Metropoliten Alanların Yönetimine Dair Kuramlar Ekseninde Türkiye’de Büyükşehir Belediye Mevzuatının İrdelenmesi
Öz
Son
dönemde mekânsal düzlemde şehirlerin iç içe geçmişliğini aşan çok daha kompleks
mekânsal yayılım süreçleri kendisini göstermeye başlamıştır. Bu sürecin
siyasal, yönetsel, hukuki, sosyolojik ve birçok yönden esaslı bir biçimde
değerlendirilmesi, ortaya çıkan sorunların aşılması hususunda büyük önem
taşımaktadır. Mekânsal düzlemde ortaya çıkan bu yayılımın akademik boyutta ele
alınışı birbirinden farklı üç ana hat üzerinde değerlendirilebilir. Reform
kuramının yönetsel mekan açısından tekleştirici savunusuna karşın, kamu tercihi
kuramının çok parçalı savunusu önemli bir yaklaşım gibi görünse de; son dönemde
müzakereci ve oydaşmacı demokratik kültürün yönetsel sistemde meydana getirdiği
dönüşüme koşut metropoliten alandaki parçalı kurguyu uyumlaştırmaya dönük yönetişimci
yaklaşım, yeni bölgecilik olarak kendisinden fazlası ile söz ettirmeye başlamıştır.
Bu çalışmada literatür ve içerik analizi yöntemi kullanılarak Türkiye’de
metropoliten alanların yönetiminde büyük öneme sahip hukuki düzenlemeler ile akademik
düzlemde mekânsal alanların yönetimine ışık tutan kuramlar kıyaslamalı bir
biçimde ele alınmıştır. Yapılan değerlendirmeler neticesinde Türkiye’de
metropoliten alanların yönetimine dair kanuni düzenlemelerde “kamu tercihli
yönetişim” yaklaşımından, “reformcu yönetişim” yaklaşımına doğru bir dönüşümün
olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Reform Kuramı Kamu Tercihi Kuramı Yönetişim Kuramı Büyükşehir Belediyesi Metropoliten Alan Bölge
Kaynakça
- Arıkboğa, E. (2013), Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli, Yerel Politikalar, Yıl: 1, Sayı: 3, Ocak-Haziran, s. 48-96.
- Aydınlı, H.İ. (2003), 1980 Sonrası Türk Belediye Sisteminde Yeni Liberal ve Desantralist Eğilimler, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, (1), s. 73-86.
- Batal, Salih (2016), Bütüncül Belediyecilik Anlayışının Sonuçlarından Biri: Kentsel Dönüşüm ve Yerel Yönetimlerin Konuya Yaklaşımı, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 10, Aralık, s. 24-46.
- Eryiğit, B. H. (2015), Türkiye’de Belediye Birlikleri ve Marmara Belediyeleri Birliği’nin Tarihi, Hayat Yayınları, İstanbul.
- Gül H., Batman, S. (2013), Dünya ve Türkiye Örneklerinde Metropoliten Alan Yönetim Modelleri ve 6360 Sayılı Yasa, Yerel Politikalar Dergisi, Ocak-Haziran, 7-47.
- Keleş, Ruşen (2012), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Genişletişmiş 8. Baskı, Cem Yayınevi, İstanbul.
- Kızılboğa, R., (2012) Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Teorilerinin Değerlendirilmesi, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, s. 91-109.
- Kübler, D. ve Heinelt, H., Metropolitan Governance Capacity, Democracy and the Dynamics of Place, Metropolitan Governance: Capacity, Democracy and the Dynamics of Place, Hubert Heinelt ve Daniel Kübler (ed.), Routledge, Londra, New York, 2005, s. 8-28.
- Oktay, Tarkan (2016a), Metropol Kent Yönetimi Yaklaşımları ve Uygulama Modelleri, Strategic Public Management Journal (SPMJ), Issue No: 4, November 2016, ISSN 2149-9543, s. 49-71.
- Oktay, Tarkan (2016b), 6360 Sayılı Kanuna Dayalı Büyükşehir Belediye Reformunu Anlama ve Anlamlandırma, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (İSMUS), I/1, s. 71-131.
- Oktay, Tarkan (2008), Belediye Kurumunun Tarihsel Gelişimi, Editör: Recep Bozlağan ve Yüksel Demirkaya, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008, 119-156.
- Oktay, Tarkan (2005), II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e İstanbul Şehremaneti (Teşkilat ve Mali Yapı Analizi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi/Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim, Doktora Tezi, Şubat Aktaran: Oktay, Tarkan (2008), “Belediye Kurumunun Tarihsel Gelişimi”, Editör: Recep Bozlağan ve Yüksel Demirkaya, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008, 119-156.
- Özgür, Hüseyin, Yavuzçehre, P. Savaş (2015), Türkiye’nin Büyükşehir Belediyesi Sistemi: 1982-2015, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), ss. 903-926.
- Sager, Fritz, Metropolitan Institutions and Policy Coordination: The Integration of Land Use and Transport Policies in Swiss Urban Areas”, Governance: An International Journal of Policy, Administration and Institutions, Vol. 18, No. 2, 2005, s. 227–256.
- Sellers, Jefferey, Hoffmannn-Martinot (2016), Metropoliten Yönetişim, UCGL MEWA-Metropoliten Yönetişim. Çeviren: Esen, Adem, İstanbul, s. 7-36, UCGL Decentralization and Local Democracy in The World. 2008 First Global, Reports. 259-283.
- Shah, A., Grant Financing of Metropolitan Areas: A Review of Principles and Worldwide Practices, Policy Research Working Paper 6002, The World Bank, 2012.
- TBMM (2012), Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmümde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Gerekçesi, http://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-0690.pdf adresinden temin edilmiştir.
- Tekel, A. (2009). Türkiye’de Metropoliten Alanın Yönetiminden Metropoliten Yönetişime Geçiş: Ankara Örneğinde Bir Değerlendirme, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009, Sayı 18, s. 191-214.
Öz
In
the world, the processes of spatial spreading which are far more complex than
transcending the cities in the spatial level have begun to display themselves
in the last period. It is utmost importance to evaluate this process in a
fundamental way from political, administrative, legal, sociological and similar
aspects to overcome the emerging problems. The study of this spread on the
spatial level at the academic dimension can be evaluated on three main
different dimensions. Although the multi-part argue of public choice theory
seems to be an important argument in the face of the unifying argue of reform
theory in the administration, the recent negotiating and consensual democratic
cultural system led to the transformational correspondence in the metropolitan
area has begun to express more than itself as a new regionalism. This study has
been subjected to in the literature analysis and content analysis methods using
legal arrangements in Turkey metropolitan areas included in the legislation on
the management of municipalities in the context of theories of comparative
evaluation for the management of metropolitan areas. The evaluation result of
legislative regulations for the administration of the metropolitan area in
Turkey, it has been concluded that there is a transformation from “public
choice theory” towards to “reformed theory”.
Anahtar Kelimeler
Reform Theory Public Choice Theory Governance Theory metropolitan municipality Metropolitan Area Region
Kaynakça
- Arıkboğa, E. (2013), Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli, Yerel Politikalar, Yıl: 1, Sayı: 3, Ocak-Haziran, s. 48-96.
- Aydınlı, H.İ. (2003), 1980 Sonrası Türk Belediye Sisteminde Yeni Liberal ve Desantralist Eğilimler, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, (1), s. 73-86.
- Batal, Salih (2016), Bütüncül Belediyecilik Anlayışının Sonuçlarından Biri: Kentsel Dönüşüm ve Yerel Yönetimlerin Konuya Yaklaşımı, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 10, Aralık, s. 24-46.
- Eryiğit, B. H. (2015), Türkiye’de Belediye Birlikleri ve Marmara Belediyeleri Birliği’nin Tarihi, Hayat Yayınları, İstanbul.
- Gül H., Batman, S. (2013), Dünya ve Türkiye Örneklerinde Metropoliten Alan Yönetim Modelleri ve 6360 Sayılı Yasa, Yerel Politikalar Dergisi, Ocak-Haziran, 7-47.
- Keleş, Ruşen (2012), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Genişletişmiş 8. Baskı, Cem Yayınevi, İstanbul.
- Kızılboğa, R., (2012) Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Teorilerinin Değerlendirilmesi, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, s. 91-109.
- Kübler, D. ve Heinelt, H., Metropolitan Governance Capacity, Democracy and the Dynamics of Place, Metropolitan Governance: Capacity, Democracy and the Dynamics of Place, Hubert Heinelt ve Daniel Kübler (ed.), Routledge, Londra, New York, 2005, s. 8-28.
- Oktay, Tarkan (2016a), Metropol Kent Yönetimi Yaklaşımları ve Uygulama Modelleri, Strategic Public Management Journal (SPMJ), Issue No: 4, November 2016, ISSN 2149-9543, s. 49-71.
- Oktay, Tarkan (2016b), 6360 Sayılı Kanuna Dayalı Büyükşehir Belediye Reformunu Anlama ve Anlamlandırma, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (İSMUS), I/1, s. 71-131.
- Oktay, Tarkan (2008), Belediye Kurumunun Tarihsel Gelişimi, Editör: Recep Bozlağan ve Yüksel Demirkaya, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008, 119-156.
- Oktay, Tarkan (2005), II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e İstanbul Şehremaneti (Teşkilat ve Mali Yapı Analizi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi/Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim, Doktora Tezi, Şubat Aktaran: Oktay, Tarkan (2008), “Belediye Kurumunun Tarihsel Gelişimi”, Editör: Recep Bozlağan ve Yüksel Demirkaya, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008, 119-156.
- Özgür, Hüseyin, Yavuzçehre, P. Savaş (2015), Türkiye’nin Büyükşehir Belediyesi Sistemi: 1982-2015, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), ss. 903-926.
- Sager, Fritz, Metropolitan Institutions and Policy Coordination: The Integration of Land Use and Transport Policies in Swiss Urban Areas”, Governance: An International Journal of Policy, Administration and Institutions, Vol. 18, No. 2, 2005, s. 227–256.
- Sellers, Jefferey, Hoffmannn-Martinot (2016), Metropoliten Yönetişim, UCGL MEWA-Metropoliten Yönetişim. Çeviren: Esen, Adem, İstanbul, s. 7-36, UCGL Decentralization and Local Democracy in The World. 2008 First Global, Reports. 259-283.
- Shah, A., Grant Financing of Metropolitan Areas: A Review of Principles and Worldwide Practices, Policy Research Working Paper 6002, The World Bank, 2012.
- TBMM (2012), Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmümde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Gerekçesi, http://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-0690.pdf adresinden temin edilmiştir.
- Tekel, A. (2009). Türkiye’de Metropoliten Alanın Yönetiminden Metropoliten Yönetişime Geçiş: Ankara Örneğinde Bir Değerlendirme, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009, Sayı 18, s. 191-214.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Nisan 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |