Q3 2024. Erişim tarihi: 31.01.2025. https://www.climatebonds.net/resources/reports/sustainable-debt-market-summary-q3-2024.
• International Capital Market Association (ICMA). (2021). Sürdürülebilirlik tahvili rehberleri. Haziran.
• International Finance Corporation (IFC). (2017). Green finance: A bottom-up approach to track existing flows. Germany’s Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), 2121 Pennsylvania Avenue, N.W. Washington, D.C. 20433.
• IRENA. (2020). Renewable energy finance: Green bonds (Renewable Energy Finance Brief 03, January 2020). Erişim Tarihi: 22.09.2024, https://irena.org/publications/2020/Jan/RE-finance-Green-bonds.
• İstanbul Sanayi Odası (İSO). (2024). Sürdürülebilir finans raporu. Mart.
• Jun, M., Christopher, K., Sean, K. ve Nicholas, P. (2016). Green bonds: Country experiences, barriers and options. G20 Green Finance Study Group Report.
• Kandır, S. Y. ve Yakar, S. (2017). Yeşil tahvil piyasaları: Türkiye’de yeşil tahvil piyasasının geliştirilebilmesi için öneriler. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(2), 159–175.
• Keskin, M. (2022). İklim dönüşümü ve yeşil finansmanı. Euroasia Journal of Social Sciences and Humanities, 9(2), 54–69.
• Keskin, M. (2023a). Sürdürülebilir tahvillerle değer yaratma. Sosyal Bilimlerde Toplumsal Sorunlara Bakış: Teorik Çalışmalar, 59–92. Efe Yayınları.
• Keskin, M. (2023b). Yeşil portföy ve Türkiye örnekleri. C. Karaca ve M. F. Buğan (Ed.), Finansal Piyasaların Evrimi – II (s. 161–179). Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub105.c592
• Kuloğlu, E. ve Öncel, M. (2015). Yeşil finans uygulaması ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 1–18.
• Küçükçolak, R. A. ve Kasımoğlu, M. (2018). Yatırım ve proje finansmanında kira sertifikalarının kavramsal çerçevesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(33), 465–493.
• Krupa, J. ve Harvey, L. D. D. (2017). Renewable electricity finance in the United States: A state-of-the-art review. Energy, 135, 913–929.
• Krushelnytska, O. (2021). Introduction to green finance. Technical Report, Ocak 2017.
• Lee, J. W. (2020). Green finance and sustainable development goals: The case of China. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(7), 577–586.
• Liang, H. ve Renneboog, L. (2020). Corporate social responsibility and sustainable finance: A review of the literature. ECGI Working Paper Series in Finance, No. 701.
• Lindenberg, N. (2014). Definition of green finance. www.die.gdi.de.
• Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J. ve Behrens III, W. W. (1972). The limits to growth. New York: Universe Books.
• Menteşe, B. (2021). Yeşil tahvilin gelişimi ve Türkiye’deki uygulamaları. Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 94–116.
• Mohd, S. ve Kaushal, V. K. (2018). Green finance: A step towards sustainable development. Journal of Finance and Accounting, 5(1), 59–74.
• Ng, T. H. ve Tao, J. Y. (2016). Bond financing for renewable energy in Asia. Energy Policy, 95, 509–517.
• Noh, H. J. (2018). Financial strategy to accelerate green growth. ADBI Working Paper Series.
• Odaro, D. (2021). What you need to know about IFC’s green bonds. Climate Explainer: Green Bonds. Erişim Tarihi: 23.02.2025, https://www.worldbank.org/en/news/feature/2021/12/08/what-you-need-to-know-about-ifc-s-green-bonds.
• Özcan, B. (2023). Yeşil gündem ve Avrupa Birliği fonları. E. Y. Acı, R. A. Kuşçu ve F. H. Sezgin (Ed.), İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Finans. İstanbul: Çağlayan Kitap, Yayıncılık ve Eğitim.
• Özcan, M. ve Durmuşoğlu, S. M. (2022). Yenilenebilir enerji yatırımlarının finansmanında yeşil tahvillerin kullanımı. Mühendis ve Makina, 63(707), 279–313.
• Özkan, T. (2019). Green bonds markets: The case of Turkey. DOI:10.17261/Pressacademia.2019.1146. PAP-IFC, 10(14), 72–74.
• Rakic, S. ve Mitic, P. (2012). Green banking – Green financial products with special emphasis on retail banking products. Conference Paper, Educons University.
• Ricketts, G. (2010). The roots of sustainability. Academic Questions, 23, 20–53.
• Sachs, J. (2015). The age of sustainable development. New York: Columbia University Press.
• Schoenmaker, D. (2017). From risk to opportunity: A framework for sustainable finance. Erasmus University: Rotterdam School of Management, RSM Series on Positive Change, 2. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3066210.
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK). (2024). Sermaye piyasası araçları.
• Shishlov, I., Morel, R. ve Cochran, I. (2016). Beyond transparency: Unlocking the full potential of green bonds. Institute for Climate Economics. http://www.i4ce.org/download/unlocking-the-potential-of-green-bonds/
• SKD Türkiye. (2016). 100 maddede sürdürülebilirlik rehberi. Erişim Tarihi: 06.02.2025, https://www.skdturkiye.org/*100-Maddede-Surdurulebilirlik-Rehberi.pdf.
• Soundarrajan, P. ve Vivek, N. (2016). Green finance for sustainable green economic growth in India. Agric.
• Econ – Czech, 62(1), 35–44. https://doi.org/10.17221/174/2014-AGRICECON
• Şimşek, O. ve Tunalı, H. (2022). Yeşil finansman uygulamalarının sürdürülebilir kalkınma üzerindeki rolü: Türkiye projeksiyonu. Journal of Economics and Financial Researches, 4(1), 16–45.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (ÇŞİDB). (2022). İklim finansmanında yeşil merkez bankacılığı, sürdürülebilirlik bağlantılı tahviller, sigortacılık ve tematik tahviller üzerine bir değerlendirme.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). On birinci kalkınma planı (2019-2023) kalkınmanın finansmanı çalışma grubu raporu.
• Topçu, D. N. (2022). Yeşil tahviller ve iklim değişikliği ile mücadelede merkez bankalarının rolü (Uzmanlık tezi). T.C. Merkez Bankası İstanbul Şubesi.
• Turguttopbaş, N. (2020). Sürdürülebilirlik, yeşil finans ve ilk Türk yeşil tahvil ihracı. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 267-283.
• Türkiye Bankalar Birliği (TBB). (2024). Proje finansmanı istatistikleri Haziran 2024. Rapor Kodu: DT25. UNDP Sustainable Insurance Forum (SIF). (2021). SIF scoping study: Nature-related risks in the global insurance sector.
• UNEP Finance Initiative. (2007). Green financial products and services: Current trends and future opportunities in North America. United Nations Environment Programme, ICF Consulting Canada, Inc.
• Vakıf Katılım. (2025). Yeşil kira sertifikası (Sukuk). Erişim tarihi: 22.03.2025, https://www.vakifkatilim.com.tr/tr/kendim-icin/yatirim/sermaye-piyasasi-urunleri/kira-sertifikasi-sukuk.
• Wang, M., Li, X. ve Wang, S. (2021). Discovering research trends and opportunities of green finance and energy policy: A data-driven scientometric analysis. Energy Policy, 154, 1–12.
• Wang, Y. ve Zhi, Q. (2016). The role of green finance in environmental protection: Two aspects of market mechanism and policies. Energy Procedia, 2016, 311–316.
• Yacoub, S. B. (2022). Yeşil İslami finans ve sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(3), 11–25.
• Yerlikaya, A. ve Uysal, B. (2024). Katılım bankacılığında finansal performans: Türkiye örneği. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, 13, 138–148. https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1498157
• Yılmaz, F. (2024). Yeşil inovasyon uygulamaları açısından bankacılık sektörü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 7(14), 22–50.
• Yılmazcan, O. (2023). 100. yılda sürdürülebilirlik. K. Atamer ve K. Kanadoğlu (Ed.), Cumhuriyetimizin 100. Yılında Özel Hukuk ve Kamu Hukuku Sempozyum Kitabı (s. 187–197). İstanbul Gedik Üniversitesi Yayınları No: 2.
• Yılmazcan, O. (2024). Sürdürülebilirlik kapsamında liderlik ve finansal amaç ilişkileri. Ş. Darıcan (Ed.), Geleceği Yönetmek: 21. Yüzyılın Yönetim Yaklaşımları (s. 423–464). Ankara: NOBEL Yayıncılık.
• Zengin, B. ve Aksoy, G. (2021). Sürdürülebilir kalkınma anlayışının yeşil pazarlama ve yeşil finans açısından değerlendirilmesi. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2, 362–379.