Increasing Islamophobia in Europe after the Cold War

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 57 - 95, 31.01.2017

Umut Kedikli Mehmet Akça

Öz

In the polarized system fallen apart afterwards of
collapse of the Cold War, the counter enemy of communism needed to be replaced
with another foe. Prejudice against Islam and Muslim community in Europe peaked
up in the aftermath of September 11 attacks and subsequent terror attacks in
Europe. Thus, emerging radicalism created a new enemy by linking intensified
economic distress staggering Europe with elevating migration to Europe. In the
very same period, unstoppable rise of far-right parties that made a significant
contribution in transformation of prejudice into persistent codes conduced that
racism to have a new face referred as “Islamophobia” comprised of discriminating
and marginalizing discourse such as reckoning members of Muslim societies in
Europe as terrorist. It is a fact that the new ideological opposition that
could sabotage the common European identity as a effort to prevent conflicts in
Europe after the WWII was induced by adverse impacts of
globalization process. It is considered that, unless European governments
alleviate Islamophobic movement across the EU, conflicts and violent uprisings
would continue increasingly in the continent.

In the present study, it was revealed that racism,
chronic disease of Europe, has gained pace once again under influence of
Islamophobia recently. Rise of Islamophobia through racism, its historical
background and impact of political and economic developments in Europe on
Islamophobia were analyzed in the present study.

Anahtar Kelimeler

Islamphobia, Racism in Europe, Xenophobia, Globalization, European Identity, Constructivism, Identity Building

SOĞUK SAVAŞ SONRASI AVRUPA’DA ARTAN İSLAMOFOBİ

Öz

Soğuk
Savaş’ın bitmesiyle yıkılan iki kutuplu sistemde, karşıt ideoloji olan
komünizmin yerine konulması gereken bir düşmana ihtiyaç duyulmuştur. Avrupa’da
özellikle 11 Eylül 2001 terör saldırılarının ardından İslam’a ve müslümanlara
karşı artan önyargı, Avrupa’da gerçekleşen terör eylemlerinin ardından doruğa
çıkmış; 2000’li yılların sonlarında Avrupa’yı sarsan ekonomik bunalımın artan
göçmen krizine bağlanmasıyla da radikal bir hale dönüşerek yeni bir düşman
yaratılmıştır. Bu dönemde önyargıların kalıcı kodlamalara dönüşmesine katkı
sağlayan aşırı sağ partilerin tüm kıtada önlenemez yükselişi de Avrupa’da
ırkçılığın yeni bir yüz kazanmasına neden olmuştur. “İslamofobi” olarak tanımlanan
bu yeni yüz, Avrupa’da yaşayan müslüman toplulukların fertlerine karşı terörist
gözüyle bakma gibi ayrıştırıcı ve ötekileştirici bir söylemi de içinde
barındırmaktadır. II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’da çatışmaların tekrar
yaşanmaması için ortak bir Avrupalı kimliği oluşturma projesini de baltalayacak
şekilde üretilen bu yeni ideolojik karşıtlığı, küreselleşme sürecinin olumsuz
etkilerinin de tetiklediği bir gerçekliktir. Avrupalı devletlerin ve AB’nin
islamofobik hareketleri baskılamaması halinde, kıta genelinde çatışma ve şiddet
eylemlerinin artarak devam edeceği de düşünülmektedir. Bu çalışmada da
Avrupa’nın kronik bir hastalığı olan ırkçılığın son dönemde islamofobi
üzerinden yeniden tırmanışa geçtiği ortaya konmaktadır. Irkçılık üzerinden
islamofobinin gelişimi, tarihsel arka planı ve Avrupa’daki siyasi ve ekonomik
gelişmelerin islamofobiye olan etkisi de çalışmada analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa’da Irkçılık, İslamofobi, Yabancı Karşıtlığı, Küreselleşme, Avrupalı Kimliği, Konstrüktivizm, Kimlik İnşası

Kaynakça

• Akdemir, E. (2013). Avrupa Birliği’nde Kimlik, Kültür Tartışmaları ve Türkiye. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Aktaş, M. (2014). Avrupa’da Yükselen İslamofobi ve Medeniyetler Çatışması Tezi. Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM)Dergisi, 13(1), 31-54.
• Аllеn, C. (2006). Islаmophobiа, Cеntrе for Еuropеаn Policy Studiеs. Birmingham University: Birmingham University Press.
• AlSayyad, N. ve Castells, M. (2004). Müslüman Avrupa ya da Avro-İslam (Z. Savan, Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Altınbaş, D. (2007). Avrupa’da İslam Etkisi: Fransa Örneği.(Yayımlanmamış Doktora Tezi) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arı Hareketi Yayınları (2012). Avrupa Birliği Ülkelerinde İslamofobi ve Irkçılık, 9-23.
• Aydın, M. Z. ve Yardım, M. (2007). Belçika’da İslamofobi ve Müslümanlara Yönelik Ayrımcılık. Cumhuriyet Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 12 (2), 7-32.
• Balibar, E. ve Wallerstein, I. (2000). Irk, Ulus Sınıf: Belirsiz Kimlikler (N. Ökten, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları
• Barın, H. (2014). İslamofobi: Bir Irkçılık Çeşidi ve Nefret Suçu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Boer, P. D. (2007). Homer in Modern Europe. European Review, 15(2), 171-185.
• Canatan, K. (1995). Avrupa’da Müslüman Azınlıklar.İstanbul: İnsan Yayınları.
• Canatan, K. (2012). İslamofobi’nin Tarihsel ve Güncel Görünümleri. Diyanet Aylık Dergisi, 10(262), 8-12.
• Canatan, K. ve Hıdır Ö. (2007). İslamofobi ve Antiislamizm: Kavramsal ve Tarihsel Yaklaşım. Ankara: Eskiyeni Yayınları.
• Çalış, Ş. H. (2008). Türkiye- Avrupa Birliği İlişkileri: Kimlik Arayışı, Politik Aktörler ve Değişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dinç C. (2011). Avrupa Kimliği, Çatışan Perspektifler, Güncel Değerlendirmeler ve Endişeler. Akademik Bakış Dergisi, 5(9), 31-58.
• Doomernik, J. (2001). Immigration, Multiculturalism and the Nation State in Western Europe. South Africa: Durban, Racism and Public Policy Conference Paper, 1-16.
• Duman, Z. M. (2009). Küreselleşme, Kimlik ve Çokkültürlülük, Küreselleşme Sürecinde Eğitim Sorunlarının Felsefi Boyutu. Eğitim Bir-Sen: Uluslararası Eğitim Felsefesi Kongresi, 587-600.
• Dünya Bülteni Araştırma Masası (DÜBAM) (2015). İslamofobi ve Avrupa’da İslam Algısı(Mod. Aynur Erdoğan). İstanbul: Dübam Yayınları.
• Ecevit, A.Y. ve Ünal, Ö. Vd. (2014). Avrupa Parlamentosu Seçimleri ve Aşırı Sağ Partilerin Yükselişi. Betam Araştırma Notu, 14(167), 1-9.
• Elmas, F. (2008). Avrupa Birliği’nde Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı ile Mücadele. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Elmas Yılmaz, F. ve Kutlay, M. (2011). Avrupa’yı Bekleyen Tehlike: Aşırı Sağın Yükselişi. USAK Analiz No: 11.
• Еsposito, J. L. vе Yılmaz, İ. (2012). Islam and Peacebuilding. New York: Blue Dome Press.
• Hersh, J. ve Schmidt, J. D. (Ed.). (2000). Civilizational Conflicts: Globalization and Social Change. London and New York: Routledge Press.
• Huntington, S. P. (2002). Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Gökcan, Ö. (2010). Avrupa’da Müslüman Azınlığa Yönelik Devlet Politikaları ve Bu Politikaları Etkileyen Faktörler: Fransa Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Karluk, R. (2003). Avrupa Birliği ve Türkiye. İstanbul: Beta Yayınları.
• Krondorfer, B. (2015). Anti-Semitism and Islamophobia: Twins or Category Mistake. CrossCurrents, Association for Religion and Intellectual Life, 292-296.
• Köse, A. (2009). Avrupa ve İslam. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Marsden, G. M. (2006). Fundamentalism and American Culture. New York: Oxford University Press.
• Noi Ünver, A. (2007). Avrupa’da Yükselen Milliyetçilik. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Nuhoğlu Soysal, Y. (2012). Citizenship, Immigrations and The European Social Project: Rigths and Obligations of Individuality. The British Journal of Sociology, 63(1), 1-21.
• Öner, S. (2014). Avrupa’da Yükselen Aşırı Sağ, Yeni Ötekiler ve Türkiye’nin AB Üyeliği. Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM) Dergisi, 13(1), 163-184.
• Özsöz, M. (2014). Avrupa Parlamentosu Seçimlerinin İlkleri, Enleri, Aşırıları, Kazananları ve Kaybedenleri. İktisadi Kalkınma Vakfı Değerlendirme Notu 84, 1-15.
• Pavlovaite, I. (2003). Being European by Joining Europe: Accession and Identity Politics in Lithuania. Cambridge Review of International Affairs, 16(2), 239-255.
• Runnymede T. (1997). Islamaphobia: A Challenge For Us All. London.
• Savage, T. M. (2004). Europe and Islam: Crescent Waxing, Cultures Clashing. The Washington Quarterly, 27(3), 26.
• Sayar, M. K. (2014). Avrupa Birliği Ülkelerinde İslamofobi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Songülen İnanç, Z. ve Çetin, S. (2011). Avrupa’nın Kendine Dönen Silahı: Dışlayıcılık ve Ayrımcılık. Ankara: Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Yayınları, 1-36.
• Şahin, K. (2009). Küreselleşme Tartışmaları Işığında Ulus Devlet. İstanbul: Yeni Yüzyıl Yayınları.
• Şen, S. (2004). Avrupa Birliği’nde Kimlik Sorunu.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Vural, H.S. (2005). Avrupa’da Radikal Sağın Yükselişi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uzun, N. (2012). Avrupa’da İslamofobi: İngiltere Örneği. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Yeniçeri, Ö. (2011). Obama, Haçlı Seferleri ve İslam. Amerika Araştırma Merkezi, 21.yy Türkiye Enstitüsü Yayınları.