Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2021, , 119 - 162, 26.02.2021

Sayim Türkman

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.798653

Öz

At the end of the Sarıkamış Battles, the Russian army did not spend the winter at rest and continued its offensive again in January 1916. In this context, with the 2. Battles of Torment forced the Turkish forces to retreat to the Erzurum Höyükler line. Convincing the General Staff, Yudeniç attacked the prepared positions in Erzurum in February. As a result of the ongoing attacks of the Russian troops from the east and north, the Russians invaded Erzurum on 16 February 1916. A Kazakh company belonging to the 1st Caucasian corps entered Erzurum. As the Russian Corps entered through the Kars gate, Turkish troops were leaving the Trabzon gate. Abdülkerim Pasha, aftershock commander was appointed and as a result of this, ammunition and buildings were set on fire to prevent them from falling into their hands. Thus, the first phase of the Russian forward operation was successfully completed. Later, the Turkish Army Kop made a violent defense for four months in the Coruh Wars. With this defense, important time was gained for the transfer of the 2nd Army to the East. However, the Russian forces continued their offensive with great reinforcements and the Russians occupied Bayburt and Erzincan despite the great sacrifices of the Ottoman army. With the Russian Revolution of 1917, it provided an important advantage for the Ottoman Army to take these places back.

Anahtar Kelimeler

First World War The East Front The Caucasus Front Turkish Fronts Erzurum

Kaynakça

  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-32, F. 178-179.
  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-34, F. 156.
  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-36, F. 1-24.
  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-36, F. 1-58.
  • BOA (Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı). (2013). Osmanlı belgelerinde I. Dünya Harbi, No: 130. Belge No: 87. HR. SYS, 2109/9-21. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 162.
  • BOA. (2013). Belge No: 130, HR. SYS, 2111/5-15. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 231.
  • BOA. (2013). Belge Not: 135, MV (Meclis-i Vükela), 199/92. 1, İstanbul:Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 238.
  • BOA. (2013). Belge No: 149, HR. SYS (Hariciye Siyasi), 2111/9-9. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 262.
  • BOA. (2013). Belge No: 157, HR. SYS, 2111/12-2-3, Başkomutanlığı vekaleti 2. Şube, 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları s. 277.
  • BOA. (2013). Belge No: 152, HR. SYS, 2103/12-1-2. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 266-267.
  • BOA. (2013). Belge No: 157, HR. SYS, 2111/12-2-3. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 276-277.
  • BOA. (2013). Belge No: 173, HR. SYS, 2112/7-6. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 313.
  • BOA. (2013). Belge No: 183, HR. SYS, 2112/11-14. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 328-329.
  • Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılap Tarihi 1914-1918 genel savaşı, 3, Kısım 3. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Birinci Dünya Harbi’nde Türk harbi Kafkas Cephesi 3. Ordu Harekatı, (1993). 2. 1. Kitap,
  • Birinci Dünya Harbi’nde Türk harbi Kafkas Cephesi 3. Ordu Harekatı, (1993). 2 / 2, 2. Kitap, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Birinci Dünya Harbi›nde Türk Harbi, (1978). 2, 2. Kısım, Kafkas Cephesi 2. Ordu Harekatı (1916 -1918), Seri No: 3, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Birinci Dünya Harbi'nde Türk Harbi, Irak - İran Cephesi (1914 -1918), (1979). 3, 1. Kısım, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermenilerin Türklere yaptığı katliamlar fotoğraflar. (2000). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Çakmak, F. (2005). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu (Kafkasya) Cephesi.Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Çifçi, E. (2015). Kut’ül Amare kahramanı Halil Kut Paşa’nın hatırları. (İkinci Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Çolak, M. (2014). Alman İmparatorluğu’nun Doğu siyaseti çerçevesinde Kafkasya politikası (1914-1918). (2. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Demirel, M. (1996). Birinci Dünya Harbi’nde Erzurum ve çevresinde Ermeni hareketleri (1914 -1918). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • General Nikolski, (1990). Sarıkamış Harekatı. (İkinci Baskı). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Guze (Alman Yarbay). (2007). Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi’ndeki muharebeler. Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • İlter, A. S. (2007). Birinci Dünya Harbi’nde, Kafkas Cephesi hatıraları,.Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Şehir ve Kasabaların Harp Bölgeleri, Bombardıman, İşgal ve Kurtuluş Tarihleri (1911-1922), (1977). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Karal, E. Z. (2011). Osmanlı tarihi, İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-19018), 9. (3. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Köni, H. (2015). Jeopolitik oyunlar: Ermenistan, Türkiye ve büyük güçler, TESAM Akademi Dergisi, 2(1), 245-253.
  • Kurat, A. N. (1973). Türkiye ve Rusya, 18. yüzyıl sonundan Kurtuluş Savaşı'na kadar Türk Rus ilişkileri (1798 - 1919). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Mehdiyev, G. Ç. (2015). Türksüz Ermenistan ideolojisinin sonuçları: Ermenistan’ın tek uluslu ve monoetnik devlete dönüştürülmesi süreçleri, TESAM Akademi Dergisi, 2(1), 7-28.
  • Sabis, A. İ. (1991). Birinci Dünya Harbi harp hatıralarım, 3. İstanbul: Nehir Yayınları.
  • Türkmen, Z. Cepheden Cepheye: Kafkas Cephesi’nin Dondurucu Soğundan Irak Çöllerine 5. Seferi Kuvvetinin (52. Mürettep Tümen) Serüveni. (2015). 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Kafkas (Doğu) Cephesi Uluslararası Sempozyumu (25-27 Eylül Erzurum), (Merve Uğur, Yayına Haz.), Ankara, 323-360.

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917)

Yıl 2021, , 119 - 162, 26.02.2021

Sayim Türkman

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.798653

Öz

Sarıkamış Muharebeleri sonunda Rus ordusu, kışı istirahatle geçirmemiş ve 1916 Ocak ayında tekrar taarruzlarına devam etmiştir. Bu kapsamda önce İkinci Azap Muharebeleri ile Türk kuvvetlerini Erzurum Höyükler hattına çekilmeye zorlamıştır. Genelkurmay Başkanlığını ikna eden Yudeniç, Erzurum hazırlanmış mevzilerine, Şubat ayında taarruz etmiştir. Rus birliklerinin doğudan ve kuzeyden devam eden taarruzları neticesinde, 16 Şubat 1916 tarihinde Ruslar Erzurum'u işgal ettiler. 1. Kafkas Kolordusuna ait bir Kazak bölüğü Erzurum'a girdi. Rus Kolordusu Kars kapısından girerken, Türk birlikleri Trabzon kapısından çıkmaktaydı. Abdülkerim Paşa, artçı komutanı tayin edilmiş ve bunun neticesinde, ellerine geçmesin diye cephane ve binalar ateşe verilmişti. Böylece, Rus ileri harekâtının birinci safhası başarılı bir şekilde tamamlanmıştır. Daha sonra Türk Ordusu Kop, Çoruh Muharebelerinde dört ay boyunca şiddetli bir savunma yapmıştır. Bu savunma ile 2. Ordunun doğuya intikali için önemli bir zaman kazanılmıştır. Rus kuvvetleri, büyük takviyeler ile taarruzlarına devam etmiş ve Osmanlı ordusunun büyük fedâkarlıklarına rağmen, Bayburt ve Erzincan’ı Ruslar işgal etmişlerdir. 1917 Rus İhtilali ile Osmanlı ordusunun tekrar bu yerleri geri alması için önemli bir avantaj sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Birinci Dünya Harbi, Doğu Cephesi Kafkas Cephesi Türk Cepheleri Erzurum

Kaynakça

  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-32, F. 178-179.
  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-34, F. 156.
  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-36, F. 1-24.
  • Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi; No: 4/3671, Kls. 2950, Dos. No: H.-36, F. 1-58.
  • BOA (Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı). (2013). Osmanlı belgelerinde I. Dünya Harbi, No: 130. Belge No: 87. HR. SYS, 2109/9-21. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 162.
  • BOA. (2013). Belge No: 130, HR. SYS, 2111/5-15. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 231.
  • BOA. (2013). Belge Not: 135, MV (Meclis-i Vükela), 199/92. 1, İstanbul:Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 238.
  • BOA. (2013). Belge No: 149, HR. SYS (Hariciye Siyasi), 2111/9-9. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 262.
  • BOA. (2013). Belge No: 157, HR. SYS, 2111/12-2-3, Başkomutanlığı vekaleti 2. Şube, 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları s. 277.
  • BOA. (2013). Belge No: 152, HR. SYS, 2103/12-1-2. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 266-267.
  • BOA. (2013). Belge No: 157, HR. SYS, 2111/12-2-3. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 276-277.
  • BOA. (2013). Belge No: 173, HR. SYS, 2112/7-6. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 313.
  • BOA. (2013). Belge No: 183, HR. SYS, 2112/11-14. 1, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları, s. 328-329.
  • Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılap Tarihi 1914-1918 genel savaşı, 3, Kısım 3. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Birinci Dünya Harbi’nde Türk harbi Kafkas Cephesi 3. Ordu Harekatı, (1993). 2. 1. Kitap,
  • Birinci Dünya Harbi’nde Türk harbi Kafkas Cephesi 3. Ordu Harekatı, (1993). 2 / 2, 2. Kitap, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Birinci Dünya Harbi›nde Türk Harbi, (1978). 2, 2. Kısım, Kafkas Cephesi 2. Ordu Harekatı (1916 -1918), Seri No: 3, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Birinci Dünya Harbi'nde Türk Harbi, Irak - İran Cephesi (1914 -1918), (1979). 3, 1. Kısım, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermenilerin Türklere yaptığı katliamlar fotoğraflar. (2000). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Çakmak, F. (2005). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu (Kafkasya) Cephesi.Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Çifçi, E. (2015). Kut’ül Amare kahramanı Halil Kut Paşa’nın hatırları. (İkinci Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Çolak, M. (2014). Alman İmparatorluğu’nun Doğu siyaseti çerçevesinde Kafkasya politikası (1914-1918). (2. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Demirel, M. (1996). Birinci Dünya Harbi’nde Erzurum ve çevresinde Ermeni hareketleri (1914 -1918). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • General Nikolski, (1990). Sarıkamış Harekatı. (İkinci Baskı). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Guze (Alman Yarbay). (2007). Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi’ndeki muharebeler. Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • İlter, A. S. (2007). Birinci Dünya Harbi’nde, Kafkas Cephesi hatıraları,.Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Şehir ve Kasabaların Harp Bölgeleri, Bombardıman, İşgal ve Kurtuluş Tarihleri (1911-1922), (1977). Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı.
  • Karal, E. Z. (2011). Osmanlı tarihi, İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-19018), 9. (3. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Köni, H. (2015). Jeopolitik oyunlar: Ermenistan, Türkiye ve büyük güçler, TESAM Akademi Dergisi, 2(1), 245-253.
  • Kurat, A. N. (1973). Türkiye ve Rusya, 18. yüzyıl sonundan Kurtuluş Savaşı'na kadar Türk Rus ilişkileri (1798 - 1919). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Mehdiyev, G. Ç. (2015). Türksüz Ermenistan ideolojisinin sonuçları: Ermenistan’ın tek uluslu ve monoetnik devlete dönüştürülmesi süreçleri, TESAM Akademi Dergisi, 2(1), 7-28.
  • Sabis, A. İ. (1991). Birinci Dünya Harbi harp hatıralarım, 3. İstanbul: Nehir Yayınları.
  • Türkmen, Z. Cepheden Cepheye: Kafkas Cephesi’nin Dondurucu Soğundan Irak Çöllerine 5. Seferi Kuvvetinin (52. Mürettep Tümen) Serüveni. (2015). 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Kafkas (Doğu) Cephesi Uluslararası Sempozyumu (25-27 Eylül Erzurum), (Merve Uğur, Yayına Haz.), Ankara, 323-360.
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Sayim Türkman 0000-0003-0934-5323

Yayımlanma Tarihi 26 Şubat 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021

Kaynak Göster

APA Türkman, S. (2021). BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917). TESAM Akademi Dergisi, 8(1), 119-162. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.798653
AMA Türkman S. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917). TESAM Akademi Dergisi. Şubat 2021;8(1):119-162. doi:10.30626/tesamakademi.798653
Chicago Türkman, Sayim. “BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917)”. TESAM Akademi Dergisi 8, sy. 1 (Şubat 2021): 119-62. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.798653.
EndNote Türkman S (01 Şubat 2021) BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917). TESAM Akademi Dergisi 8 1 119–162.
IEEE S. Türkman, “BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917)”, TESAM Akademi Dergisi, c. 8, sy. 1, ss. 119–162, 2021, doi: 10.30626/tesamakademi.798653.
ISNAD Türkman, Sayim. “BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917)”. TESAM Akademi Dergisi 8/1 (Şubat 2021), 119-162. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.798653.
JAMA Türkman S. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917). TESAM Akademi Dergisi. 2021;8:119–162.
MLA Türkman, Sayim. “BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917)”. TESAM Akademi Dergisi, c. 8, sy. 1, 2021, ss. 119-62, doi:10.30626/tesamakademi.798653.
Vancouver Türkman S. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI DOĞU (KAFKAS) CEPHESİ, RUS İLERİ HAREKATI (1916-1917). TESAM Akademi Dergisi. 2021;8(1):119-62.