Yönetilebilir Göç Politikaları ve Külfet Paylaşımı Üzerine: Suriyeli Sığınmacılar Örneği

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 203 - 234, 31.01.2018

Mahir Terzi

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.393031

Cited By: 2

Öz

Suriyeli sığınmacılar, 4 Nisan 2013 tarih ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 91. maddesi çerçevesinde, geçici koruma statüsünde, Türkiye’de barındırılmaktadır. Türkiye’de yaklaşık 3 milyon Suriyeli, uluslararası hukuk açısından yapılageliş olarak yorumlanabilecek geçici koruma statüsünde, düzenli sağlık, önemli düzeyde eğitim ve barınma hizmeti almaktadır. Ancak geçici koruma statüsündeki bu politika, sürdürülebilir gözükmemektedir; 2018 yılı itibariyle, yaklaşık 8 yıldır kamplarda yaşayan insanlara geçici demek tartışmalıdır. Eldeki veriler ve çeşitli ölçeklerdeki araştırmalar dikkate alındığında, hatırı sayılır düzeyde Suriyeli göçmenin kalıcı olacağı dikkate alınarak, gerekli politikalar üretilmelidir. Bu anlamda Türkiye’nin yönetilebilir ve külfet paylaşımını içeren modellere ihtiyacı vardır. Bu nedenle çözüm olarak liyakat esasına dayalı mültecilik olgusunun geliştirilmesi, gönüllü geri dönüşler için Suriye’nin imarına katkı yapılması ve külfet paylaşımı için uluslararası sivil toplum örgütlerine erişim yollarının aranması gerektiğini söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli Sığınmacılar, Göç Politikaları, Cenevre Sözleşmesi, Geçici Koruma, Yapılageliş, Külfet Paylaşımı, Göreli Yoksunluk Kuramı

An Evaluation on the Manageable Migration Policies and Burden- Sharing: The Case of Syrian Asylum Seekers

Öz

Syrian asylum seekers are sheltered in Turkey on temporary protection status, under Article 91 of the Foreigners and International Protection Law No. 6458 of 4 April 2013. In Turkey, approximately 3 million Syrians receive services of regular health, significant level of education and of shelter with temporary protection status, which can be interpreted as custom in terms of international law. However, this policy based on the temporary protection status does not seem sustainable; it is already argued whether the people who have been living in the camps for roughly 8 years, as of 2018, are temporary or not. Taking into consideration the available data and the studies on the various scales, necessary policies should be produced considering that the significant number of Syrian migrants will be permanent. In this sense, Turkey needs models that include manageable migration policies and burden-sharing. For this reason, merit based refugee approach should be developed, contributions to the reconstruction of Syria for voluntary return should be made and the ways of access to international NGOs should be sought for sharing the burden.

Anahtar Kelimeler

Syrian Asylum Seekers, Migration Policies, Geneva Convention, Temporary Protection, Custom, Burden-Sharing, Relative Deprivation Theory

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı [AFAD]. (2013). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar: 2013 saha araştırması sonuçları. Erişim adresi, (25 Ekim 2017): https://www.afad.gov.tr/upload/ Node/3925/xfiles/syrian-refugees-in-turkey-2013_baski_30_12_2013_tr.pdf.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2015). Avrupa’da geçici koruma rejimi örnekleri. Erişim adresi, (07 Kasım 2017): http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/ a%20g%20k%20r%20%20kitap.pdf.
• Akıntürk, T. (2003). Hukuka giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Al Jazeera Turk . (2014, 21 Ocak). Suriye'nin tarafları: 2 blok, 12 ülke. Erişim adresi, (22 Aralık 2017): http://www.aljazeera.com.tr/haber-analiz/suriyenin-taraflari-2-blok-12-ulke.
• Anadolu Ajansı. (2014, 19 Eylül). Suriyelilerin adli olaylara karışma oranı on binde 33. Erişim adresi, (28 Ekim 2017): http://aa.com.tr/tr/turkiye/suriyelilerin-adli-olaylara-karisma-orani-on-binde-33/118752.
• Ateş, H. ve Bektaş, M. (2016). Suriyelilerin toplumsal, kültürel ve sosyal entegrasyonu. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu Ekonomik Siyasal ve Sosyal Boyutları ile Göç Bildiri Kitabı, 2017, 17-42. Erişim adresi, (09 Kasım 2017): http://tesam.org.tr/wp-content/uploads/ 2017/03/gocsempozyumbildirikitabi.pdf.
• Basın İlan Kurumu. (2017). Hangi ilde ne kadar Suriyeli var? İşte il il liste. Erişim adresi, (17 Ekim 2017): http://www.bik.gov.tr/hangi-ilde-ne-kadar-suriyeli-var-iste-il-il-liste/.
• Bianet Bağımsız İletişim Ağı. (2016, 12 Temmuz). Suriyelilere öncelikle mültecilik statüsü verilmeli. Erişim adresi, (19 Ekim 2017): https://m.bianet.org/bianet/insan-haklari/176638-suriyelilere-oncelikle-multeci-statusu-verilmeli.
• Bilman, L. (2001). Hükümetdışı Kuruluşların (NGO) Dünya Ekonomik ve Sosyal Gelişindeki Rolleri. Erişim adresi, (03 Kasım 2017): http://www.mfa.gov.tr/hukumetdisi-kuruluslarin-_ngo_-dunya-ekonomik-ve-sosyal-gelisimindeki-rolleri.tr.mfa.
• Brookings Institution. (2014). Syrian refugees and Turkey’s challenges: going beyond hospitability. Erişim adresi, (23 Kasım 2017)::https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/ Syrian-Refugees-and-Turkeys-Challenges-May-14-2014.pdf.
• Bulut, Y., Akın, S. ve Duruel, M. (2017, Eylül). Göç ve mülteci akını sonrası Suriyeli göçmen çocukların uyum ve eğitim sorunları ve çözüm önerileri. A. Yatkın (Ed.), Uluslararası göç ve mülteci sorununun çözümünde kamu yönetiminin rolü içinde. Uluslararası 11. Kamu Yönetimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Elazığ.
• Bulut, Y., Akın , S. ve Dönmez, D. (2017, Eylül). Göç ve mülteci sorunlarının çözümünde yerel siyasetin etkisi. A. Yatkın (Ed.), Uluslararası göç ve mülteci sorununun çözümünde kamu yönetiminin rolü içinde. Uluslararası 11. Kamu Yönetimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Elazığ.
• Bulut, Y. Akın, S. ve Karakaya, S. (2017, Eylül). Suriyeli göçmenlerin sosyal ve mekânsal etkileri ve yerel halkın algısı: Hatay örneği. A. Yatkın (Ed.), Uluslararası göç ve mülteci sorununun çözümünde kamu yönetiminin rolü içinde. Uluslararası 11. Kamu Yönetimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Elazığ.
• Çolak, Y. (2017). Suriyelilerin karıştığı olaylar sanılandan daha az. Erişim adresi, (04 Kasım 2017): http://www.milliyet.com.tr/suriyelilerin-karistigi-olaylar-sanilandan-yerelhaber-2336975/.
• Çorabatır, M. (2017). Göç Alanında Küresel Gelişmeler ve Türkiye’ye Etkileri Konferansı Mülteciler Üzerine Küresel Mutabakat Çalışma Grubu. Ankara: Hiltonsa Oteli.
• Çorabatır, M. (2013, 05 Kasım). Türkiye, Suriyelilere BM yardımını hiçbir zaman kabul etmedi. Erişim adresi, (03 Ekim 2017): http://t24.com.tr/haber/turkiye-suriyelilere-bm-yardimini-hicbir-zaman-kabul-etmedi,243322.
• Demirci, E. (2017). Kriz zamanlarında herkes için eğitim I&II ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi projeleri ulusal açılış toplantısı konuşması. Ankara: Green Park Hotel.
• Development Initiatives. (2017). Global human assistance report 2017. Erişim adresi, (14 Kasım 2017): http://devinit.org/wp-content/uploads/2017/06/GHA-Report-2017-Full-report.pdf.
• Dışişleri Bakanlığı (2016). Türkiye-AB arasında 18 Mart’ta varılan mutabakata ilişkin soru-cevaplar. Erişim adresi, (28 Kasım 2017): http://www.mfa.gov.tr/turkiye-ab-arasinda-18-mart_ta-varilan-mutabakata-iliskin-soru-cevaplar.tr.mfa
• Efe, S. ve Ulusoy, O. (2013). 117 soruda mülteci hakları. Erişim adresi, (11 Kasım 2017): http://www.rightsagenda.org/index.php?option=com_content&view=article&id=823:takma117sorudamulteci&catid=53:takmaelkitaplari&Itemid=92.
• Ekşi, N. (2016). “İklim Mültecileri”. Göç Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 10-58.
• Evrensel Gazetesi. (2016, 27 Ocak). Norveç’te mültecilere sınır dışı. Erişim adresi, (05 Ekim 2017): https://www.evrensel.net/haber/271109/norvecte-multecilere-sinir-disi.
• Geray,C. (1970). Türkiye’de göçmen hareketleri ve göçmenlerin yerleştirilmesi. Amme İdaresi Dergisi, 3(4), 8-36.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü.(2017). Yabancılar ve uluslararası koruma kanunu. Ankara: Göç İdaresi genel Müdürlüğü Yayınları.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2016a). Geçici korumamız altındaki Suriyeliler. Erişim adresi, (13 Kasım 2017): http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler_409_558_560.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2016b). 2016 Türkiye göç raporu. Erişim adresi, (13 Kasım 2017): http://www.goc.gov.tr/files/files/2016_goc_raporu_.pdf.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2015). Kitlesel akınlar. Erişim adresi, (13 Kasım 2017): http://www.goc.gov.tr/icerik3/kitlesel-akinlar_409_558_559.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2014). Geçici Koruma Yönetmeliği. Erişim adresi, (13 Kasım 2017): http://www.goc.gov.tr/files/files/03052014_6883.pdf.
• Güner, N. Ö. (2016). “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin mültecilerin haklarının korunmasındaki rolü”. Göç Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 212-241.
• Hürriyet Gazetesi. (2015, 20 Kasım). Yunan sahil güvenlik mülteci botunu böyle patlattı. Erişim adresi, (04 Ekim 2017): http://www.hurriyet.com.tr/yunan-sahil-guvenlik-multeci-botunu-boyle-patlatti-40016425.
• International Centre for Migration Policy Development [ICMPD]. (2016). Vienna Migration Conference 2016 (Viyana Göç Konferansı 2016). Avusturya: Viyana.
• İçişleri Bakanlığı. (2017). Türkiye’de göç politikalarının geliştirilmesinin desteklenmesi projesi-AB üye ülkeleri göç politikaları üzerine uzmanlar toplantısı. Ankara Hilton Oteli, 25 Mayıs 2017.
• İneli-Ciğer, M. (2016). “Uluslararası hukuka uygun geçici koruma rejiminin unsurları”. Göç Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 63-92.
• Kasarcı, R. (1996). Türkiye’de nüfus gelişimi. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 5, 247-266. Erişim adresi, (16 Kasım 2017): http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/tucaum5_11.pdf.
• Keleş, R. ve Ünsal, A. (1982). Kent ve siyasal şiddet. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Kriz zamanlarında herkes için eğitim I&II ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi projeleri ulusal açılış toplantısı. Ankara: Green Park Hotel.
• Mumay, C. (2017). Türkiye Suriyelilere kaç para harcadı. Erişim adresi, (03 Kasım 2017): http://www.sozcu.com.tr/2017/ekonomi/turkiye-suriyelilere-kac-para-harcadi-1682465/.
• NTV. (2016). AB Suriyeli mülteciler için 740 milyon euro gönderdi. Erişim adresi, (07 Kasım 2017): https://www.ntv.com.tr/dunya/ab-suriyeli-multeciler-icin-740-milyon-euro-gonderdi, erUvOLB1QUqmGtPEmMVAFQ?_ref=infinite.
• Pazarcı, H. (2006). Uluslararası hukuk. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Soylu, G. D. (2017, 26 Nisan). Suriyeliler ülkelerine geri döner mi? Erişim adresi, (24 Ekim 2017): https://www.dunya.com/kose-yazisi/suriyeliler-ulkelerine-doner-mi/359851.
• Şen, Y. F. ve Özkorul G. (2016). “Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinde yeni bir eşik: Sığınmacı krizi bağlamında bir değerlendirme”. Göç Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 86-119.
• Tanış, T. (2013). Suriye’ye silahın belgesi. Erişim adresi, (20 Aralık 2017): http://www.hurriyet.com.tr/suriye-ye-silahin-belgesi-25361801.
• Tanrısever, O. (2017, Kasım). Turkey’s Migration Diplomacy and the Migration Trends in Its Neighbouring Regions: Opportunities and Risks. II. Uluslararası TESAM Sosyal Bilimler Kongresinde sunulan bildiri, Bursa.
• Tekin, Y. (2017). Kriz zamanlarında herkes için eğitim I&II ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi projeleri ulusal açılış toplantısı konuşması. Ankara: Green Park Hotel.
• Uzun, E. (2016). “Uluslararası hukuk çerçevesinde BMMYK’nın yapısı, görevleri ve uluslararası mülteci hukukunun gelişimindeki yeri”. Göç Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 60-85.
• Yazıcıoğlu, Y. (2016, 25 Kasım). Türkiye Suriyeliler’i Avrupa kapısına koyabilir mi? Erişim adresi, (27 Ekim 2017): https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiye-suriyelileri-avrupa-kapisina-koyabilir-mi/3611511.html.
• Yıldız, A. (2017). “Göç ve entegrasyon politikalarında vatandaşlık”. Göç Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 36-67.
• Zutt, J. (2017). Kriz zamanlarında herkes için eğitim I&II ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi projeleri ulusal açılış toplantısı notları. Ankara: Green Park Hotel.